ιστορίες ουτοπίας
Το Wörgl (Βέργκλ) ήταν μια μικρή πόλη 4.500 κατοίκων στην Αυστρία όπου διεξήχθη ένα καινοτόμο οικονομικό πείραμα το 1932. Ήδη η Ευρώπη είχε χτυπηθεί από το κραχ του 1929, και το 1931 που εκλέχτηκε Δήμαρχος ο Michael Untergüggenberger (Μίκαελ Ούντεργκέγκενμπέργκερ) ήδη είχε έλθει η ύφεση με 30% ανεργία, και 10% άπορους. Ο νέος Δήμαρχος προερχόταν από φτωχή αγροτική οικογένεια, ο ίδιος κατόρθωσε να μορφωθεί μόνος του και να γίνει μηχανικός στους σιδηροδρόμους.
Αν και ο ίδιος δεν ήταν μαρξιστής, είχε συνδικαλιστική δράση και υποστήριζε τα συμφέροντα τών εργαζομένων ενάντια των πλουσίων επενδυτών τού σιδηροδρόμου, πράγμα που το πλήρωσε με την μη προσωπική του άνοδο στην ανώτερη ιεραρχία τών σιδηροδρομικών υπαλλήλων. Ήταν ένας άνθρωπος ανοιχτόμυαλος, πρακτικός, εργατικός, δραστήριος που κέρδισε την καρδιά των συμπολιτών του, οι οποίοι τον εμπιστεύτηκαν στη θέση του Δημάρχου, γνωρίζοντας ότι δεν θα τους προδώσει.
Ο νέος δήμαρχος είχε έναν μακρύ κατάλογο έργων που ήθελε να εκτελέσει. Έργα απολύτως απαραίτητα όπως η ύδρευση της πόλης, η ασφαλτόστρωση των δρόμων, ο οδικός φωτισμός και η φύτευση δέντρων κατά μήκος των οδών. Αλλά τα δημοτικά ταμεία ήταν σχεδόν άδεια, και οι δημότες ήταν ήδη σε δεινή οικονομική κατάσταση, αντιμετωπίζοντας αρκετοί από αυτούς πρόβλημα επιβίωσης. Ο Δήμαρχος καταλάβαινε ότι μία αύξηση τής φορολογίας τους, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν τα δημοτικά έργα, θα οδηγούσε σε περαιτέρω φτώχεια και ύφεση.
Ο Δήμαρχος είχε μελετήσει το βιβλίο «Η Φυσική Τάξη» τού οικονομολόγου Silvio Gesell (Σύλβιο Γκέσελ). Ο οποίος πίστευε ότι η αργή κυκλοφορία τού χρήματος είναι η κύρια αιτία για την παραπαίουσα οικονομία. Το χρήμα ως μέσο συναλλαγής ολοένα εξαφανίζεται από τα χέρια των εργατών – παραγωγών και μαζεύεται στα χέρια των λίγων που το συσσωρεύουν, εκμεταλλεύονται τους τόκους, και δεν το επιστρέφουν πίσω στην αγορά (βλ. Τράπεζες, Χρηματοπιστωτικούς Οργανισμούς, Τοκογλύφους). Κατ΄ αυτόν δηλαδή, όσο περισσότερο χρήμα είχαν, όσο περισσότεροι άνθρωποι, οι οποίοι το κυκλοφορούν συνεχώς, τότε η Κοινωνία θα έχει υγιή ανάπτυξη και ευημερία.
Ο Δήμαρχος βάζοντας σε εφαρμογή την παραπάνω θεωρία, ξεκίνησε το πρόγραμμα τών Δημοτικών του έργων, δίνοντας δουλειά σε πολλούς εργαζόμενους και εργολάβους, ξεκαθαρίζοντας όμως ότι η πληρωμή τους θα γινόταν με σελίνια (το νόμισμα τής Αυστρίας) όχι τυπωμένα από την Εθνική Τράπεζα της, αλλά από τον Δήμο τού Wörgl. Όντως εκτυπώθηκαν και τέθηκαν σε κυκλοφορία 32.000 σελίνια ως "Γραμμάτια Πιστοποίησης Εργασίας", κάτι σαν ένα δωρεάν χρήμα, διότι δεν είχαν αντίκρισμα σε χρυσό, απλά αναγνώριζαν την παροχή έργου προς την Κοινότητα. Κόπηκαν χαρτονομίσματα ονομαστικής αξίας στα 1, 5 και 10 σελίνια.
Τα χρήματα του Wörgl
Στις 31 Ιουλίου 1932 δόθηκαν τα πρώτα 1.800 Σελίνια για να πληρωθούν οι μισθοί των εργαζομένων, και η αξία των υλικών που αναλώθηκαν τον πρώτο μήνα στα δημοτικά έργα. Οι άνθρωποι που πήραν αυτά τα νέα σελίνια, μπορούσαν να πληρώσουν τους δημοτικούς τους φόρους, αλλά και να αγοράσουν ψωμί. Ο αρτοποιός παίρνοντας αυτά τα σελίνια μπορούσε να αγοράζει αλεύρι από τον μυλωνά. Ο μυλωνάς αγόραζε σιτάρι από τον γεωργό. Ο γεωργός αγόραζε εργαλεία από τον σιδερά. Ο σιδεράς αγόραζε παπούτσια από τον τσαγκάρη. Ο τσαγκάρης πλήρωνε τον δάσκαλο που έκανε μάθημα στα παιδιά του. Ο δάσκαλος αγόραζε ψωμί στον αρτοποιό. Και ο κύκλος κυκλοφορίας τού χρήματος επαναλαμβανότανε συνεχώς και καθημερινά, σε τέτοιο σημείο ώστε ήδη την τρίτη μέρα, ο κύκλος εργασιών ολόκληρης της πόλης να είναι παραπάνω από 10πλάσιος από τα 1.800 σελίνια που δόθηκαν στη κυκλοφορία σε σημείο το να υποπτεύονται κάποιοι ότι κάποια σελίνια είχαν πλαστογραφηθεί. Ο Δήμαρχος όμως είχε εφαρμόσει μία πρόσθετη μέθοδο για να κάνει το χρήμα να αλλάζει συνεχώς χέρια με μεγάλη ταχύτητα:
Τα χρήματα τού Wörgl έχαναν το 1% της ονομαστικής τους αξίας κάθε μήνα. Για να αποφευχθεί αυτή η υποτίμηση ο ιδιοκτήτης του γραμματίου το δαπανούσε όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Ειδάλλως, την πρώτη μέρα τού επόμενου μήνα, έπρεπε να αγοράσει ένα κουπόνι σαν γραμματόσημο, με αξία το 1% της ονομαστικής αξίας και να το κολλήσει στο χαρτονόμισμα. Υπήρχε δηλαδή μία λειτουργία αντίθετη από τον τοκισμό, που επέτρεπε στο χρήμα να κυκλοφορεί συνεχώς.
