Το παιχνίδι της Τουρκίας: Πως χρησιμοποιεί την προσφυγική κρίση προς όφελός της

Tου Ηλία Κουσκουβέλη*

Γιατί όλοι αιφνιδιάζονται με τα προβλήματα που δημιουργεί η Τουρκία στην αντιμετώπιση του προσφυγικού και με τη συμπεριφορά της έναντι των συμμάχων της; Τι περίμεναν; Ότι επειδή έκαναν μία συμφωνία, η Τουρκία θα την τηρούσε χωρίς να προσπαθήσει να μεγιστοποιήσει σε επιμέρους ζητήματα και χωρίς να προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει το προσφυγικό για τον κεντρικό της στόχο; Ή ότι επειδή βρίσκονται οι σύμμαχοι στο Αιγαίο και υπάρχουν ελληνο-τουρκικές συναντήσεις σε υψηλό επίπεδο θα σταματούσαν οι παραβιάσεις του εθνικούς μας εναέριου χώρου;

Η Τουρκία εξαρχής παίζει ένα πολιτικό «παιχνίδι» με τους πρόσφυγες και με όλους τους συμμάχους της, τους οποίους, με πρώτες τις Η.Π.Α., και καταγγέλλει επειδή δεν της κάνουν την χάρη στη Συρία έναντι των Κούρδων. Έτσι, αφού δεν μπόρεσε να τους εγκαταστήσει στα νότια σύνορά της για να δημιουργήσει την περίφημη ουδέτερη ζώνη και να αποτρέψει τον έλεγχο της περιοχής από τους Κούρδους τής Συρίας, αποφάσισε να τους χρησιμοποιήσει για να πιέσει τους Ευρωπαίους, δημιουργώντας ταυτοχρόνως προβλήματα στην Ελλάδα.

Είναι απορίας άξιο γιατί δεν υπάρχουν πρόσφυγες οι οποίοι να προσπαθούν να περάσουν μέσω των χερσαίων συνόρων Ελλάδας ή Βουλγαρίας, στα σύνορα της οποίας, σημειωτέον, δεν υπάρχει φράχτης. Προφανώς, κάποιος τους σταματάει. Ποιος άλλος μπορεί να είναι αυτός εκτός από το τουρκικό κράτος;

Είναι επίσης απορίας άξιο το πώς ένα αστυνομοκρατούμενο κράτος, που συλλαμβάνει πολίτες κάθε ηλικίας επειδή ασκούν δημοσίως κριτική στον Ερντογάν, δεν μπορεί να συλλάβει τους διακινητές, να σταματήσει την πώληση λέμβων και ελαττωματικών σωσιβίων και οι άνθρωποι να πνίγονται κατά εκατοντάδες στο Αιγαίο. Ποιος δεν τους σταματάει; Προφανώς το τουρκικό κράτος!

Η Τουρκία πήρε από την ΕΕ μία συμφωνία την οποία δεν εφαρμόζει και σε μεγάλο βαθμό δεν θα το κάνει ούτε στο μέλλον, παρά την αισιοδοξία που φαίνεται να αναπτύσσεται στις Βρυξέλλες μετά την επίσκεψη Τουσκ στην Τουρκία. Και τούτο διότι ο τελικός της σκοπός δεν είναι να ενταχθεί στην ΕΕ – στόχος που είναι αντίθετος με τη νέο-οθωμανική ιδεολογία των ηγετών της. Στόχος είναι να χρησιμοποιεί και το προσφυγικό για την προώθηση των σκοπών της στη Συρία ή, ακριβέστερα, για να περισώσει ότι μπορεί από την τραγικά αποτυχημένη και αιματοβαμμένη ανάμειξή της στη Συρία. Η Τουρκία έχει φθάσει στο σημείο να εμπαίζει ακόμη και το ΝΑΤΟ, πολύ δε περισσότερο την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το μόνο που απομένει – σε εμάς και σε εκείνους από τους εταίρους μας που τυχόν ενδιαφέρονται ειλικρινά – είναι να έρθει πλέον το προσφυγικό στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, στο οποίο η Τουρκία όχι μόνο δεν έχει πια τόσο καλούς φίλους, αλλά έχει και αντιπάλους… Μόνο εκεί μπορεί να «σπάσει» η διασύνδεση που επιχειρεί μεταξύ προσφυγικού και διευθετήσεων στη Συρία.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο http://www.onalert.gr/stories/Hlias-kouskouvelhs-ayto-einai-to-paixnidi-ths-tourkias/48360
Ο Ηλίας Κουσκουβέλης (t: @kouskouvelis) είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, πρώην Πρύτανης, κάτοχος της Έδρας ΓΕΕΘΑ στις Στρατηγικές Σπουδές ‘Θουκυδίδης’.

Γιατί έφυγαν από τα μπλόκα οι αγρότες;

Πηγή: http://www.capital.gr, Δημήτρης Αντωνόπουλος

Μετά τις τελευταίες εξελίξεις στο αγροτικό ζήτημα και την κατάσταση που αφήνει πίσω της η κινητοποίηση των αγροτών, θα ήταν χρήσιμο να στρέψουμε την προσοχή μας σε τρία ζητήματα τα οποία έχουν ανοίξει τρία διαφορετικά θέματα που αξίζουν της προσοχής μας. 

1. Υπάρχει διάχυτη εντύπωση ότι οι αγρότες διέλυσαν τα μπλόκα τους γιατί άρχισαν οι δουλειές στα χωράφια! Πλάνη μεγάλη για τρεις λόγους: 

α) είναι ακόμη νωρίς για καλλιεργητικές εργασίες παρ' όλο που ο καιρός "μοιάζει καλός", β) αποδείχθηκε ότι εκτός από αυτά των μπλόκων, υπήρχαν κι άλλα τρακτέρ πίσω, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν -θα επανέλθουμε στο σημαντικό αυτό κεφάλαιο, γ) ΔΥΣΤΥΧΩΣ δεν υπάρχουν πια δουλειές στα χωράφια, αφού φέτος κυριαρχούν τα σιτηρά τα οποία δεν έχουν σχεδόν καθόλου δουλειά την άνοιξη. 

Διέλυσαν τα μπλόκα όχι μόνο γιατί κουράστηκαν -45 ημέρες στο δρόμο είναι αυτές- αλλά και γιατί εδώ που τα λέμε, δεν κέρδισαν και λίγα! Μένει βέβαια να αποδειχθεί τι ακριβώς κέρδισαν, όταν δούμε τις υποσχέσεις καθαρογραμμένες και... εγκεκριμένες από τους δανειστές! 

Κέρδισαν πάντως, δυστυχώς κατά τη γνώμη μου και το τονίζω, τη διατήρηση της προστασίας του αγροτικού επαγγέλματος, με τον όρο κατ' επάγγελμα γεωργός ή όπως αλλιώς θέλει καθαρογραφεί. Και λέω δυστυχώς, διότι η διατήρηση ενός μέρους του πέπλου προστασίας στους αγρότες, μεσοπρόθεσμα μόνο μειονεκτήματα έχει. Μεγάλο μέρος του αγροτικού προβλήματος της χώρας βασίζεται ακριβώς σε αυτή την προστασία για λόγους προφανείς (πολιτικούς) αλλά και φύσης του επαγγέλματος. 

Σήμερα όμως η προστασία αυτού του είδους παρέχεται διεθνώς με άλλες μεθόδους, όπως την προώθηση και ενίσχυση των ασφαλιστικών εταιρειών που εμπλέκονται όχι μόνο στην προστασία από καταστροφές αλλά και στην προστασία του εισοδήματος. Βασίζονται σε σύγχρονα μέσα, όπως οι προθεσμιακές αγορές εμπορευμάτων, πράγματα που στη χώρα μας δεν υπάρχουν, αλλά θα μπορούσαμε ίσως να δανειστούμε από γειτονικές, όπως το χρηματιστήριο της Μπολόνια στην Ιταλία. 

Αυτοί είναι σύγχρονοι τρόποι παρέμβασης και όχι η διατήρηση ενός άθλιου ασφαλιστικού ταμείου όπως ο ΟΓΑ. Οι αγρότες αρέσκονται πολύ -κι εκεί πάτησε ο Πρωθυπουργός στις συναντήσεις μαζί τους- να τους αναγνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες του επαγγέλματός τους και μια μοναδικότητα που αυτό συνεπάγεται. Τα βάζουμε, λένε οι αγρότες, με τον καιρό, γιατί ο επαγγελματίας του τουρισμού δεν επηρεάζεται από τις καλοκαιρινές βροχές και περιμένει του χρόνου για να ρεφάρει; 'Η οι οικοδόμοι -παλαιότερα διότι τώρα χάθηκε το επάγγελμα- δεν σταματούσαν όταν έβρεχε ή δεν δούλευαν με καύσωνα; 

Η στήριξη του αγροτικού επαγγέλματος με όρους παρελθόντος, δεν εξυπηρετεί τον τελικό σκοπό, που δεν είναι άλλος από τη διατήρηση ικανοποιημένων και ευτυχισμένων επαγγελματιών στην ύπαιθρο. Υπάρχουν ιδιαιτερότητες και σημεία που απαιτούνται ιδιαίτερες πολιτικές αλλά αυτές πρέπει να είναι σύγχρονες και σε καμία περίπτωση να είναι μόνο πολιτικές στήριξης του εισοδήματος. 

Για παράδειγμα, οι σωστά καταρτισμένοι αγρότες, θα πρέπει να ξέρουν τι πρέπει να κάνουν φέτος που η χρονιά είναι εξαιρετικά πρώιμη και κατά συνέπεια θα χρειαστούν ιδιαίτεροι χειρισμοί από αυτούς που γίνονται κάθε χρόνο. Φοβάμαι όμως, ότι ούτε οι γεωργοί ξέρουν ούτε οι γεωτεχνικοί που είναι επιφορτισμένοι με την τεχνική τους στήριξη γνωρίζουν. Τα δένδρα άνθισαν σχεδόν ένα μήνα νωρίτερα. Τι σημαίνει αυτό; Καθόμαστε και τα παρατηρούμε και απλά κάνουμε... λιτανεία; 'Η παρεμβαίνουμε πχ ποτίζοντας ή χρησιμοποιώντας άλλες τεχνικές και βοηθητικά αγροτικά σκευάσματα; Παντού εκδηλώνεται η απορία για τον καιρό που τρελάθηκε, αλλά πουθενά δεν ακούς κάποιον που ξέρει να λέει ότι φέτος που τα πράγματα είναι πρώιμα πρέπει να κάνουμε αυτό κι εκείνο! Πουθενά. Από την Φθιώτιδα που εγώ δραστηριοποιούμαι μέχρι την Έδεσσα που βρέθηκα πρόσφατα. Καλή η εμπειρία παιδιά αλλά ο 21ος αιώνας βασίζεται στη γνώση. Και φοβάμαι οτι δεν διαθέτουμε την απαραίτητη και απαιτούμενη. 

Οι κλιματικές αλλαγές μας κτύπησαν την πόρτα κι εμείς κάνουμε ότι δεν βλέπουμε τον κλέφτη. Διότι δεν ξέρουμε πως να τις αντιμετωπίσουμε. Στα νέα επενδυτικά αγροτικά προγράμματα υπάρχει η πρόβλεψη για χρηματοδότηση δράσεων ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Ποιες να είναι όμως αυτές άραγε; Γυμνοί στα αγκάθια προχωράμε!!! Στο καινούργιο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης, γράφτηκε ότι οι παραγωγοί που θα εισπράττουν επιδοτήσεις από κάποιο ποσό και πάνω θα υποχρεούνται να κάθονται στο θρανίο κάποιες ώρες. Πολύ σημαντική εξέλιξη, αρκεί να γίνει με σύγχρονους τρόπους κι όχι όπως στο παρελθόν, όπου το μόνο που πέτυχαν ήταν η γελοιοποίηση της όποιας εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Εν κατακλείδι, όσο προστατεύουμε -που σε κάποιο βαθμό καλά κάνουμε- το αγροτικό επάγγελμα πρέπει να το κάνουμε με σύγχρονους όρους και όχι με ξεπερασμένες, για να μην πούμε αποτυχημένες, λογικές και πολιτικές του παρελθόντος. Οι μειωμένοι ασφαλιστικοί συντελεστές θα δώσουν μια ανάσα και είναι σαφώς μια κατάκτηση των κινητοποιήσεων.

2. Το άλλο σημείο που προέκυψε από τις φετινές αγροτικές κινητοποιήσεις είναι αυτό του υπερβολικά αυξημένου αγροτικού εξοπλισμού. Οι αγρότες, σε αντίθεση με άλλες κινητοποιήσεις των τελευταίων χρόνων, έβγαλαν στο δρόμο τα καλά τους τρακτέρ! Παλαιότερα, φοβόντουσαν μήπως κάτι συμβεί, αλλά φέτος υπό την πίεση των προβλημάτων αποφάσισαν να τα παίξουν όλα για όλα. Αυτό είναι για όσους μπορούν να διαβάσουν πίσω από τις εικόνες, η σοβαρότερη απόδειξη του μεγέθους των προβλημάτων. 

Το μέγεθος και η ισχύς των αγροτικών εργαλείων, έτσι όπως ήταν παρατεταγμένα, εντυπωσίασε ακόμη κι εμάς που έχουμε εξοικειωθεί. Εντυπωσιακό! Το ερώτημα είναι που βρέθηκαν όλα αυτά τα χρήματα; Από τα λεγόμενα Σχέδια Βελτίωσης Αγροτικών εκμεταλλεύσεων, κάτι σαν Business Plan αγροτών. Οι υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας -μόνες τους άραγε ή καθ' υπόδειξη από την Ευρώπη, από όπου προέρχονται τα περισσότερα από αυτά;- χρηματοδότησαν γενναία την αγορά υπεράριθμων και υπερμεγεθών τρακτέρ, τα οποία με δυσκολία μπορούν να ελιχθούν στα μικρά ελληνικά χωράφια! Έτσι βρεθήκαμε με ένα στόλο εργαλείων, υψηλού λειτουργικού κόστους ο οποίος ήδη μας είναι άχρηστος. Προβλέπω ότι σε λίγο θα τα επανεξάγουμε, όπως κάναμε τα πολυτελή αυτοκίνητα που αποκτήθηκαν τον καιρό της ευφορίας. Ενώ λοιπόν έβλεπες χιλιάδες τρακτέρ στα μπλόκα, έβλεπες κι άλλα πολλά είτε στα χωράφια να εκμεταλλεύονται τον καλό καιρό είτε τις αυλές των σπιτιών στα χωριά. Ο υπερεξοπλισμός αυτός είναι σκάνδαλο κι έχει ονοματεπώνυμο. Κανείς όμως δεν ασχολείται με αυτό. Όλοι ασχολούνται πως θα πληρώσουν τώρα λιγότερα για να πάρουν στο μέλλον...τίποτα. Θα επιστρέψουμε στην εποχή όπου οι συντάξεις των αγροτών ήταν κάτι σαν παιδικό χαρτζιλίκι. Τότε που οι αγρότες αγόραζαν σπίτια στις πόλεις για να έχουν ένα βοήθημα στα γεροντάματα. Αλλά τώρα όλα αυτά κατέρρευσαν και οι μελλοντικοί αγρότες των χωριών θα ζουν χωρίς κανένα βοήθημα. 

3. Η τρίτη σοβαρότατη εξέλιξη που συνέβη φέτος είναι η στροφή των καλλιεργειών από τις λεγόμενες δυναμικές -εαρινές, βαμβάκια καλαμπόκια κλπ- στα σιτηρά. Αυτό αποτελεί μια δυσμενέστατη εξέλιξη, το μέγεθος της οποίας θα φανεί άμεσα αλλά και μεσοπρόθεσμα, σε δυό τρία χρόνια. 

Η αξία του αγροτικού προϊόντος θα μειωθεί φέτος σημαντικά, αφού το εισόδημα των σιτηρών είναι υποπολλαπλάσιο άλλων καλλιεργειών. Δυστυχώς θα βοηθήσει και η ανομβρία αλλά και... κλεμμένοι μετασχηματιστές ρεύματος από τα αγροτικά δίκτυα ηλεκτρισμού, που καθιστούν την άρδευση αδύνατη. Θα θιγούν σοβαρά ένα σωρό ελληνικές και ξένες εταιρείες που έχουν παρουσία στο χώρο της υποστήριξης της γεωργίας. Οι μεν Ελληνικές θα πρέπει με κάποιον τρόπο να απορροφήσουν το σοκ, οι δε πολυεθνικές θα κάνουν αυτό που έκαναν και σε άλλες περιπτώσεις: θα μεταφέρουν την έδρα από την Ελλάδα στο Βουκουρέστι, με πολύ δυσμενείς συνέπειες για όλους μας. Κυρίως διότι θα χαθεί -για την ακρίβεια θα μειωθεί η σημασία του- ένα κανάλι μεταφοράς γνώσης και σύγχρονης τεχνολογίας. 

Θα μειωθούν όμως και οι φόροι που θα εισπράξει το κράτος, αλλά και τα χρήματα που θα εισπράξει ο ΕΛΓΑ, ο οποίος να δούμε πως θα τα βγάλει πέρα αφού οι ακριβές ζημιές είναι συνήθως στα βορεινά φρούτα. Το τραγικότερο όλων: με την βοήθεια των μειωμένων συντελεστών, τα ασφαλιστικά ταμεία θα εισπράξουν ψίχουλα και η όλη φασαρία θα μοιάζει για το τίποτα. Θα μειωθούν όμως και τα χρήματα που θα εισπράξουν, τζιράρουν, οι παραγωγοί. Αν και όταν αποφασίσουν να ξαναμπούν στο μέλλον στις ακριβές καλλιέργειες δεν θα μπορούν να τις χρηματοδοτήσουν, αφού δεν θα έχουν πια κεφάλαιο κίνησης να αγοράσουν σπόρους και λιπάσματα. Και με βάση τα σημερινά δεδομένα, κανείς δεν μπορεί να τους βοηθήσει: ούτε οι γεωπόνοι προμηθευτές τους, ούτε οι τράπεζες. Αυτό θα αποτελέσει αρχή σημαντικών εξελίξεων που θα οδηγήσει μέρος των αγροτών εκτός επαγγέλματος. Και πιθανότατα στο περιθώριο. 

Παρόμοιο πρόβλημα έχουν όμως κι αλλού. Το αντιμετωπίζουν όμως, χάρη στην ομαλή ανάπτυξη της οικονομίας. Ακούστε εξομολόγηση Ευρωπαίου συναδέλφου: Ένας Γερμανός αγρότης που πούλησε τις αγελάδες του σε έναν μεγαλύτερο, βρήκε δουλειά σε επιχείρηση υποστήριξης του αγροτικού τομέα, διότι λέει πρώτον αυτές ακμάζουν, άρα χρειάζονται προσωπικό και δεύτερον το μάτι του αγρότη κόβει έχοντας εξοικειωθεί με ένα σωρό δουλειές. Αρα είναι χρήσιμος και σε εκτός γεωργίας επιχειρήσεις. Σε εμάς όμως, οι επιχειρήσεις συρρικνώνονται, δεν τους ενδιαφέρουν νέες προσλήψεις. Αρα; Ας μη χαίρονται όσοι έχουν πέντε δεκάρες στην άκρη κι ελπίζουν οτι θα εκμεταλλευτούν καταστάσεις. Πλανώνται πλάνην. Με τα χωριά άδεια κι έρημα, με μειωμένη τεχνική και τεχνολογική υποστήριξη, με έλλειψη ανταλλακτικών και υποστηρικτικών επαγγελμάτων, να είναι σίγουροι οτι δεν θα τους βγει. Θα χρειάζονται ένα ανταλλακτικό και θα τους λένε πλήρωσε να το παραγγείλουμε να στο φέρω "σε καμιά δεκαριά ημέρες”. Για όσους είναι εξοικειωμένοι με το αγροτικό επάγγελμα αυτό λέγεται "Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι. Φοβάμαι όμως οτι όλοι οι χειρισμοί που έγιναν τελευταία στο αγροτικό θέμα ανήκουν στην "δικαιοδοσία” αυτής της παροιμίας.