Ο Δήμαρχος φυσικά δεν μπορούσε να προσλάβει όλους τους ανέργους της πόλης για τα δημοτικά έργα. Με την αύξηση τού κύκλου εργασιών της πόλης όμως, ο αρτοποιός για παράδειγμα δεν προλάβαινε μόνος του να βγάζει τα ψωμιά που του ζητούσαν, υποχρεώθηκε λοιπόν να προσλάβει έναν βοηθό, τον οποίον πλήρωνε με τα σελίνια τού Δήμου. Το ίδιο κάνανε και οι υπόλοιποι επαγγελματίες. Οι βοηθοί που προσλήφθηκαν όμως διευρύνανε την αγοραστική δύναμη της πόλης και έτσι οι επαγγελματίες είχαν να αντιμετωπίσουν μία περαιτέρω αύξηση της ζήτησης, σε σημείο που κανένας κάτοικος της πόλης να είναι άνεργος, αλλά αντίθετα να υπάρχουν παντού αγγελίες ζήτησης προσωπικού. Έτσι το σύστημα αρχίζει να αποκτάει μία δυναμική μορφή, και οι άνεργοι από τα γύρω χωριά έρχονται για να δουλέψουν στο Wörgl, επίσης οι παραγωγοί από τα γύρω χωριά που είχαν τα προϊόντα τους απούλητα (διότι μέχρι τώρα κανείς δεν είχε χρήματα για να τα αγοράσει) επιτέλους βρήκαν αγοραστές στο Wörgl, αλλά με τους νέους επισκέπτες διευρύνεται ακόμα περαιτέρω η αγοραστική δύναμη, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται και η παραγωγική δραστηριότητα. Οι ξένοι εργάτες παίρνοντας τα σελίνια τού Wörgl, δυνάμωναν και τις δικές τους τοπικές οικονομίες, επεκτείνοντας την ανάπτυξη στα γύρω χωριά, αλλά το ίδιο το Wörgl έβγαινε αλώβητο, από αυτή την έξοδο τού χρήματος. Ο Δήμαρχος είχε ένα στρατηγικό πλεονέκτημα: Ήταν αυτός που εκτύπωνε το χρήμα. Δεν ήταν ένας ιδιώτης τραπεζίτης με σκοτεινά συμφέροντα κυριαρχίας από πίσω του, αλλά ένας άνθρωπος στην υπηρεσία των πολιτών.
Η πίσω όψη κάθε γραμματίου περιείχε αυτολεξεί την ακόλουθη συγκινητική δήλωση, κάποια λόγια που φαίνονται σαν να γράφτηκαν σήμερα, και όμως γράφτηκαν το 1932:
«Προς όλους τους ενδιαφερόμενους: Ο αργός ρυθμός που κυκλοφορεί το χρήμα έχει προκαλέσει μια πρωτοφανή ύφεση του εμπορίου και βύθισε εκατομμύρια ανθρώπους σε απόλυτη εξαθλίωση. Από οικονομικής απόψεως, η καταστροφή τού κόσμου άρχισε! -Είναι καιρός, με αποφασιστική και έξυπνη δράση, να προσπαθήσουμε να συγκρατήσουμε την πτωτική βουτιά τού εμπορίου και έτσι να σωθεί η ανθρωπότητα από αδελφοκτόνους πολέμους, χάος και διάλυση. Οι άνθρωποι ζουν μέσα από την ανταλλαγή υπηρεσιών τους. Η υποτονική κυκλοφορία έχει σταματήσει σε μεγάλο βαθμό αυτή την ανταλλαγή και έτσι ρίχνονται εκατομμύρια άνθρωποι που θέλουν να εργαστούν εκτός εργασίας - Πρέπει, συνεπώς, να αναβιώσουμε αυτή την ανταλλαγή υπηρεσιών και έτσι οι άνεργοι να επιστρέψουν στην παραγωγική τάξη. Αυτός είναι ο στόχος του πιστοποιητικού εργασίας που εκδίδεται από την αγορά της πόλης του Wörgl: Να μειώσει τα βάσανα και το φόβο, να προσφέρει δουλειά και ψωμί».
Η επιτυχία του Wörgl
Σε περίοδο 13 μηνών, ο Δήμαρχος εκτέλεσε όλα τα έργα που είχε σχεδιάσει: Ύδρευση, δρόμοι, φωτισμός. Επίσης κατασκευάστηκαν νέα δημόσια κτίρια, ένας ταμιευτήρας νερού, μία πίστα για σκι, και μια γέφυρα. Επίσης έγιναν αναδασώσεις, γιατί αντιλαμβάνονταν οι άνθρωποι του τότε, που ζούσαν πιο κοντά στη Φύση, το μελλοντικό κέρδος από την ύπαρξη των Δασών.
Σε έξι γειτονικά χωριά επεκτάθηκε το σύστημα με επιτυχία. Ο Γάλλος πρωθυπουργός, Eduard Dalladier, έκανε μια ειδική επίσκεψη για να δει το "θαύμα του Wörgl". Τον Ιανουάριο του 1933, το νέο οικονομικό σύστημα επεκτείνεται στη γειτονική πόλη της Kirchbühl, και τον Ιούνιο τού 1933, ο Δήμαρχος τού Wörgl συναντήθηκε με εκπροσώπους από 170 διαφορετικές πόλεις της Αυστρίας που ενδιαφέρονταν για την γενικευμένη εφαρμογή τού συστήματος και στις πόλεις τους.
Η παρακάτω έκθεση συντάχθηκε από τον Claude Bourdet, έναν αυτόπτη μάρτυρα Καθηγητή τού Πολυτεχνείου της Ζυρίχης:
«Επισκέφθηκα το Wörgl τον Αύγουστο του 1933, ακριβώς ένα χρόνο μετά την έναρξη τού πειράματος. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι τα αποτελέσματα φτάνουν το θαύμα. Οι δρόμοι, περιβόητοι για την άθλια κατάσταση τους, συναγωνίζονται τώρα την ιταλική Autostrade (Ιταλική Εθνική Οδό). Το Συγκρότημα των Δημαρχιακών γραφείων έχει ανακαινιστεί όμορφα ως ένα γοητευτικό σαλέ με ανθισμένες γλαδιόλες. Μια νέα τσιμεντένια γέφυρα φέρει περήφανα την πλάκα: "Χτισμένο με δωρεάν χρήματα το έτος 1933". Παντού βλέπει κανείς νέους φανοστάτες στους δρόμους, καθώς και ένα δρόμο με το όνομά τού Silvio Gesell. Οι εργαζόμενοι στα πολλά εργοτάξια είναι όλοι ένθερμοι υποστηρικτές τού συστήματος τού δωρεάν χρήματος. Στα καταστήματα τα γραμμάτια είναι αποδεκτά παντού, παράλληλα με τα επίσημα χρήματα. Οι τιμές δεν έχουν αυξηθεί. Κάποιοι υποστήριξαν ότι το σύστημα που πειραματίστηκε στο Wörgl εμποδίζει την φορολογική ισότητα, γιατί ενεργεί σαν μία μορφή εκμετάλλευσης τού φορολογουμένου. Φαίνεται να υπάρχει ένα μικρό λάθος σε αυτό τον τρόπο σκέψης. Ποτέ στο παρελθόν δεν είδε κανείς τους φορολογούμενους να μη διαμαρτύρονται έντονα κατά την αφαίρεση τών χρημάτων τους. Στο Wörgl κανείς δεν διαμαρτύρονταν. Αντίθετα, οι φόροι (σε μορφή γραμματίων) καταβάλλονται εκ των προτέρων στον Δήμο. Οι άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι με το πείραμα και διαμαρτύρονται στην Εθνική τους Τράπεζα η οποία αντιτίθεται στην έκδοση τών νέων αυτών χαρτονομισμάτων (των τοπικών γραμματίων). Είναι αδύνατο να αποδώσει κανείς τη γενική βελτίωση του Wörgl μόνο στη «νέα μορφή των φόρων». Δεν μπορεί κανείς παρά να συμφωνήσει με το Δήμαρχο ότι το νέο νόμισμα εκτελεί τη λειτουργία του πολύ καλύτερα από το παλιό. Αφήνω στους ειδικούς για να διαπιστωθεί αν υπάρχει πληθωρισμός, παρά την κατά 100% κάλυψη των βασικών καταναλωτικών αγαθών. Παρεμπιπτόντως, αυξήσεις των τιμών, το πρώτο σημάδι τού πληθωρισμού, δεν εμφανίζονται. Όσον αφορά την οικονομία, μπορούμε να πούμε ότι το νέο νόμισμα ευνοεί την εξοικονόμηση κατά κυριολεξία και όχι την αποθησαύριση τού χρήματος. Δεδομένου ότι τα χρήματα χάνουν την αξία τους κρατώντας τα σπίτι, μπορεί κανείς να αποφύγει την υποτίμηση αυτή επενδύοντάς τα σε μία τράπεζα καταθέσεων. Το Wörgl έχει γίνει ένα είδος προσκυνήματος για τους μακρο-οικονομολόγους από διάφορες χώρες. Ο καθένας μπορεί να τους αναγνωρίσει αμέσως, από τις εκφράσεις τους, κατά τη συζήτηση τους στους όμορφους δρόμους τού Wörgl, ή ενώ κάθονται στα τραπέζια των εστιατορίων. Ο πληθυσμός τού Wörgl με χαρά, περήφανος για τη φήμη τους, τους καλωσορίζει θερμά.»
Το τέλος
Η Κεντρική Τράπεζα της Αυστρίας πανικοβλήθηκε, στο ενδεχόμενο το πείραμα τού Wörgl να επεκταθεί σε όλη την Αυστρία και αποφάσισε να διεκδικήσει τα μονοπωλιακά δικαιώματα της, απαγορεύοντας δωρεάν νομίσματα. Η υπόθεση έφτασε ενώπιον τού Αυστριακού Ανώτατου Δικαστηρίου, το οποίο επικύρωσε το μονοπωλιακό δικαίωμα της Κεντρικής Τράπεζας για την έκδοση νομίσματος. Και έγινε ποινικό αδίκημα η έκδοση "νομίσματος έκτακτης ανάγκης". Το Wörgl γρήγορα επανήλθε στην ανεργία του 30%. Κοινωνική αναταραχή εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη την Αυστρία, διότι οι απλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνανε γιατί η Κυβέρνησή τους και η Δικαιοσύνη, που υποτίθεται ότι εξυπηρετούν τα συμφέροντα των πολιτών, δεν τους αφήνει να εξασκούν τη δοκιμασμένη λύση που βρήκανε στην αντιμετώπιση της ύφεσης, αλλά τους επιβάλει τα δικά της μέτρα που αποδεδειγμένα όπως και πριν τους ξαναβύθισε στη φτώχεια και την ανέχεια. Το 1938 ο Χίτλερ προχώρησε στην προσάρτηση της Αυστρίας (χωρίς να βρει την παραμικρή πολεμική αντίσταση) με έναν από τους λόγους για αυτό, το ότι πολλοί άνθρωποι τον είδαν ως τον οικονομικό και πολιτικό σωτήρα τους. Ακολούθησε ο Πόλεμος, και το πείραμα τού Wörgl έμεινε στην Ιστορία.
η αγανάκτηση δεν αρκεί
Ανέτοιμη η Κύπρος μπροστά στην κρίση. Τι μπορεί πλέον να διασώσει;
ΠΗΓΗ: www.pokethe.gr, 23 Μαρτίου 2013
Στην Κύπρο
αυτές τις μέρες δίνεται μία μάχη που θα επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό την
πορεία των πολιτικών πραγμάτων στην Ευρώπη. Πρόκειται για μια κρίσιμη καμπή,
την κρισιμότερη από το 2009 που ξεκίνησε η κρίση.
Στην Κύπρο δοκιμάζεται τόσο η επίσημη πολιτική της Ε.Ε. για την διαχείριση της
κρίσης, όσο και οι πολιτικές που την αμφισβητούν και την αντιπολιτεύονται.
Το περίφημο
«όχι» της Κυπριακής βουλής αποτελεί την κορυφαία ενέργεια μέχρι τώρα, από όσες
πήραν μέρος σε διάφορα επίπεδα τα τρία τελευταία χρόνια σε όλη την Ευρώπη,
ενάντια στην ακολουθούμενη Ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική.
Εκφράζει όλες τις αντι-μνημονιακές δυνάμεις της Ευρώπης.
Είναι εναρμονισμένο με το πνεύμα της απόρριψης, του ασυμβίβαστου, της
αναμέτρησης.
Αλλά μέλλει να δικαιωθεί ή όχι τελικά από την εναλλακτική απάντηση που μπορεί ή
όχι να προσφέρει.
Μια πιθανή αναδίπλωση και αποδοχή των όρων της Ε.Ε. θα καταγραφεί συμβολικά σαν
μια μεγάλη πολιτική ήττα του αντι-μνημονιακού κινήματος, όπως, κάτι ανάλογο θα
σημάνει, και μια καταστροφική εξέλιξη άτακτης χρεοκοπίας
Είναι σχεδόν
προεξοφλημένο σήμερα, μετά από μια βδομάδα άγονων αναζητήσεων, ότι οποιασδήποτε
μορφής θετική εξέλιξη, σαν αποτέλεσμα της απόφασης που πήρε η Βουλή, δεν μπορεί
να υπάρξει. Ότι η κατάσταση όχι μόνο δεν έχει στοιχειωδώς βελτιωθεί, αλλά έχει
γνωρίσει, μέσα σε λίγες μέρες, την πιό δραματική επιδείνωση. Η μία και μοναδική
εναλλακτική λύση που προτάθηκε αποδείχθηκε εντελώς αβάσιμη κι ανυπόστατη κι
έχει οριστικά και αμετάκλητα εγκαταλειφθεί. Μένει τώρα η αναζήτηση λύσης μέσα
στην Ε.Ε, (με τους γνωστούς όρους αλλά πιθανόν και πολύ χειρότερους) ή η έξοδος
από αυτήν. Σε κάθε περίπτωση το κύρος της Ε.Ε. και της ασκούμενης πολιτικής-της
δεν πρόκειται να θιγεί. Αντίθετα μάλιστα μέσα από αυτή την κρίση θα βγει σε
μεγάλο βαθμό ενισχυμένο. Για την Ευρώπη μια μεγάλη μάχη (κύρια στο πολιτικό
επίπεδο) έχει κερδηθεί. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια. Έγινε πλέον φανερό με τον
πιο παραδειγματικό τρόπο το αδιέξοδο των αντίπαλων («εναλλακτικών»;) πολιτικών.