* Ο κ. Δημήτρης Αντωνόπουλος είναι Αγροτοοικονομολόγος Msc - Πρώην Αγροτικός Σύμβουλος νυν παραγωγός Κελυφωτού Φυστικιού

Η ζωή μετά το λιγνίτη προϋποθέτει σχέδιο και πόρους

Την πρόταση των ενεργειακών δήμων για νομοθετική ρύθμιση που αφορά στα έσοδα απο πλειστηριασμούς αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου στηρίζει ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας

Ανάρτηση: Mavromatidis Dimitrios την 28 Ιαν 2016

Την πρόταση νομοθετικής ρύθμισης που αφορά στα έσοδα από πλειστηριασμούς αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κι έχουν ζητήσει οι ενεργειακοί δήμοι, στηρίζει ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Θεόδωρος Καρυπίδης.
Ο Περιφερειάρχης στην επιστολή του προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παναγιώτη Σκουρλέτη παρουσιάζει με αναλυτική επιχειρηματολογία το αίτημα που αποτελεί ένα απαραίτητο βήμα για την αντιμετώπιση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών προκλήσεων που θα επιφέρει η επερχόμενη μείωση της λιγνιτικής δραστηριότητας στις λιγνιτικές περιοχές της χώρας.
Ακολουθεί η επιστολή:

κ. Υπουργέ,

με την παρούσα επιστολή εκφράζω την υποστήριξή μου στο αίτημα που σας απέστειλαν στις 17/12/2015 οι πέντε (5) Δήμαρχοι των Ενεργειακών Δήμων (Αμυνταίου, Εορδαίας, Κοζάνης, Μεγαλόπολης και Φλώρινας) και σας παρακαλώ να αποδεχτείτε το αίτημα που αναφέρεται ήτοι στην υπό προσθήκη παράγραφο Α.2 του άρθρου 25 του ν. 3468/2006 (Α’129) όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, να προβλέπεται και η παρακάτω ρύθμιση : «Ποσοστό 20% των εσόδων από πλειστηριασμούς αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών κατατίθεται σε ειδικό λογαριασμό που στόχο έχει τη χρηματοδότηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας σε τομείς που δεν σχετίζονται με τις δραστηριότητες εξόρυξης και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας απο λιγνίτη, στους νομούς Κοζάνη, Φλώρινας και Αρκαδίας, οι οποίοι θα πληγούν περισσότερο απο τη σταδιακή μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών».
Αιτιολογία :
1. Μέσα στα επόμενα 10-15 χρόνια προγραμματίζεται να αποσυρθεί το μεγαλύτερο τμήμα της λιγνιτικής ισχύος που λειτουργεί σήμερα στη χώρα (3670 MW από τα 4375 MW). Ειδικότερα, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της χώρας στο πλαίσιο της εφαρμογής της Οδηγίας Βιομηχανικών Εκπομπών (2010/75/ΕΚ) δύο λιγνιτικοί σταθμοί (ΑΗΣ Αμυνταίου και Καρδιάς), συνολικής ισχύος 1850 MW, εισέρχονται σε καθεστώς παρέκκλισης περιορισμένης διάρκειας λειτουργίας από 1/1/2016 και θα αποσυρθούν ως το 2023 το αργότερο. Προβλέπεται επίσης η απόσυρση των 2 λιγνιτικών σταθμών της Μεγαλόπολης ισχύος 600 ΜW περίπου το 2025 λόγω εξάντλησης των αποθεμάτων λιγνίτη στην Πελοπόννησο, ενώ γύρω στο 2030 οι 4 λιγνιτικές μονάδες του ΑΗΣ Αγ. Δημητρίου αθροιστικής ισχύος 1220 ΜMW θα συμπληρώνουν 45 χρόνια λειτουργίας. Ακόμα και αν υλοποιηθούν τα σχέδια της ΔΕΗ για κατασκευή δύο νέων λιγνιτικών μονάδων συνολικής ισχύος 1110 MW (Πτολεμαΐδα 5 και Μελίτη 2), η προαναφερθείσα επερχόμενη μείωση της υφιστάμενης λιγνιτικής ισχύος είναι σαφώς πολύ μεγαλύτερη.

Είναι προφανές ότι οι αλλαγές αυτές θα επηρεάσουν δραστικά την οικονομία των νομών Κοζάνης, Φλώρινας και Αρκαδίας, η οποία στηρίζεται ως τώρα, σε μεγάλο βαθμό στην εξόρυξη και καύση λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΤΕΕ Δ. Μακεδονίας, η απόσυρση 300 MW λιγνιτικής ισχύος, θα στερήσει από την τοπική οικονομία 83 εκ. ευρώ ετησίως και θα προκαλέσει απώλεια 1559 άμεσων και έμμεσων θέσεων εργασίας . Οι επιπτώσεις της απόσυρσης μεγαλύτερης λιγνιτικής ισχύος θα είναι αναλογικά μεγαλύτερες. Επίσης, σύμφωνα με την ανάλυση δεδομένων της ΕΛΣΤΑΤ από την Αναπτυξιακή Δυτικής Μακεδονίας (ΑΝΚΟ), η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία που προέρχεται από τη δραστηριότητα της εξόρυξης – παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και η οποία εντοπίζεται στις Περιφερειακές Ενότητες (Π.Ε.) Κοζάνης και Φλώρινας για το έτος 2011 ανήλθε συνολικά σε 1.360 εκ. €, (συμβολή κατά 45,35% και 34,49% στην Α.Π.Α των δύο Π.Ε. αντίστοιχα), ενώ η αντίστοιχη απασχόληση στον τομέα της εξόρυξης – παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ανήλθε σε 6.000 περίπου θέσεις εργασίας. Υπογραμμίζεται ότι η περιφέρεια Δ. Μακεδονίας και ειδικότερα οι ενεργειακοί νομοί της συγκεντρώνουν ήδη τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας πανελλαδικά.

Συνεπώς, η αναπλήρωση της Α.Π.Α. και η αντικατάσταση των χαμένων θέσεων εργασίας που θα προέλθουν από την προαναφερθείσα μείωση της λιγνιτικής δραστηριότητας στις λιγνιτικές περιοχές της χώρας θα απαιτήσει σημαντικά κεφάλαια και συστηματικές προσπάθειες ανάπτυξης εναλλακτικών οικονομικών δραστηριοτήτων βάσει σχεδίου που θα εκτείνονται σε βάθος χρόνου.

Αν στο παραπάνω χρονοδιάγραμμα απόσυρσης, συνυπολογιστούν και τα 913 MW λιγνιτικής ισχύος που έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας τα τελευταία 5 χρόνια (663 MW στον νομό Κοζάνης και 250 MW στον νομό Αρκαδίας), γίνεται σαφές ότι η ελληνική πολιτεία έχει ήδη καθυστερήσει στην ανάληψη πρωτοβουλιών ώστε να αποφευχθεί μια έκρηξη της ανεργίας και γενικότερη καθίζηση της οικονομίας στις λιγνιτικές περιοχές της χώρας.

2. Η συγκέντρωση της λιγνιτικής παραγωγής σε συνδυασμό με τον υπολογισμό των περιφερειακών λογαριασμών με βάση την αξία παραγωγής (και όχι του εισοδήματος ή της κατανάλωσης) από την ΕΛΣΤΑΤ έχει οδηγήσει σε στρεβλώσεις των στατιστικών του περιφερειακού ΑΕΠ των ενεργειακών νομών και της κυρίως επηρεαζόμενης Περιφέρειας Δ. Μακεδονίας, η οποία για τον λόγο αυτό κατατάχτηκε στις Περιφέρειες μετάβασης, χάνοντας σημαντικό μέρος των πόρων του Ευρωπαικού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν την δημιουργία θέσεων εργασίας στην περιοχή.

3. Η εξόρυξη λιγνίτη για δεκαετίες είχε αναμφισβήτητα πολύ σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις επηρεάζοντας αρνητικά άλλες οικονομικές δραστηριότητες όπως ο τουρισμός. Επομένως η ανάκαμψη του περιβάλλοντος και η διαμόρφωση συνθηκών για την ανάπτυξη άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων θα απαιτήσουν και σημαντικούς οικονομικούς πόρους.

4. Το αίτημα αυτό βρίσκει απολύτως σύμφωνη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ζητά από τα Κράτη Μέλη τη διοχέτευση τμήματος των εσόδων από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων για τη χρηματοδότηση της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας σε αντικατάσταση αυτών που πλήττονται από την επιδιωκόμενη πολιτική. Πιο συγκεκριμένα, στην πρόταση που κατέθεσε στο πλαίσιο της αναθεώρησης της οδηγίας 2003/87/ΕΚ για τη λειτουργία του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΕΣΕΔΕ), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει ότι : «Τα έσοδα από το ΣΕΔΕ της ΕΕ θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιηθούν για την προαγωγή της δημιουργίας δεξιοτήτων και της ανακατανομής του εργατικού δυναμικού που επηρεάζεται από τη μετάβαση των θέσεων απασχόλησης σε μια οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους.»

Κατά συνέπεια είναι όχι μόνο εφικτό και συμβατό με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία αλλά και ζητούμενο η Ελλάδα να διοχετεύει τμήμα των εσόδων δημοπράτησης των δικαιωμάτων που κατανέμονται σε αυτήν για τη δημιουργία θέσεων εργασίας στους τρεις λιγνιτικούς νομούς της χώρας.