Η επόμενη μέρα της Κυπριακής κρίσης βρίσκει την Ευρωπαϊκή ελίτ ισχυροποιημένη,
με «λυμένα τα χέρια» προκειμένου να επιβάλει το πρόγραμμα της αναδιοργάνωσης
των Ευρωπαϊκών οικονομιών από καλύτερη θέση.
Η Ευρωπαϊκή
πολιτική για την Κύπρο είναι ιδιαιτέρα ανατρεπτική των πραγμάτων στην
μεγαλόνησο. Δεν χαρακτηρίζεται τόσο από τα περιοριστικά της μέτρα,(την λιτότητα
δηλ.), όσο από τις αλλαγές που επιφέρει στη δομή της Κυπριακής οικονομίας.
Ανατρέπει όλο το οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης της Κύπρου.
Η διάσωση των Κυπριακών τραπεζών, που είναι το κύριο οικονομικό πρόβλημα,
προϋποθέτει την εξυγίανση και την συρρίκνωσή τους. Το σημερινό καθεστώς του
υπερτροφικού τραπεζικού τομέα της Κύπρου (με τις αδιαφανείς εισροές και εκροές
κεφαλαίων, τα υψηλά επιτόκια καταθέσεων κλπ) ανήκει για την Ευρώπη οριστικά στο
παρελθόν. Η Κύπρος, σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές προδιαγραφές, θα πρέπει να πάψει,
στο άμεσο μέλλον, να στηρίζεται στον χρηματοοικονομικό της τομέα. Να πάψει να
λειτουργεί σαν χρηματοοικονομικός «παράδεισος». Στα πλαίσια της Ευρωζώνης
αποκλείονται πλέον τέτοιες «τριτοκοσμικές» δραστηριότητες. Γεγονός που έχει
επισημανθεί κατ’ επανάληψη στους Κύπριους πολιτικούς τα τελευταία χρόνια. Και
επ’ αυτού δεν πρέπει να αναμένεται καμιά αναθεώρηση της στάσης της Ε.Ε.
Υπ’ όψιν ότι η
συρρίκνωση των τραπεζών αποτελεί κεντρική επιλογή της Ε.Ε. και ακολουθείται
λόγω παρατεταμένης ύφεσης αλλά και των αναγκών ελέγχου των τραπεζών που έχουν
ανακύψει μέσω κρίσης σε όλες ανεξαίρετα της χώρες της Ευρωζώνης.
Σύμφωνα λοιπόν με
τα παραπάνω το διακύβευμα σήμερα στην Κύπρο, παράλληλα με την διάσωση των
τραπεζών, είναι η ίδια η διάσωση του οικονομικού της μοντέλου. Ο τραπεζικός
τομέας και γενικά ο τομέας των υπηρεσιών μαζί με τον τουρισμό αποτελούν τους
δύο πυλώνες της Κυπριακής οικονομίας. Η διάλυση του τομέα των υπηρεσιών θέτει
σοβαρό ζήτημα βιωσιμότητας της οικονομίας της Κύπρου. Οδηγεί άμεσα στην
αποδιοργάνωση των οικονομικών δομών, στην οικονομική υποβάθμιση και σε τεράστια
προβλήματα απασχόλησης.
Η διάσωση του
μοντέλου θα μπορούσε να διασφαλιστεί μόνο με την έξοδο από την Ευρωζώνη. Μέσα
σε αυτήν αποκλείεται κάτι τέτοιο. Αλλά αυτό θα προϋπόθετε το ξεπέρασμα της
σημερινής κρίσης και την εξεύρεση των απαραίτητων κεφαλαίων διάσωσης (όχι μόνο
των τραπεζών αλλά και όλης της οικονομίας) από πηγές εκτός Ευρωζώνης. Πράγμα
δύσκολο έως αδύνατο υπό τις σημερινές συνθήκες. Υπ’ όψιν η συζητούμενη
χρηματοδότηση της Ε.Ε. προς την Κύπρο δεν καλύπτει μόνο τις τράπεζες αλλά και
τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τα χρέη ως το 2015.
Η Κύπρος λοιπόν
από κάθε άποψη βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι. Θα πρέπει να επιλέξει αν θα
παραμείνει στην Ευρωζώνη ή θα αυτονομηθεί. Η αναζήτηση λύσης έξω από την Ευρώπη
έχει ήδη αποτύχει. Αυτό που μένει τώρα είναι να δει αν της συμφέρει
μακροπρόθεσμα να προσαρμοστεί στα Ευρωπαϊκά δεδομένα ή να αποδεσμευθεί. Είναι
όμως έτοιμη να κάνει μια τέτοια επιλογή; Η κοινωνία είναι ώριμη να απαντήσει σε
ένα τέτοιο δίλημμα; Σε ποιους απευθύνεται η πρόταση δημοψηφίσματος του
Χριστόφια; Είναι υπεύθυνη πολιτική αυτή;
Τα ζητήματα των στρατηγικών επιλογών στην Κύπρο δεν είναι ξεκαθαρισμένα. Από
αυτό πηγάζουν και όλες οι πελαγοδρομήσεις και ανακολουθίες της Κυπριακής
πολιτικής.
Οι περιορισμοί
που της τίθενται από την μεριά της Ε.Ε είναι σημαντικοί. Ανατρέπουν όλη την
ισχύουσα οικονομική και κοινωνική της δομή και προκαλούν σίγουρα μεγάλες
αναταράξεις, αλλά ταυτόχρονα προσφέρουν και κάποιες αξιόλογες διασφαλίσεις και
προοπτικές.
Από την άλλη ο δρόμος της εξόδου από την Ευρωζώνη είναι γενικά αβέβαιος και
ανασφαλής και αν εμπεριέχει, έστω και σε ελάχιστο βαθμό μια πιθανότητα
διατήρησης της σημερινής οικονομικής κατάστασης αυτό θα γίνει αφού θα έχει
προηγηθεί μια ολοσχερής καταστροφή.
Η σύγχυση που
διακατέχει το πολιτικό προσωπικό της Κύπρου σχετικά με τα στρατηγικά ζητούμενα
των ημερών αποτυπώνεται και στην επίμονη, για μια ολόκληρη βδομάδα, απεύθυνση
στον Ρώσικο παράγοντα.. Οποιαδήποτε χρηματοδότηση κι αν εξασφάλιζε από την
μεριά της Ρωσίας, με βαρύτατα ανταλλάγματα σίγουρα, δεν πρόκειται να έλυναν
κανένα ουσιαστικό της πρόβλημα.
Οι Ρώσοι
καταθέτες, όπως είναι λογικό, έχουν εστιασμένο το ενδιαφέρον τους κύρια στα
κατατεθειμένα κεφάλαια και δευτερευόντως στον προτεινόμενο φόρο επί των
καταθέσεων. Γι αυτούς προέχει η διάσωση των τραπεζών και η αποφυγή κάθε
περίπτωσης χρεοκοπίας που θα οδηγούσε στην απώλεια όλων ανεξαίρετα των
καταθέσεων. Και η διάσωση των Κυπριακών τραπεζών περνά μόνο μέσα από την Ε.Ε.
Αυτό το γνωρίζει και η Ρώσικη πολιτική ηγεσία. Τα παγιδευμένα Ρώσικα κεφάλαια
για να μπορέσουν να διασωθούν και στη συνέχεια να αποδεσμευτούν, σε μια πορεία,
θα πρέπει να υπάρξει πλήρης ομαλοποίηση της Κυπριακής τραπεζικής αγοράς. Και
αυτό μπορεί να γίνει μόνο με ευθύνη της Ευρώπης.
Μάταια λοιπόν έψαχνε η σημερινή Κυπριακή ηγεσία εναλλακτικές λύσεις στη Ρωσία.
Δεν επρόκειτο να τις βρει γιατί δεν υπάρχουν. Το «όχι» της Βουλής δεν αρκεί για
να αναλάβουν οι Ρώσοι ευθύνες και βάρη που δεν τους αντιστοιχούν. Όπως δεν
αρκεί και το δέλεαρ των (αμφισβητούμενων) κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Αυτές τις
αυταπάτες τις διέλυσε μέσα σε τρεις μέρες η πρόσφατη κρίση.
Για τους Ρώσους
νέο-Κροίσους ουσιαστικά η Κύπρος έχει τελειώσει. Είναι και ο παγκόσμιος
διασυρμός που έχει γίνει και η ανοιχτή έκθεσή τους στις φήμες για ξέπλυμα
μαύρου χρήματος, για εμπλοκή τους σε παράνομο εμπόριο όπλων κλπ. που τους
υποχρεώνει να αποχωρήσουν.
Ένας οικονομικός « παράδεισος» για να λειτουργεί ομαλά πρέπει να βρίσκεται
σταθερά έξω από τα φώτα της δημοσιότητας και των επικαιρικών κρίσεων. Τη στιγμή
που βρεθεί «στο μάτι του κυκλώνα» έχει τελειώσει. Εκτός αυτού υπάρχει και η Ε.Ε
που στην προοπτική ενοποίησης του Ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος έχει βάλει
στόχο να εξυγιάνει προηγούμενα όλο το χρηματο-οικονομικό τοπίο της Ευρωζώνης.
Το πρόβλημα των
Κυπριακών τραπεζών δεν πρόκειται να λυθεί (αν λυθεί) αποκλειστικά και μόνο μέσα
από Ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις.
Θα απαιτήσει την ουσιαστική και επώδυνη συμβολή και των ίδιων των Κυπρίων (που
παρά την επίγνωση του προβλήματος, εδώ και καιρό, παρέμειναν πεισματικά
ανέτοιμοι για κάτι τέτοιο, με ευθύνη βέβαια και της πολιτικής τους ηγεσίας).
Όλη η πρόσφατη
προεκλογική περίοδος σπαταλήθηκε σε εύκολες και ανεύθυνες αρνήσεις (όχι στις
ιδιωτικοποιήσεις, όχι στα μνημόνια, όχι στις περικοπές κλπ). Κανείς πολιτικός
στην Κύπρο δεν αποτόλμησε να πει τα πράγματα με το όνομά τους, να πει την
αλήθεια, να υπερβεί τα εσκαμμένα και να αναφερθεί στους υπαρκτούς κινδύνους,
και στα αναπόφευκτα κόστη και τις θυσίες. Κυριάρχησε δυστυχώς και δω η
εκμετάλλευση της δυσαρέσκειας και η ψηφοθηρική υποσχεολογία. Οι εύκολες
πολιτικές που κατακλύζουν την Ευρώπη και θέλουν να αντιπολιτευθούν την
οικονομική της πολιτική με γραφικότητες, βερμπαλισμούς, πατριωτικές και
αντιστασιακές κορώνες και πολύ πάρα πολύ λαϊκισμό. Είναι πολύ λίγες για να το
κάνουν
Η φορολόγηση
των καταθέσεων δεν συνιστά παρά μια μορφή που μπορεί να πάρει η συμμετοχή των
Κυπρίων στο κόστος διάσωσης των τραπεζών τους.
Μέσα από αυτήν την διαδικασία μάλιστα γίνεται μια σημαντική μετακύληση του όλου
κόστους σε ξένους καταθέτες και μάλιστα κατά το ήμισυ δηλ. μοιράζονταν, με την
αρχική πρόταση, ισόποσα ανάμεσα σε Κύπριους και Ρώσους. Μετά την απόρριψη αυτής
της διαδικασία από την Κυπριακή βουλή, πρέπει να βρεθεί μια άλλη φόρμουλα
καταβολής αυτού του κόστους.
Δεν γνωρίζουμε ποια άλλη μορφή μπορεί να πάρει η συμμετοχή των Κυπρίων στο
κόστος διάσωσης των Κυπριακών τραπεζών. Το βέβαιο είναι ότι σε σχέση με αυτό το
θέμα, δεν πρόκειται να υπάρξει καμιά αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής πολιτικής (για
όσους ψάχνουν κάτι τέτοιο). Είναι ένα θέμα που όντως αφορά αποκλειστικά την
Κύπρο που καλείται να το επιλύσει, αυτή τη φορά, κάτω από χειρότερες συνθήκες
και με δυσμενέστερο οπωσδήποτε τρόπο.
Η Κυπριακή κρίση προσφέρεται για την εξαγωγή πολλών συμπερασμάτων. Το κύριο
όμως παραμένει η ανεπάρκεια και το ανεύθυνο των πολιτικών που θέλουν να
αντιπολιτεύονται μέσα στην Ευρώπη με μόνο εφόδιο την εκμετάλλευση της λαϊκής
δυσαρέσκειας.
«Η αγανάκτηση όμως δεν αρκεί» όπως λέει κι ο Ινγκράο.
Δεν μπορεί να υποκαταστήσει την πολιτική.
Καιρός λοιπόν μέσα από αυτή τη δοκιμασία να κερδίσει κάτι η πολιτική. Σε
σοβαρότητα; Σε ρεαλισμό; Σε υπευθυνότητα; Σε ότι τέλος πάντων βοηθά και
συμβάλει στην ουσιαστική αναμόρφωσή της.
Μήλιος Χρ.
ΥΓ. Μόλις πληροφορηθήκαμε οτι από την Κυπριακή βουλή
πέρασε νομοσχέδιο με το οποίο εξουσιοδοτήθηκε ο διοικητής της κεντρικής
τράπεζας Κύπρου να διαπραγματευτεί εν λευκώ την συμφωνία με το Γιούροκρούπ. Το
νομοσχέδιο ορίζει ότι η νέα συμφωνία, που θα υπογραφεί, δεν θα εισαχθεί στην
βουλή για έγκριση.
Το τέλος των ψευδαισθήσεων
στις σχέσεις Κύπρου-Ρωσίας
22/03/2013
Ο Ρώσος πρωθυπουργός αμφισβήτησε εμμέσως πλην σαφώς την πραγματική αξία και τα κυριαρχικά δικαιώματα στα κυπριακά κοιτάσματα υδρογανθράκων.