Προσφάτως επίσης και πάλι στο πλαίσιο της αναθεώρησης της οδηγίας 2003/87/ΕΚ για τη λειτουργία του ΕΣΕΔΕ, η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Εργαζομένων (Εuropean Trade Union Conferderation – ETUC) ζήτησε τη δημιουργία ενός κονδυλίου το οποίο θα στηρίζει εργαζόμενους που θα πληγούν από τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα .

5. Το παράδειγμα χρήσης δημοσίων εσόδων για την ανάπτυξη εναλλακτικών οικονομικών δραστηριοτήτων σε λιγνιτικές περιοχές δεν είναι διόλου πρωτόγνωρο. Στην περιοχή της Λουσατίας στην πρώην Ανατολική Γερμανία, τη διαδικασία αποκατάστασης και οικονομικής ανάκαμψης της περιοχής ανέλαβε η κρατική LMBV (Lausitz and Middle Germany Mining Administrative Company) η οποία ιδρύθηκε από τη Γερμανική κυβέρνηση το 1994. Η LMBV ανέλαβε να σχεδιάσει, να διευθύνει και να υλοποιήσει ένα μακρόχρονο και πολυσύνθετο έργο το οποίο χρηματοδοτήθηκε και εξακολουθεί να χρηματοδοτείται από τη Γερμανική κυβέρνηση και τα ομοσπονδιακά κρατίδια (περίπου 10,6 δις ευρώ ως το 2017) . Σε αυτό το έργο περιλαμβάνεται η αποκατάσταση των εδαφών (δασώσεις, δημιουργία λιμνών και γεωργικής γης), η δημιουργία «νέων τοπίων» αναπλάθοντας το κατεστραμμένο ανάγλυφο της περιοχής, η διαχείριση και ο ποιοτικός έλεγχος του υδάτινου δυναμικού, η δημιουργία ναυταθλητικών τουριστικών προορισμών, αλλά και η ανάδειξη και τουριστική αξιοποίηση της βιομηχανικής κληρονομιάς της περιοχής, δημιουργώντας στην πορεία χιλιάδες θέσεις εργασίας.

6. Εκτός των παραπάνω, η ικανοποίηση του αιτήματος διοχέτευσης τμήματος των εσόδων δημοπράτησης εκπομπών για τη δημιουργία θέσεων εργασίας στους 3 λιγνιτικούς νομούς της χώρας, δεν εμποδίζει τη δυνατότητα της ελληνικής πολιτείας να καλύψει από την ίδια πηγή και διαφορετικές ανάγκες, όπως τον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ, και μάλιστα με ποσά υψηλότερα από τα αντίστοιχα σημερινά.

Ειδικότερα, λόγω των πρόσφατων αλλαγών στη λειτουργία του Ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου ρύπων, τα δημόσια έσοδα από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών εκτιμάται ότι θα αυξηθούν σημαντικά μέσα στα επόμενα χρόνια. Πλήθος προβλέψεων από διαφορετικές πηγές συγκλίνουν στο ότι την 4η περίοδο του ΕΣΕΔΕ (2021-2030) η τιμή του δικαιώματος θα τετραπλασιαστεί σε σύγκριση με τα σημερινά επίπεδα (30 ευρώ/ τόνο από 8 ευρώ/τόνο σήμερα ). Λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές στο ΕΣΕΔΕ που οριστικοποιήθηκαν μέσα στο 2015, ειδικά για την Ελλάδα, προβλέπεται ότι τα δημόσια έσοδα από τη δημοπράτηση αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπών θα φτάσουν τα 6 δις ευρώ την επόμενη δεκαετία , δηλαδή 600 εκ ευρώ τον χρόνο κατά μέσο όρο, με τη μεγαλύτερη αύξηση εσόδων να αναμένεται τη δεύτερη πενταετία της παραπάνω περιόδου. Για συγκριτικούς λόγους σημειώνεται ότι το 2015 τα έσοδα από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων που διοχετεύτηκαν στον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ ήταν περίπου 175 εκ. ευρώ. Με βάση τις προβλέψεις για την εξέλιξη των ετησίων δημοσίων εσόδων από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων, και αν υποτεθεί ότι μόνο το 50% αυτών διοχετεύεται στο μέλλον στον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ, τότε αυτός θα ενισχύεται με 300 εκ. ευρώ ετησίως, αύξηση κατά 71% του αντίστοιχου ποσού για το 2015.
κ. Υπουργέ,
Για όλους τους παραπάνω λόγους θεωρούμε ότι, το αίτημα διοχέτευσης τμήματος των δημοσίων εσόδων από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπών CO2 για τη δημιουργία θέσεων εργασίας στους 3 λιγνιτικούς νομούς της χώρας, αποτελεί ένα κοινωνικά δίκαιο αίτημα κι ένα απαραίτητο βήμα για την αντιμετώπιση των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών προκλήσεων που θα επιφέρει η επερχόμενη μείωση της λιγνιτικής δραστηριότητας στις λιγνιτικές περιοχές της χώρας.
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω έχουμε βάσιμους λόγους για υποστήριξη από μέρους σας της υπόψη πρότασης της Αυτοδιοίκησης Α’ και Β΄ βαθμού.
Είμαστε σε αναμονή και σας ευχαριστούμε.

Με εκτίμηση
Ο Περιφερειάρχης
Δυτικής Μακεδονίας
Καρυπίδης Θεόδωρος

Σκληρή η γή και πιο σκληρή η δίκαιη χρεοκοπία

Dr Money

Δημοσιεύθηκε: 21 Ιανουαρίου 2016 - 07:46

Αφήστε τους δρόμους και πιάστε τα χωράφια!

Οι αγρότες ζεσταίνουν τις μηχανές των τρακτέρ και ετοιμάζονται να κλείσουν τους δρόμους για να προασπίσουν το ευνοϊκό καθεστώς που απολαμβάνουν. Όμως, το καλύτερο που θα είχαν να κάνουν είναι κάτι άλλο.

Πριν λίγο καιρό, στη συνέντευξη που παραχώρησε ο πρόεδρος της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Στουρνάραςστον ΣΚΑΪ και στον Αλέξη Παπαχελά ρωτήθηκε για την εισαγωγή του ΕΝΦΙΑ.

Στην απάντησή του, ο κ. διοικητής υπενθύμισε ότι 500 εκατ. ευρώ επρόκειτο να προέλθουν από τη φορολόγηση αγροτεμαχίων και άλλων αγροτικών εκτάσεων, ώστε να αναλογεί ένα μικρό ποσό σε περισσότερους.

Όμως, οι βουλευτές της ΝΔ, π.χ. Τζαμτζής που είναι καλλιεργητής, και του ΠΑΣΟΚ από αγροτικές περιοχές δεν το επέτρεψαν, με αποτέλεσμα το βάρος να πέσει στους ιδιοκτήτες αστικών ακινήτων.

Εξυπακούεται ότι συμπαραστάτες ήταν τα υπόλοιπα κόμματα της τότε αντιπολίτευσης όπως ο ΣΥΡΙΖΑ.

Επρόκειτο για μια αναδιανομή εισοδήματος εις βάρος του αστικού πληθυσμού, που έχει επιβαρυνθεί περισσότερο από την κρίση και την οποία αρκετοί, όπως εμείς, βρίσκουν άδικη, σε αντίθεση με άλλους που τη θεωρούν δίκαιη.

Το παράδειγμα είναι χαρακτηριστικό και δείχνει την πολιτική δύναμη των 432.000 ατόμων που δηλώνουν αγρότες.

Από αυτούς, λιγότερα από 2.000 άτομα δήλωσαν εισόδημα μεγαλύτερο από 50.000 ευρώ.

Λιγότερα από 11.500 άτομα δήλωσαν εισόδημα μεγαλύτερο από 20.000 ευρώ.

Κοινώς, το 2,7% περίπου όσων δήλωσαν εισόδημα από αγροτικές καλλιέργειες ήταν πάνω από 20.000 ευρώ.

Το 93% δήλωσε εισόδημα μικρότερο των 10.000 ευρώ το 2014.

Δεν θα υπεισέλθουμε στη συζήτηση κατά πόσο τα δηλωθέντα εισοδήματα ανταποκρίνονται στα πραγματικά.

Όμως, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι έτυχαν πολύ καλύτερης φορολογικής μεταχείρισης από τα αντίστοιχα εισοδήματα άλλων, π.χ. των ελεύθερων επαγγελματιών.

Ως γνωστόν, οι τελευταίοι φορολογούνται με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ ενώ οι αγρότες με συντελεστή 13% και έχουν επιπλέον άλλα αναχώματα, π.χ. κοινοτικές επιδοτήσεις που δεν φορολογούνται μέχρι κάποιο ποσό κ.τ.λ.

Είναι λογικό να κακοφαίνεται σε κάποιον όταν καλείται να πληρώσει περισσότερα σε φόρους εισοδήματος, έστω κι αν είναι 100 με 150 ευρώ τον χρόνο κατά μέσο όρο.

Ιδίως, αν έχει συνηθίσει αλλιώς.

Είναι επίσης λογικό να επιζητά φορολογικές ελαφρύνσεις.

Όταν όμως η χώρα έχει ουσιαστικά χρεοκοπήσει και οι υπόλοιποι έχουν επιβαρυνθεί τόσο πολύ και καλούνται να πληρώσουν ακόμη περισσότερα, δεν είναι δίκαιο και σωστό να διατηρηθεί το ευνοϊκό καθεστώς φορολόγησης που απολαμβάνουν ορισμένες κατηγορίες όπως οι αγρότες.

Κι αυτό γιατί αν δεν συμμετάσχουν στον κυβερνητικό σχεδιασμό για αύξηση των εσόδων, τη νύφη θα πληρώσουν μοιραία οι υπόλοιποι, αφού η προβλεπόμενη μείωση των κρατικών δαπανών είναι αναλογικά μικρή.

Όμως, η ιστορία δεν σταματάει στο φορολογικό αλλά επεκτείνεται στο ασφαλιστικό.