Ο υπουργός Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Μιχάλης Σαρρής επέστρεψε από τη Μόσχα με άδεια χέρια αφού η ρωσική πλευρά ξεκαθάρισε ότι δεν συζητά τίποτε άλλο πέραν της επιμήκυνσης του δανείου ύψους €2,5 δισ. που χορηγήθηκε στη Λευκωσία το Δεκέμβριο του 2011. Η κυπριακή αντιπροσωπεία προσέφερε στη Μόσχα «γη και ύδωρ», πρότεινοντας την εξαγορά των προβληματικών τραπεζών έναντι μεριδίου στα έσοδα από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων ενώ στο τραπέζι των διαβουλεύσεων τέθηκε και το ζήτημα στρατιωτικών διευκολύνσεων, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Η άρνηση της Μόσχας έχει δύο σκέλη, ένα οικονομικό και ένα γεωπολιτικό: Για το μεν πρώτο, η αναπληρώτρια πρόεδρος της Gazprombank υπήρξε αποκαλυπτική, δηλώνοντας ότι «τα ρίσκα είναι πολύ υψηλά και η ποιότητα των ισολογισμών αυτών των κυπριακών τραπεζών προκαλούν αμφιβολίες» ενώ ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών ξεκαθάρισε «πως κανένα πιστωτικό μας ίδρυμα δεν έδειξε ενδιαφέρον». Σε απλά ελληνικά, η Ρωσία δεν βλέπει κανένα απτό οικονομικό όφελος από τη συμμετοχή της στη διάσωση της Κύπρου, από τη στιγμή που μόνο η ανακοίνωση της απόφασης του Εurogroup σήμανε το τέλος του κυπριακού χρηματοπιστωτικού παραδείσου.
Το δεύτερο σκέλος έχει να κάνει με τους πραγματικούς συσχετισμούς δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή. Ο Ρώσος πρωθυπουργός Dmitry Medvedev δήλωσε ότι «το πρόβλημα της Κύπρου πρέπει να επιλυθεί πρώτα από την ίδια την Κύπρο, από την ΕΕ, αφού η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ και μόνο σε τρίτη σειρά στο πρόβλημα της Κύπρου μπορούν να συμμετάσχουν άλλα κράτη, που για διάφορους λόγους έχουν εκεί το πλέγμα, κάποια ποικιλία συμφερόντων τους». Τη στάση αυτή επιβεβαίωσε και ο Μ. Σαρρής, λέγοντας ότι η Ρωσία αντιμετώπισε καθ’ όλη τη διάρκεια των συνομιλιών την Κύπρο ως μέλος της ΕΕ. Η στάση της Μόσχας θεωρείται απόλυτα ορθολογική: Η Ρωσία με ΑΕΠ συγκρίσιμο εκείνου της Ισπανίας και άμεσα εξαρτώμενο από τις εξαγωγές πρώτων υλών δε θα διακινδύνευε ποτέ την ανάπτυξη της οικονομίας της ερχόμενη σε σύγκρουση με το μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο. Το Κρεμλίνο δεν θέλει να διακινδυνεύσει τη διατάραξη των σχέσεων με την ΕΕ και τις ΗΠΑ, ενώ λαμβάνει και σοβαρά υπόψη τα συμφέροντα του στην Τουρκία. Αναφερόμενος στις προσφορές υποθαλάσσιων οικοπέδων φυσικού αερίου, ο Μedvedev χαρακτήρισε το ζήτημα «όχι απλό» και πρόσθεσε ότι «κατά πρώτον, δεν καταλαβαίνω καλά την αξία τους και, κατά δεύτερον, γνωρίζουμε ότι υπάρχουν εκεί ιδιαίτερα προβλήματα με την Τουρκία».
Στη χώρα όμως που γέννησε το Θουκυδίδη θριαμβεύει ο διεθνολογικός αναλφαβητισμός, οι ιδεοληψίες και η προπαγάνδα των έμμισθων οργάνων ξένων συμφερόντων.
ΠΗΓΗ: http://strategyreports.wordpress.com
Κύπρος: Καταθέσεις και ανακεφαλαιοποίηση
ΚΥΠΡΟΣ: ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ
Την ανακεφαλαιοποίηση των κυπριακών τραπεζών μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) θεωρεί ως βέλτιστη λύση στην κυπριακή κρίση ο Economist, προειδοποιώντας για τις αμοιβαίες καταστροφικές επιπτώσεις που θα είχε μια έξοδος της Κύπρου από την Ευρωζώνη.
«Το καλύτερο που θα μπορούσε ίσως να γίνει τώρα είναι η τήρηση της εγγύησης των καταθέσεων, διάσωση άλλων τραπεζικών ιδρυμάτων με συμμετοχή των πιστωτών (bail-in) και η αύξηση του ύψους των κεφαλαίων διάσωσης», αναφέρει το δημοσίευμα.
Σύμφωνα με το βρετανικό περιοδικό, οι οικονομικές υποθέσεις στις οποίες βασίστηκε η αρχική πρόταση είναι ήδη παρωχημένες. Μόλις ανοίξουν οι τράπεζες θα σημειωθεί μεγάλη φυγή κεφαλαίων και η εποχή της Κύπρου ως «υπεράκτιο χρηματοοικονομικό κέντρο» θα περάσει ανεπιστρεπτί. Το νησί θα πρέπει να αναζητήσει άλλες πηγές ανάπτυξης, όπως η αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Σε επίπεδο νομισματικής ένωσης, ο Economist θεωρεί ότι οι ανισορροπίες στην πρόσβαση στις πιστώσεις μεταξύ των κρατών μελών μπορούν να εξαλειφθούν μόνο μέσω της σωστής τραπεζικής ενοποίησης και της περιορισμένης αμοιβαιοποίησης του κρατικού χρέους.
ΠΗΓΗ: http://www.naftemporiki.gr/finance/story/630330
οι Ευρω-αδιάφθοροι
Με το βλέμμα στην Κύπρο και στους κατασκευασμένους ευρω-μύθους |
.jpg)
Το Ινστιτούτο BASEL για την Διακυβέρνηση είναι
ένα ανεξάρτητο, μη-κερδοσκοπικό κέντρο με εξειδίκευση στην πρόληψη της διαφθοράς
, την δημόσια διοίκηση, την εταιρική διακυβέρνηση και συμμόρφωση, την
καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, την
ενδυνάμωση του ποινικού δικαίου και την ανάκτηση κλεμμένων περιουσιών.
Βασισμένη στο πρότυπο De Suisse , η διεθνής διεπιστημονική ομάδα
εργάζεται σε όλο τον κόσμο με δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς με αποστολή
την απτή βελτίωση της Ποιότητας της διακυβέρνησης σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα
με διεθνή πρότυπα και καλές πρακτικές.
Το Ινστιτούτο αποτελείται από τέσσερα τμήματα, το
Διεθνές Κέντρο για την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων (ICAR), το Διεθνές
Κέντρο Δημόσιας Διακυβέρνησης, το Διεθνές Κέντρο Εταιρικής
Διακυβέρνησης και συμμόρφωσης και το Διεθνές Κέντρο συλλογικής δράσης
(ICCA).