Με έκπληξη πληροφορήθηκαν πολλοί που δεν το γνώριζαν, ότι οι αγρότες πληρώνουν μόλις 940 ευρώ ετησίως για σύνταξη και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Ω γνωστόν, οι υπόλοιποι πληρώνουν χιλιάδες ευρώ κάθε χρόνο, έστω κι αν δηλώνουν το ίδιο εισόδημα με τους αγρότες.

Πρόκειται για άνιση μεταχείριση που δείχνει το μέγεθος της πολιτικής παρέμβασης των αγροτών διαχρονικά. Προφανώς, αυτό το καθεστώς ασφάλισης δεν μπορεί να συνεχιστεί.

Ασφαλώς θα πρέπει να συζητηθεί ποια θα είναι η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και πώς θα υπολογίζεται. Όμως, το σημερινό καθεστώς δεν μπορεί να συνεχιστεί.

Ως γνωστόν, οι αγρότες δεν έχουν τίποτα το ιδιαίτερο να κάνουν το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου και είθισται να το εκμεταλλεύονται.

Αντί να πηγαίνουν στα καφενεία, παίρνουν τα τρακτέρ και κατεβαίνουν στους δρόμους, προκαλώντας ενίοτε προβλήματα στους υπολοίπους και στην εθνική οικονομία.

Φέτος, έχουν πολύ περισσότερους λόγους να το κάνουν, λόγω φορολογικού και ασφαλιστικού.

Όμως, αντί να ακολουθούν την πεπατημένη των διεκδικήσεων με τις ουρές των τρακτέρ, που πολλά αγοράστηκαν με θαλασσοδάνεια της ΑΤΕ στο παρελθόν, θα ήταν καλύτερο να κάνουν κάτι άλλο.

Να αναζητήσουν τρόπους για να αυγατίσει το εισόδημά τους.

Η μετατροπή τους σε επιχειρηματίες που ενώνουν δυνάμεις για την επίτευξη οικονομιών κλίμακας, στρεφόμενοι σε άλλες καλλιέργειες που έχουν μεγαλύτερη ζήτηση στο εξωτερικό κ.τ.λ. είναι ένας από αυτούς.

Ας εγκαταλείψουν λοιπόν τις παλιές πρακτικές και ας στραφούν στην επιχειρηματικότητα.

Dr. Money

Περί φιλελευθερισμού

euro2day.gr
Αθανάσιος Χ. Παπανδρόπουλος 
ath.papandropoulos@euro2day.gr
Δημοσιεύθηκε: 28 Ιανουαρίου 2016

Η ώρα της φιλελεύθερης ανατροπής

Η Ελλάδα έχει πλέον επείγουσα ανάγκη από έναν νέο πολιτικό λόγο, προσανατολισμένο στα τεχνολογικά και πολιτικά πρότυπα μιας παγκοσμιοποιημένης και ανατρεπτικής εποχής.

Παρά τις λυσσώδεις ιδεολογικές επιθέσεις που δέχεται, ο φιλελευθερισμός είναι κυρίαρχη αντίληψη της εποχής μας. Το γεγονός αυτό αφύπνισε τις δυνάμεις του ζόφου και της βίας, που χρόνια τώρα εκκολάπτονταν στον μεσαιωνικό αραβο-περσικό κόσμο.

Παρ' όλα αυτά, η φιλελεύθερη κουλτούρα, χωρίς να λέει πάντα το όνομά της, διαδίδεται και στηρίζεται, όπως θα έλεγε και ο αείμνηστος Μάρκος Δραγούμης, στο πρωτείο του ατόμου. Στη δυνατότητα, δηλαδή, κάθε ανθρώπου να αυτοολοκληρωθεί και να προκόψει υπό καθεστώς ελευθερίας.

Μία ελευθερία, εξάλλου, η οποία ενισχύεται σήμερα, όπως θα συνεχίσει να ενισχύεται και στο μέλλον, από τεράστια τεχνολογικά ερείσματα, ευνοϊκά προς τη δημιουργία γνώσεων μέσω της παγκοσμιοποίησης των πληροφοριών.

Προδιαγράφεται, έτσι, μία φιλελεύθερη νομοτελειακή πραγματικότητα, η οποία, σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες, κυρίως της Ευρώπης, έχει ήδη προσλάβει και σαφέστατες πολιτικές εκφράσεις ευρύτατου φάσματος.

Ωστόσο, συμβαίνει κάτι περίεργο. Το σχεδόν νομοτελειακό αυτό γεγονός, περισσότερο από τους φιλελεύθερους, έχουν συνειδητοποιήσει οι εχθροί του πολιτικού και οικονομικού φιλελευθερισμού -δηλαδή οι παλαιοκομμουνιστές, οι τζιχαντιστές, οι ακροδεξιοί, οι απογοητευμένοι του μαοϊσμού, οι σοσιαλχριστιανοί και γενικώς όλοι αυτοί που αντιδρούν σε κάθε φαινόμενο προόδου και παγίωσης ανοικτών κοινωνιών. Πολεμούν δε τον φιλελευθερισμό με τα γνωστά και δοκιμασμένα όπλα του παρελθόντος, αυτά που κατά κόρον χρησιμοποίησαν οι εχθροί των ανοικτών κοινωνιών με στόχο να τις κλείσουν. Τα όπλα αυτά είναι η μυθοπλασία, η μυθολογία των λέξεων, ο ακραίος εθνικισμός, η θρησκοληψία, η πρόκληση φόβου και η γελοία ξύλινη γλώσσα με τις κενές περιεχομένου λέξεις.

Προσφάτως δε, ήλθε να προστεθεί στο οπλοστάσιο αυτό η τυφλή βία του ισλαμοφασισμού.

Στο πλαίσιο αυτό, οι εχθροί της ελευθερίας επιδιώκουν να ενοχοποιήσουν κάθε άτομο που θέλει να σκέπτεται και να συμπεριφέρεται ελεύθερα, κατηγορώντας το ότι είναι «νεο-φιλελεύθερο», υπέρμαχο του «άγριου καπιταλισμού».

Μέσα, λοιπόν, σε αυτό το νέο περιβάλλον ιδεολογικής τρομοκρατίας και θρησκοεθνικιστικής υστερίας, οι λιγοστοί Έλληνες φιλελεύθεροι όχι μόνον έχουν χάσει τη λαλιά τους, αλλά ίσως να αισθάνονται και ενοχές για τις συντριπτικές, αλλά αιματηρές, νίκες που η δημοκρατία, η ελευθερία και η οικονομία της αγοράς πέτυχαν κατά όλων των ολοκληρωτισμών οι οποίοι ταλαιπώρησαν την ανθρωπότητα στη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Από την πλευρά της, η ελληνική κεντροδεξιά έχει αποβάλει από το λεξιλόγιό της τη λέξη «φιλελευθερισμός», τελεί υπό πλήρη ιδεολογική σύγχυση και, κάτω από την πίεση των ακροδεξιών στοιχείων τα οποία οργιάζουν στους κόλπους της, βρίσκεται σε χαρακτηριστική αδυναμία να διατυπώσει ένα συγκροτημένο πολιτικό όραμα. Αρκείται, έτσι, σε μία ανούσια περί μεταρρυθμίσεων φιλολογία που, σε μεγάλο βαθμό, δεν ξεπερνά το επίπεδο των ευχολογίων.

Ακόμα χειρότερα, είναι παγιδευμένη από την αριστερή φρασεολογία και τη λαϊκιστική κενολογία των μέσων μαζικής επικοινωνίας, τα οποία είναι σήμερα ο μεγάλος εχθρός του φιλελευθερισμού στην Ελλάδα. Έτσι, χρησιμοποιεί κατά κόρον το λεξιλόγιο των αντιπάλων της και, συνεπώς, είναι χαμένη από χέρι. Χωρίς ιδέες, χωρίς οράματα για τον 21ο αιώνα, χωρίς γνώση των κατακλυσμιαίων αλλαγών που πραγματοποιούνται με επιταχυνόμενους ρυθμούς σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής των ανεπτυγμένων χωρών, η ελληνική δεξιά αδυνατεί να δώσει μία νέα φιλελεύθερη ερμηνεία στη σημερινή πραγματικότητα και, τελικώς, αυτό ίσως να ήταν το σοβαρότερο λάθος της, ανεξαρτήτως της κρίσης.

Η ελληνική κοινωνία, όμως, στην παρακμιακή και αγκυλωμένη κατάσταση που βρίσκεται σήμερα, δεν έχει ανάγκη από άτολμους μεταρρυθμιστές ή ξεπερασμένους διαχειριστές του στρεβλού παρελθόντος της. Χρειάζεται τολμηρούς ανανεωτές, που θα μπορέσουν να την απογειώσουν και να την εκσυγχρονίσουν. Η -χωρίς ιδέες και πολιτικό λόγο- ελληνική κεντροδεξιά θα πρέπει να καταλάβει ότι το κλασικό παράδειγμα της βιομηχανικής κοινωνίας, η οποία στηριζόταν σε ένα παραγωγικό μοντέλο με υλικούς συντελεστές παραγωγής, σήμερα έχει ξεπεραστεί.

Οι αποδοτικότερες οικονομικές δραστηριότητες του σήμερα και του αύριο θα έχουν ως κεντρικό συντελεστή της οργάνωσής τους την πληροφορία, τη γνώση και την ευφυΐα. Η προστιθέμενη αξία σε πάμπολλες περιπτώσεις δεν παράγεται ούτε από τον χρόνο, ούτε από τον όγκο της εργασίας, αλλά είναι συνάρτηση των δημιουργικών ικανοτήτων του ατόμου. Η σημερινή τεχνογνωσία στηρίζεται κατά κύριο λόγο στη δημιουργική γνώση και στην υψηλή ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων και δευτερευόντως σε άλλους συντελεστές παραγωγής.