Η κατάταξη Basel AML χρησιμοποιεί μια σύνθετη
μεθοδολογία, που συγκεντρώνει 15 μεταβλητές από πηγές τρίτων που ασχολούνται με
την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος (AML) / κανονισμοί αντιμετώπισης της
χρηματοδότησης τρομοκρατίας (CTF), πρότυπα χρηματοοικονομικής, διαφάνεια και
πολιτικών κινδύνων. Η προκύπτουσα συνολική βαθμολογία βασίζεται σε ένα σύστημα
στάθμισης μετά από ποιοτική αξιολόγηση των εμπειρογνωμόνων. Εν ολίγοις, η
κατάταξη Basel AML είναι:
- μια επισκόπηση περισσότερων από 140 χωρών, ανάλογα με τον βαθμό επικινδυνότητας σε θέματα ξεπλύματος χρημάτων / χρηματοδότησης τρομοκρατίας
- μια σύνθετη κατάταξη που βασίζεται σε δημόσιες πηγές και αξιολογήσεις τρίτων
- μια καινοτόμος, σε ερευνητική βάση κατάταξη κινδύνου που ενημερώνεται ετησίως.
Η δημοσιευμένη κατάταξη του Ινστιτούτου περιλαμβάνει
144 χώρες, που διέθεταν επαρκή στοιχεία για περισσότερες από το 50% των χρησιμοποιούμενων
μεταβλητών.
Η συνολική βαθμολόγηση κυμαίνεται από 0 (χώρες χαμηλού
κινδύνου) ως 10 (χώρες υψηλού κινδύνου) και είναι ενδεικτική του επιπέδου ξεπλύματος,
χρηματοδότησης τρομοκρατίας και άλλων κατηγοριών κινδύνου, όπως οι χρηματοοικονομικοί
κανόνες, η διαφάνεια, η διαφθορά και η έννομη τάξη.
Τα στοιχεία δείχνουν χαρακτηριστικά την αποδυναμωμένη, διεφθαρμένη Ελλάδα ( θέση 29, υψηλού κινδύνου) και επίσης ότι :
- ο κ. Γιούγκερ έδωσε ορθώς οδηγία καταψήφισης του σχεδίου για την Κύπρο (Λουξεμβούργο, θέση 49, μέσου κινδύνου) ,
- ο κ.Σόιμπλε θα έπρεπε να προσέχει τα λόγια του (Γερμανία θέση 68, μέσου κινδύνου) και να λυπάται για την γερμανική διαφθορά και την απάνθρωπη, διαρκή σκληρότητα της χώρας του,
- το Γιουρογκρουπ θα πρέπει να ζητήσει συγγνώμη και να αποκαταστήσει , οικονομικά και ηθικά , την Κύπρο (θέση 114, μέσου κινδύνου) για τον διασυρμό της ( ως πλυντηρίου χρήματος που προκαλεί την "αδιάφθορη" Ευρωζώνη) και για τις περιπέτειες που της επέβαλε.
Piove, governo ladro! [Βρέχει, κλέφτες κυβερνήτες!]
του Αντόνιο Γκράμσι
ΠΗΓΗ: http://enthemata.wordpress.com/
μετάφραση: Κωνσταντίνα Ευαγγέλου
Το κείμενο που ακολουθεί περιλαμβάνεται στον τόμο Piove, governo ladro! [Βρέχει, κλέφτες κυβερνήτες!] Editori Riuniti, Ρώμη 1996, σ. 59-60). Πρόκειται για πολεμικά κείμενα που σχολιάζουν τα ιταλικά ήθη και γράφτηκαν για την εφημερίδα-όργανο του ιταλικού σοσιαλιστικού κόμματος Avanti! μεταξύ του 1916 και 1918
Είναι πράγματι ο δυνατότερος μοχλός της Ιστορίας. Αλλά αντίστροφα. Αυτά που συμβαίνουν, το κακό που ενσκήπτει πάνω σε όλους τους ανθρώπους, το εν δυνάμει καλό που μια πράξη αδιαμφισβήτητης αξίας μπορεί να προκαλέσει, δεν οφείλονται στην πρωτοβουλία των λίγων που πράττουν, όσο στην αδιαφορία, στην απουσία[1] των πολλών. Ό,τι συμβαίνει, δεν συμβαίνει τόσο επειδή μερικοί θέλουν να συμβεί, όσο διότι η μάζα των πολιτών εκχωρεί τη βούλησή της, κι αφήνει (κάποιους ελεύθερους) να πράττουν, αφήνει να συσσωρεύονται οι κόμποι που στη συνέχεια μόνο το σπαθί μπορεί να κόψει, και επιτρέπει την άνοδο στην εξουσία σε ανθρώπους, κάτι που στη συνέχεια μόνο μια εξέγερση μπορεί να ανατρέψει.
Ο φαταλισμός που φαίνεται να κυριαρχεί στην Ιστορία είναι ακριβώς η απατηλή όψη αυτής της αδιαφορίας, αυτής της απουσίας. Διάφορα γεγονότα ωριμάζουν στη σκιά, επειδή χέρια εντελώς ανεξέλεγκτα υφαίνουν το πανί της συλλογικής ζωής, και η μάζα το αγνοεί. Τα πεπρωμένα μιας ολόκληρης εποχής μανιπουλάρονται σύμφωνα με τις στενές θεωρήσεις, με τους άμεσους σκοπούς μικρών δραστήριων ομάδων, και η μάζα των πολιτών το αγνοεί.
Αλλά τα γεγονότα που ωρίμασαν ξεχύνονται, το υφασμένο στη σκιά πανί φτάνει στο τέλος του, και τότε φαίνεται πως ο φαταλισμός τα παρασέρνει όλα και όλους, πως η Ιστορία δεν είναι παρά ένα τεράστιο φυσικό φαινόμενο, μια έκρηξη, ένας σεισμός, όπου όλοι είναι θύματα: κι αυτοί που ήθελαν κι αυτοί που δεν ήθελαν, κι αυτοί που ήξεραν κι αυτοί που αγνοούσαν, κι αυτοί που ήταν δραστήριοι, κι αυτοί που ήταν αδιάφοροι. Και οι τελευταίοι εξάπτονται, θα ’θελαν να εξαιρεθούν από τις συνέπειες, θα ’θελαν να ήταν σαφές πως οι ίδιοι δεν το θέλησαν, πως οι ίδιοι δεν φέρουν ευθύνη. Και μερικοί κλαψουρίζουν φαρισαϊκά, άλλοι βρίζουν χυδαία, αλλά κανένας, ή μάλλον λίγοι αναρωτιούνται: αν είχα επιτελέσει το ανθρώπινο καθήκον μου, αν είχα προσπαθήσει να ακουστεί η φωνή μου, η γνώμη μου, η βούλησή μου, θα είχαν συμβεί όσα συνέβησαν;
Και κανένας, ή ελάχιστοι ενοχοποιούν τον εαυτό τους για την αδιαφορία, τον σκεπτικισμό, για το ότι δεν στήριξαν ηθικά και υλικά τις πολιτικές και οικονομικές ομάδες που ακριβώς μάχονταν για να αποφευχθεί το τόσο μεγάλο κακό, που στόχευαν να διασφαλιστεί το ελάχιστο έστω καλό. Αυτοί προτιμούν να μιλούν για αποτυχία των ιδεών, για την οριστική κατάρρευση των προγραμμάτων κι άλλα παρόμοια τερπνά. Συνεχίζουν την αδιαφορία τους, τον σκεπτικισμό τους. Αύριο θα ξαναρχίσουν τη ζωή τους με γνώμονα την απουσία από κάθε άμεση ή έμμεση ευθύνη. Και δεν είναι πως δεν βλέπουν τα πράγματα καθαρά, πως δεν είναι ικανοί να παρουσιάσουν καταπληκτικές λύσεις για τα πλέον επείγοντα προβλήματα, ή και για εκείνα που χρειάζονται ευρύτερη προετοιμασία και περισσότερο χρόνο αλλά είναι εξίσου επείγοντα. Όμως αυτές οι λύσεις μένουν εξαιρετικά άγονες, αυτή η συνεισφορά στη συλλογική ζωή δεν διαπερνιέται από κανένα ηθικό φως· είναι συνέπεια μιας διανοουμενίστικης περιέργειας, και όχι μιας επείγουσας αίσθησης της ιστορικής ευθύνης που τους χρειάζεται όλους δραστήριους στη ζωή, στην πράξη, που δεν ανέχεται αγνωστικισμούς και αδιαφορίες κανενός είδους.