Στις σημερινές συνθήκες, η εργασία, όπως την περιέγραφαν πριν 200 χρόνια ο Άνταμ Σμιθ και ο Καρλ Μαρξ, δεν βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο της ανθρώπινης δραστηριότητας. Στον κλάδο της πληροφορικής αντιπροσωπεύει 7% του συνολικού κόστους ενός προϊόντος και στις λοιπές βιομηχανικές δραστηριότητες δεν ξεπερνά, κατά μέσον όρο, το 20%.

Είναι ξεκάθαρο, λοιπόν, ότι στη σύγχρονη φιλελεύθερη οικονομική πραγματικότητα -στην οποία, ζωτικό ρόλο παίζουν οι χρηματοοικονομικές δραστηριότητες- παρατηρείται στον ανεπτυγμένο κόσμο μία συνεχής υποχώρηση της οικονομίας της παραγωγής προς όφελος της οικονομίας της δημιουργίας. Με αποτέλεσμα, οι περισσότερες μορφές παραδοσιακής δραστηριότητας να είναι μηδενικής λειτουργικότητας. Παράλληλα, οι κοινωνικοί δεσμοί επίσης εξελίσσονται με μεγάλη ταχύτητα. Ξεφεύγουν από τις ιεραρχικές δομές και κατευθύνονται προς τη δυναμική του δικτύου.

Στο μέτρο που η οικονομία θα στηρίζεται αποκλειστικά στον νεωτερισμό, και άρα θα έχει ανάγκη από μόνιμες ανταλλαγές ιδεών και πληροφοριών μεταξύ δικτυωμένων πυρήνων εργασίας, τα επικοινωνιακά δίκτυα θα αποκτούν όλο και πιο καθοριστική σημασία. Παράλληλα, θα απαιτούν ανθρώπους ανοικτούς, πολύγλωσσους, δημιουργικούς, με έντονη την αίσθηση της ελευθερίας στις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές τους. Οι εργαζόμενοι του σήμερα και του αύριο θα πρέπει να σκέπτονται σαν επιχειρηματίες και να είναι αποφασισμένοι να αλλάξουν επάγγελμα τρεις και τέσσερις φορές στη διάρκεια της καριέρας τους. Θα πρόκειται για μία νέα κατηγορία εργαζομένων, η οποία, από πολιτικής πλευράς, θα είναι αντικειμενικά ελεύθερη.

Έτσι, είναι εκ των ων ουκ άνευ η ύπαρξη στη χώρα μας ενός νέου και φιλελεύθερου πολιτικού πνεύματος, απαλλαγμένου από ενοχές και αγκυλώσεις της τριτοκοσμικής και εθνικιστικής ιδεολογικής τρομοκρατίας. Θα πρέπει δε να θεωρείται βέβαιον ότι αυτή η προοπτική θα συναντήσει πολύ ισχυρές αντιστάσεις και λυσσώδη πόλεμο από όλους αυτούς που θέλουν την ελληνική κοινωνία μίζερη και ανελεύθερη.

Κυβερνήσεις Συνεργασίας στην Ελλάδα

Πηγή: http://www.sansimera.gr/articles/481

Από αριστερά: Χ. Φλωράκης, Α. Παπανδρέου, Ξ. Ζολώτας, Κ. Μητσοτάκης (1989)

Μετρημένες στα δάχτυλα των δύο χεριών είναι οι κυβερνήσεις συνεργασίας στην ιστορική διαδρομή της Νεώτερης Ελλάδας. Οι αιτίες πολλές: Καχεκτική δημοκρατία, έλλειψη κουλτούρας συνεννόησης και διαλόγου, παρουσία προσωποκεντρικών κομμάτων και εκλογικοί νόμοι που ευνοούν τον σχηματισμό ισχυρών μονοκομματικών κυβερνήσεων. Κύριο χαρακτηριστικό των κυβερνήσεων συνεργασίας, ο βραχύς βίος τους.

Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κανάρη

Η πρώτη κυβέρνηση συνεργασίας στην Ελλάδα σχηματίστηκε στις 22 Μαΐου1877, με πρωθυπουργό τον γηραιό ναύαρχο Κωνσταντίνο Κανάρη και υπό την πίεση της κοινής γνώμης, η οποία ανησυχούσε για την τύχη των υπόδουλων Ελλήνων στα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που βρισκόταν σε πόλεμο με τη Ρωσία.  Ο προκάτοχος του Κανάρη, Αλέξανδρος Κουμουνδούροςαδυνατούσε να κυβερνήσει, επειδή αρκετά συχνά έχανε την εμπιστοσύνη της Βουλής. Η κυβέρνηση Κανάρη ονομάστηκε Οικουμενική (πρώτη χρήση αυτού του όρου) και σ' αυτή συμμετείχαν όλες οι σημαντικές πολιτικές προσωπικότητες της εποχής: Αλέξανδρος Κουμουνδούρος, Χαρίλαος Τρικούπης, Θεόδωρος Δηλιγιάννης, Επαμεινώνδας Δεληγεώργης και Θρασύβουλος Ζαΐμης.

Η σύμπηξη της οικουμενικής κυβέρνησης έλυσε το πρόβλημα της κυβερνητικής αστάθειας, αλλά άφησε άλυτο το πρόβλημα της ακολουθητέας πολιτικής. Ο Κουμουνδούρος ήθελε την αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, ενώ ο Δεληγεώργης ευνοούσε την πολιτική των οικονομικών περιστολών. Ο θάνατος του Κανάρη στις 2 Σεπτεμβρίου 1877 άφησε ακέφαλη την οικουμενική κυβέρνηση, η οποία πορεύτηκε μέχρι τη διάλυσή της στις 11 Ιανουαρίου 1878 με την εναλλαγή των μελών της στην πρωθυπουργία. Αυτή την περίοδο σημαντικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα έπαιξε ο βασιλιάς Γεώργιος Α'.

Κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη

Οι εκλογές της 7ης Νοεμβρίου 1926 δεν ανέδειξαν αυτοδύναμη κυβέρνηση, λόγω της απλής αναλογικής. Τα τέσσερα πρώτα κόμματα (δύο βενιζελικά και δυο αντιβενιζελικά) αποφάσισαν να συνεργαστούν για τη δημιουργία βιώσιμου κυβερνητικού σχήματος. Στις 4 Δεκεμβρίου 1926 σχηματίστηκε οικουμενική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Αλέξανδρο Ζαΐμη. Το ΚΚΕ στην πρώτη του κοινοβουλευτική παρουσία ανέλαβε ουσιαστικά τον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Ο σχηματικής της κυβέρνησης συνεργασίας γέννησε ελπίδες ότι η πολιτική και κοινωνική ζωή της θα εισέλθει σε περίοδο ομαλότητας, σε μία περίοδο που είχαν σωρευτεί πολλά και δυσεπίλυτα προβλήματα από τη μικρασιατική καταστροφή. Όμως, από την πρώτη μέρα της λειτουργίας της άρχισαν οι τριβές, που κορυφώθηκαν με την αποχώρηση των υπουργών του Λαϊκού Κόμματος, λόγω διαφωνιών σε θέματα οικονομικής πολιτικής και τελικά την πτώση της στις 17 Αυγούστου 1927. Πρόλαβε, πάντως, να θέσει σε εφαρμογή στις 3 Ιουνίου 1927, το νέο Σύνταγμα, το οποίο χαρακτηρίστηκε ως το αρτιότερο και προοδευτικότερο από τα έως τότε ελληνικά Συντάγματα.

Κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου

Γεώργιος Παπανδρέου (1944)

Αμέσως μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας από τη ναζιστική Γερμανία σχηματίστηκε κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου (18 Οκτωβρίου 1944). Στην κυβέρνηση συμμετείχαν και εκπρόσωποι του ΕΑΜ, στο οποίο κυριαρχούσε το ΚΚΕ. Η απαίτηση του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου για αποστράτευση των αντιστασιακών οργανώσεων ΕΑΜ και ΕΔΕΣ προκάλεσε την αντίδραση του ΕΑΜ, το οποίο απέσυρε τους υπουργούς του από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας (28 Νοεμβρίου 1944). Τα αιματηρά Δεκεμβριανά, που ακολούθησαν, προκάλεσαν την πτώση της κυβέρνησης Παπανδρέου στις 3 Ιανουαρίου 1945.

Κυβέρνηση Παναγιώτη Πουλίτσα

Η κυβέρνηση Πουλίτσα

Οι πρώτες μεταπολεμικές εκλογές έγιναν στις 31 Μαρτίου 1946 με την αποχή του ΚΚΕ και των «Αριστερών Φιλελευθέρων». Την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή απέσπασε η «Ηνωμένη Παράταξις Εθνικοφρόνων», ένας συνασπισμός δεξιών κομμάτων με επικεφαλής το «Λαϊκό Κόμμα» του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη. Λόγω της εκκρεμότητας του δημοψηφίσματος για το πολιτειακό, η ηγεσία των «Λαϊκών» επέλεξε τη λύση του σχηματισμού κυβέρνησης ευρύτερου συνασπισμού, με επικεφαλής τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Επικρατείας, Παναγιώτη Πουλίτσα, και τη συμμετοχή πολιτικών του Κέντρου, όπως του Γεωργίου Παπανδρέου, του Σοφοκλή Βενιζέλου και του Παναγιώτη Κανελλόπουλου. Η κυβέρνηση Πουλίτσα ορκίστηκε στις 4 Απριλίου 1946 και άντεξε μόνο δύο εβδομάδες, εξαιτίας διαφωνιών στους κόλπους της για τον πολιτικό χειρισμό του χρόνου του δημοψηφίσματος.

Κυβέρνηση Δημητρίου Μάξιμου

Μετά την παραίτηση της κυβέρνησης Τσαλδάρη, στις 24 Ιανουαρίου 1947, ορκίζεται ως εξωκοινοβουλευτικός πρωθυπουργός, ο τραπεζίτης Δημήτριος Μάξιμος, ηγούμενος κυβέρνησης συνασπισμού, που περιλάμβανε όλα τα κόμματα της Βουλής, σε μια προσπάθεια των Αμερικανών να συσπειρώσουν τον αστικό πολιτικό κόσμο, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κομμουνιστική απειλή.

Ήταν η λεγόμενη Επτακέφαλος Κυβέρνησις, με αντιπροέδρους τον Κωνσταντίνο Τσαλδάρη (τέως πρωθυπουργό) και τον Σοφοκλή Βενιζέλο. Στα διάφορα υπουργεία ορκίστηκαν οι Γεώργιος Παπανδρέου (Εσωτερικών), Στυλιανός Γονατάς (Δημοσίων Έργων), Παναγιώτης Κανελλόπουλος (Ναυτικών), Ναπολέων Ζέρβας (Δημοσίας Τάξεως) και Κωνσταντίνος Καραμανλής(Εργασίας). Κατά τη διάρκεια της ολιγόμηνης θητείας της, η Βρετανία ανακοίνωσε την αποχώρηση των στρατευμάτων από την Ελλάδα (15 Φεβρουαρίου) και ο αμερικανός πρόεδρος Χάρι Τρούμαν εξήγγειλε το περίφημο Δόγμα του (12 Μαρτίου). Η δυσαρέσκεια των Αμερικανών για την αποτυχία των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Εθνικού Στρατού εναντίον των ανταρτών του ΔΣΕ  προκάλεσαν την πτώση της κυβέρνησης Μάξιμου στις 29 Αυγούστου1947.

Κυβέρνηση Θεμιστοκλή Σοφούλη / Αλέξανδρου Διομήδη

Η κυβέρνηση Αλέξανδρου Διομήδη

Την κυβέρνηση Μάξιμου ακολούθησε η βραχύβια κυβέρνηση Τσαλδάρη, η οποία παρέμεινε στην εξουσία έως την 7η Σεπτεμβρίου 1947, οπότε την εξουσία ανέλαβε ο γηραιός κεντρώος πολιτικός Θεμιστοκλής Σοφούλης, ηγούμενος κυβέρνησης συνεργασίας «Λαϊκών» και «Φιλελευθέρων». Στόχος του νέου κυβερνητικού σχήματος, που παρέμεινε στην εξουσία έως τις 6 Ιανουαρίου 1950 και είχε τις ευλογίες των Αμερικανών, η εφαρμογή του Δόγματος Τρούμαν και η συντριβή της κομμουνιστικής ανταρσίας. Μετά τον θάνατο του Σοφούλη (24 Ιουνίου 1949), την πρωθυπουργία ανέλαβε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αλέξανδρος Διομήδης.

Κυβέρνηση Σοφοκλή Βενιζέλου

Οι πρώτες μετεμφυλιακές εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950 δεν έδωσαν αυτοδύναμη κυβέρνηση, λόγω της απλής αναλογικής που εφαρμόστηκε. Ο κεντρώος Σοφοκλής Βενιζέλος ηγήθηκε συμμαχικής κυβερνήσεως μεταξύ του Λαϊκού Κόμματος και κεντρώων πολιτικών, η οποία παρέμεινε στην εξουσία για λιγότερο από ένα μήνα (23 Μαρτίου – 15 Απριλίου 1950) και παραιτήθηκε κατόπιν επιμονής των Αμερικανών. Μέχρι τις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου1951 ακολούθησαν κυβερνήσεις συνεργασίας μεταξύ κεντρώων κομμάτων κατά βάση, με πρωθυπουργούς τους Νικόλαο Πλαστήρα και Σοφοκλή Βενιζέλο.

Κυβέρνηση Νικόλαου Πλαστήρα

Οι εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 δεν έδωσαν αυτοδυναμία σε κάποιο κόμμα, λόγω της απλής αναλογικής, που εφαρμόστηκε και πάλι. Πρώτευσε ο δεξιός «Ελληνικός Συναγερμός» του Αλέξανδρου Παπάγου με 114 έδρες και ακολούθησαν δύο κεντρώοι σχηματισμοί, η ΕΠΕΚ (74 έδρες) και το Κόμμα των Φιλελευθέρων (57 έδρες). Τα δύο κεντρώα κόμματα συγκέντρωσαν οριακά την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή και σχημάτισαν κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Νικόλαο Πλαστήρα. Η κυβέρνηση θα καταρρεύσει στις 10 Οκτωβρίου 1952 με την παραίτηση του Πλαστήρα, λόγω σοβαρών διαφωνιών στους κόλπους της για τα «μέτρα ειρήνευσης», αλλά και την υπονόμευσή της από το δεξιό παρακράτος. Κατά τη διάρκεια της θητείας της, η Ελλάδα εισήλθε στο ΝΑΤΟ, διεξήχθη η Δίκη των Αεροπόρων και εκτελέσθηκε ο κομμουνιστής ηγέτης Νίκος Μπελογιάννης. Η κυβέρνηση Πλαστήρα έλαβε μέτρα για την οικονομική και κοινωνική ανασυγκρότηση της χώρας, με έργα υποδομής, εθνικοποιήσεις, κοινωνικές παροχές, διανομή γης στους ακτήμονες και ψήφο στις γυναίκες.

Κυβέρνηση Ιωάννη Παρασκευόπουλου

Η πολιτική ανωμαλία της λεγόμενης «Αποστασίας» (Ιούλιος 1965 - Δεκέμβριος 1966) τερματίστηκε με τη συμφωνία των ηγετών της Ένωσης Κέντρου, Γεωργίου Παπανδρέου και της ΕΡΕ, Παναγιώτη Κανελλόπουλου, για τον σχηματικό μεταβατικής κυβέρνησης μεταξύ των δύο κομμάτων που θα οδηγούσε τη χώρα σε εκλογές. Έτσι, στις 22 Δεκεμβρίου 1966, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ανέθεσε την εντολή σχηματισμού κυβερνήσεως στον τραπεζίτη Ιωάννη Παρασκευόπουλο. Στις 3 Απριλίου 1967 η ΕΡΕ ήρε την εμπιστοσύνη της προς τη μεταβατική κυβέρνηση Παρασκευόπουλου. Την πρωθυπουργία ανέλαβε ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο οποίος ανετράπη από τους πραξικοπηματίες της 21ης Απριλίου.

Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή

Η πρώτη κυβέρνηση που προέκυψε μετά την πτώση της Χούντας (23 Ιουλίου1974) με πρωθυπουργό των Κωνσταντίνο Καραμανλή, ονομάστηκε Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας. Σ' αυτή συμμετείχαν πολιτικοί από την προδικτατορική ΕΡΕ και Ένωση Κέντρου, καθώς και προσωπικότητες, που αναδείχτηκαν μέσα από τον αντιδικτατορικό αγώνα. Ο βίος της τερματίσθηκε στις 17 Νοεμβρίου, όταν έγιναν οι πρώτες εκλογές μετά την μεταπολίτευση, τις οποίες κέρδισε πανηγυρικά η Νέα Δημοκρατία.

Κυβέρνηση Τζαννή Τζαννετάκη

Από αριστερά: Λ. Κύρκος, Κ. Μητσοτάκης, Χ. Σαρτζετάκης, Χ. Φλωράκης

Στις εκλογές της 18ης Ιουνίου 1989, η Νέα Δημοκρατία, παρότι λαμβάνει κοντά στο 45% των ψήφων, δεν κατορθώνει να εξασφαλίσει την αυτοδυναμία, εξαιτίας του εκλογικού νόμου που ψήφισε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και προσέγγιζε την απλή αναλογική. Η χώρα συγκλονιζόταν από το σκάνδαλο Κοσκωτά, που άγγιζε τον πυρήνα της Παπανδρεϊκής εξουσίας. Το αίτημα για κάθαρση ήταν παλλαϊκή απαίτηση. Με πρωτοβουλία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και των ηγετών της Αριστεράς, Χαρίλαου Φλωράκη και Λεωνίδα Κύρκου, σχηματίζεται κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας και του ενιαίου, τότε, Συνασπισμού. Το νέο κυβερνητικό σχήμα υπό τον Τζαννή Τζαννετάκη είναι βραχύβιο κι έχει διπλό στόχο: τη δρομολόγηση των διαδικασιών της Κάθαρσης και την προετοιμασία αδιάβλητων εκλογών βάσει του ισχύοντος εκλογικού νόμου. Πράγματι, ο Ανδρέας Παπανδρέου παραπέμπεται στο Ειδικό Δικαστήριο για την Υπόθεση Κοσκωτά με απόφαση της Βουλής, η οποία παραβλέπει τη σύσταση του Κωνσταντίνου Καραμανλή ότι «οι πρωθυπουργοί πηγαίνουν στα σπίτια τους».

Κυβέρνηση Ξενοφώντα Ζολώτα

Η συγκυβέρνηση ΝΔ - Συνασπισμού λαμβάνει τέλος στις 7 Οκτωβρίου, αφού ολοκληρώνει το έργο των παραπομπών. Προκηρύσσονται εκλογές για τις 5 Νοεμβρίου 1989, αλλά και πάλι δεν προκύπτει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Μετά τις αποτυχημένες διερευνητικές εντολές σχηματίζεται οικουμενική κυβέρνηση υπό την υπέργηρο οικονομολόγο Ξενοφώντα Ζολώτα. Έκπληκτος ο κόσμος πληροφορείται ότι ο «αρχάγγελος της κάθαρσης» Μητσοτάκης συνεργάζεται με τον «κλέφτη» Παπανδρέου. Η αξιοπιστία των πολιτικών δέχεται ισχυρό πλήγμα, ενώ αποδεικνύεται ότι η κάθαρση ήταν απλά ένα πολιτικό εύρημα, με στόχο την αξιοποίηση των λαθών και των σκανδάλων του ΠΑΣΟΚ από την φιλελευθερο-κομμουνιστική συμμαχία!