Πρέπει λοιπόν να εκπαιδευτούμε σ’ αυτή τη νέα ευαισθησία, πρέπει να τελειώσουμε οριστικά με τις ανερμάτιστες μεμψιμοιρίες των αιώνιων αθώων. Πρέπει να ζητήσουμε λογαριασμό απ’ τον καθέναν για το πώς διεκπεραίωσε το έργο που του ανέθεσε και του αναθέτει καθημερινά η ζωή, γι’ αυτά που έκανε και κυρίως γι’ αυτά που δεν έκανε. Δεν πρέπει η κοινωνική αλυσίδα να βαραίνει μόνο ελάχιστους, αλλά οτιδήποτε συμβαίνει να μην αποδίδεται στην τύχη και στο μοιραίο· αντίθετα, να είναι ευφυές έργο των ανθρώπων. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο να εξαφανιστούν οι αδιάφοροι, οι σκεπτικιστές, εκείνοι που εκμεταλλεύονται το ελάχιστο καλό που προκαλεί η δραστηριότητα των λίγων, και δεν θέλουν να αναλάβουν την ευθύνη του μεγάλου κακού που η απουσία τους απ’ τον αγώνα αφήνει να προετοιμάζεται και να συμβαίνει.
(26 Αυγούστου 1916)
Η Κωνσταντίνα Ευαγγέλου διδάσκει στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ
[1] Στο ιταλικό πρωτότυπο, assenteismo: η απουσία, η αδιαφορία, ιδίως επί πολιτικών ή κοινωνικών προβλημάτων.
Σπάνιες στιγμές - Ν. Λυγερός
Σπάνιες στιγμές - Ν. Λυγερός
Σπάνιες στιγμές είναι αυτές όπου συνειδητοποιείς την ώρα που κάνεις μία πράξη, ότι έχει ιστορική σημασία και ότι θα αφήσει το στίγμα της και στα επόμενα έτη.
Είναι σπάνιες αυτές οι στιγμές διότι η κοινωνία που ζει αποκλειστικά μέσα στο παρόν, τις αποφεύγει και δεν τις προωθεί.
Γι’ αυτό το λόγο, οι άνθρωποι θεωρούν ότι δεν έχουν την ικανότητα ν’ αλλάξουν τα πράγματα και νομίζουν ότι είναι δεδομένα. Έτσι όταν γίνονται αυτές οι σπάνιες στιγμές για τον καθένα πρέπει να τις απολαύσει και να μοιραστεί τη χαρά του και με τους συνανθρώπους του.
Ακριβώς με αυτό το αίσθημα αρχίσαμε να μαζεύουμε υπογραφές υπέρ της θέσπισης της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, για να μοιράσουμε ένα νέο κομμάτι της ιστορίας μας κάνοντας χρήση του διαδικτύου, για να μπορέσουμε ν’ αγγίξουμε όλον τον ελληνισμό, ο οποίος είναι μια προσφορά στην Ανθρωπότητα.
 |
| Αιγαίο, Σίφνος, 2009 |
Δεν μπορούμε να μην συμμετάσχουμε όλοι οι Έλληνες, σε αυτήν την ιστορική προσπάθεια. Η ΑΟΖ δεν είναι ένα μόνο οικονομικό και πολιτικό θέμα για τους ειδήμονες. Η ελληνική ΑΟΖ είναι το δικαίωμα όλων των Ελλήνων, όπου και να βρίσκονται, να έχουν κι αυτοί το απέραντο γαλάζιο, όπως γίνεται σε πολλές χώρες του κόσμου.
Είμαστε ένας λαός με αξιοπρέπεια κι η αντίστασή μας στα αυταρχικά καθεστώτα ήταν πάντα ένα παράδειγμα προς μίμηση για όλους. Και τώρα ακόμα και κάτω από αυτές τις δύσκολες στιγμές δεν πρόκειται να γονατίσουμε, δεν είναι αυτός ο χαρακτήρας μας, δεν είναι αυτή η μοίρα μας. Δικαιούμαστε την ΑΟΖ μας κι ο καθένας μας θα εκφραστεί και θα πιέσει για να γίνει η θέσπιση όσο πιο γρήγορα γίνεται, διότι είναι δίκαιο και σωστό. Δεν υπάρχει άλλος λόγος να περιμένουμε.
Θέλουμε λοιπόν όλοι μας να παλέψουμε με την δική μας υπογραφή που ξέρουμε καλύτερα από κάθε άλλο που την βάζουμε, για να προχωρήσει η όλη κατάσταση και να ξεφύγουμε από αυτό το ζυγό που προσπαθεί να μας υποδουλώσει.
Είμαστε η πατρίδα που γέννησε λέξεις, όπως τα Μαθηματικά, η Φυσική, η Χημεία, η Γεωλογία, η Σεισμολογία, η Ναυτιλία. Όλες αυτές οι λέξεις λειτουργούν στο πλαίσιο της ΑΟΖ τώρα για να προστατεύσουμε την Ελλάδα μας. Τα γράμματά μας είναι τα τείχη μας ενάντια στην βαρβαρότητα από τότε που υπάρχει ο ελληνισμός. Είμαστε ένας λαός της θάλασσας και δεν μπορεί κανείς να απεμπολήσει το δικαίωμά μας.
Η ΑΟΖ είναι το μέλλον που έρχεται από το παρελθόν μας, για να ζήσουμε όλοι μαζί αυτήν την ιστορική στιγμή, την σπάνια στιγμή που αποφασίζουμε εμείς για την πατρίδα μας και για το λαό μας όχι ένα οικονομικό μοντέλο, γιατί ποτέ στην ιστορία μας δεν δώσαμε αξία στα λεφτά, αλλά το μέλλον ανθρώπων που προσφέρουν στην Ανθρωπότητα και στον Χρόνο.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)