Το νέο κυβερνητικό σχήμα υπονομεύει εξ αρχής ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, προκειμένου να στηρίξει τη θέση του ότι τα σχήματα συνεργασίας ήταν αναποτελεσματικά και ότι απαιτείτο η αυτοδυναμία της Νέας Δημοκρατίας. Η οικουμενική καταρρέει, όταν αποτυγχάνει να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίαςκαι προκηρύσσονται νέες εκλογές για τις 8 Απριλίου 1990. Η Νέα Δημοκρατία και πάλι δεν κατακτά την αυτοδυναμία και χρειάζεται η προσχώρηση του μοναδικού βουλευτή της ΔΗΑΝΑ, Θεόδωρου Κατσίκη, για να σχηματιστεί ο μαγικός αριθμός 151, που έδινε την πολυπόθητη αυτοδυναμία στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη.

Κυβέρνηση Λουκά Παπαδήμου

Από αριστερά: Γ. Καρατζαφέρης, Α. Σαμαράς, Λ. Παπαδήμος, Γ. Παπανδρέου

Στις 11 Νοεμβρίου 2011 σχηματίστηκε κυβέρνηση ευρείας αποδοχής υπό τον τραπεζίτη Λουκά Παπαδήμο, μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου και της κυβέρνησής του. Ήταν τρικομματική και την αποτελούσαν στελέχη από το κυβερνόν ΠΑΣΟΚ (που διέθετε την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή), τη Νέα Δημοκρατία, που ήταν αξιωματική αντιπολίτευση και το ΛΑΟΣ, τέταρτο κόμμα σε κοινοβουλευτική δύναμη.

Η νέα κυβέρνηση, που θεωρήθηκε μεταβατική, είχε ως σκοπό την επίτευξη των στόχων που προέβλεπαν οι συμφωνίες της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ευρωζώνης της 26ης Οκτωβρίου 2011, την εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής που συνδεόταν με τις αποφάσεις αυτές και τη διεξαγωγή εκλογών στις αρχές του επόμενου χρόνου, έπειτα από την ολοκλήρωση των απαραίτητων διεργασιών. Στις 9 Φεβρουαρίου 2012 το ΛΑΟΣ αποχώρησε από το κυβερνητικό σχήμα, το οποίο συνέχισε τη λειτουργία του με την υποστήριξη ΠΑΣΟΚ και ΝΔ.

Κατά τη διάρκεια της θητείας της κυβέρνησης Παπαδήμου ψηφίστηκε το Μνημόνιο αρ. 2 και «κουρεύτηκε» το ελληνικό χρέος. Επίσης, δόθηκε στη χώρα μας η περίφημη 6η δόση της δανειακής σύμβασης. Η απειλή για τη μη καταβολή της από το δίδυμο Μέρκελ και Σαρκοζί, αν ο έλληνας πρωθυπουργός πραγματοποιούσε την «απειλή» του για διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικά με το ευρώ, είχε προκαλέσει εσωκομματικές εντάσεις στο ΠΑΣΟΚ και την κατάρρευση της κυβέρνησης Παπανδρέου. Η κυβέρνηση Παπαδήμου διενήργησε και τις εκλογές της 6 Μαΐου 2012, που δεν έδωσαν αυτοδυναμία σε κανένα κόμμα. Παραιτήθηκε στις 17 Μαΐου 2012 και τη διαδέχθηκε υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, Παναγιώτη Πικραμμένο.

Κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά

Κυβέρνηση Αλέξη Τσίπρα

Περί Πηγών...

2015-2018

Ας διαβάσουμε τα βασικά για να ξέρουμε τα όριά μας την επόμενη τριετία, τουλάχιστο όσον αφορά την διακυβέρνηση της χώρας.


Το Μνημόνιο της τριετίας 2015-2018

είναι ο πόλεμος και είναι πραγματικός

Η Προσφυγική Κρίση υπενθυμίζει Ευρώπη ότι υπάρχει ένας πραγματικός πόλεμος στη Συρία

13 Σεπτεμβρίου, 2015

Alessandro Bruno http://www.geopoliticalmonitor.com

Οι πρόσφυγες δεν είναι το πρόβλημα: είναι ο πόλεμος . Αν ο πόλεμος στη Συρία δεν σταματήσει, η ροή των προσφύγων απλώς θα συνεχιστεί. Το κύμα των προσφύγων, με τη δραματική εικόνα των δεκάδων χιλιάδων Σύρων που προσπαθούν να φθάσουν στη Γερμανία από την Ουγγαρία, είναι ένα φαινόμενο που μέχρι πρόσφατα συγχέεται, ίσως εσκεμμένα, με τη μαζική μετανάστευση. Υπάρχει μια σημαντική διαφορά: οι μεταναστεύσεις συνήθως προκαλούνται από τον οικονομικο ή τον κοινωνικό αποκλεισμό. Αυτό που συμβαίνει τώρα στην Ευρώπη είναι η αναπόφευκτη συνέπεια των ανεπίλυτων κρίσεων στη Συρία, το Ιράκ, τη Λιβύη, την Υεμένη και το Αφγανιστάν, που σχετίζονται με την κατάρρευση αυτών των χωρών, αποτέλεσμα των πολέμων για τους οποίους η Δύση φέρει μεγάλη ευθύνη.

Πολλοί από τους πρόσφυγες από τη Συρία είναι Κούρδοι. Οι περισσότεροι δραπετεύουν από το Ayn al-Arab, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα Συρίας-Τουρκίας. Το Kobane είναι μια άλλη εστία. Και τα δύο δέχθηκαν επίθεση ή πολιορκία από το Ισλαμικό Κράτος, που προσπαθεί να εξασφαλίσει έναν «διάδρομο» μεταξύ της περιοχής που ελέγχει και του τουρκικού εδάφους, ως πηγή νέων στρατολογήσεων και έξοδο για το πετρέλαιο που εξάγεται από τα εδάφη της Συρίας. 

Πρόσφατα, η Τουρκία έχει αλλάξει στρατηγική για τους πρόσφυγες, που τώρα θέλει να απομακρύνει. Η Τουρκία έχει αποκλείσει τους Κούρδους μαχητές του Peshmerga στο Ιράκ, που θέλουν να βοηθήσουν τους κατοίκους του Kobane να υπερασπιστούν την πόλη, πράγμα που συνεπάγεται de facto, αν όχι de jure, συμπαιγνία μεταξύ Άγκυρας και Ισλαμικού Κράτους. 

Εν τω μεταξύ, η πλειοψηφία των προσφύγων που έχουν αποκλειστεί στην Ουγγαρία είναι Σύροι και ενώ η βαρβαρότητα του ισλαμικού κράτους τους εξανάγκασε να αναζητήσουν καταφύγιο στην Ευρώπη, η επιμονή των Δυτικών κυβερνήσεων στην άρνηση να συμβιβαστούν με την συριακή κυβέρνηση του Μπασάρ αλ-Άσαντ, αντί να απαιτούν την κατάρρευσή της, παρατείνει τη διάρκεια της Συριακής κρίσης.

Όσο η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει την συριακή εισροή ως πρόβλημα ποσοστώσεων για τα κράτη μέλη της, πολλά από τα οποία απορρόφησαν δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες από άλλους πολέμους και ταραγμένες περιοχές, φαίνεται να αγνοεί τις βασικές αιτίες αυτής της δυστυχίας. 

Ωμά, η αιτία είναι μια Μέση Ανατολή σε αποσταθεροποίηση, κατάσταση για την οποία η Δύση έχει το δικό της μερίδιο ευθύνης (Αφγανιστάν, Ιράκ, Συρία), με την συμβολή της στην άνοδο ομάδων που αντιμάχονται για λογαριασμό περιφερειακών παικτών, όπως η Τουρκία, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα. Οι τελευταίοι έχουν υποστηρίξει αντάρτες διάφορων τύπων, με όπλα και χρήματα, αντί να ενθαρρύνουν την οικοδόμηση της ειρήνης και κάποιου είδους διαπραγμάτευση ειρήνης με τη Συρία, η οποία να περιλαμβάνει και όχι να αποκλείει τη σημερινή κυβέρνηση. 

Οι εικόνες του Aylan, του μικρού αγοριού που βρέθηκε νεκρό στην τουρκική ακτή, φαίνεται πως έχουν ξαφνικά αφυπνίσει τον κόσμο, σαν να μην είχαν ήδη πεθάνει δεκάδες χιλιάδες παιδιά στη Συρία στη διάρκεια των τεσσεράμισι χρόνων πολέμου. Και τι να πούμε για τους θανάτους στο Ιράκ από το 2003; Εν τω μεταξύ, η Μέση Ανατολή απειλεί να εκραγεί, παράγοντας πρόσφυγες , όχι εκατοντάδες χιλιάδες, αλλά δεκάδες εκατομμύρια, που απειλούν την ίδια την επιβίωση της Ευρώπης και του κόσμου.

Μια ψυχρότερη και πιο αναλυτική προσέγγιση για το πρόβλημα των προσφύγων της Συρίας αποκαλύπτει ότι η βαλκανική οδός, που οδηγεί στην κρίσιμη ουγγρική πύλη, δεν είναι ούτε ενός έτους. Όπως η οδός της Αφρικής, που έχει τη Λιβύη ως τελικό προορισμό, πριν από το θαλάσσιο ταξίδι προς τη Μάλτα και την Ιταλία, η βαλκανική οδός έχει γίνει πολυσύχναστη σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. 

Ο πόλεμος στη Συρία ξέσπασε το 2011 και μετατράπηκε γρήγορα σε έναν έμμεσο πόλεμο μεταξύ των κρατών της περιοχής. 

Η Δύση ενθάρρυνε την εισροή ξένων μαχητών από τα τουρκικά σύνορα, σε προφανή συμφωνία με τους σουνίτες συμμάχους της - Τουρκία, Σαουδική Αραβία και Κατάρ - για την ανατροπή της κυβέρνησης Άσαντ, όμως στη συνέχεια η άνοδος του Ισλαμικού Κράτους της υπενθυμίζει την τρέλα αυτής της πολιτικής . 

Η εσκεμμένη αποσταθεροποίηση του καθεστώτος Άσαντ ήταν μπούμερανγκ, που δημιούργησε φανατικούς και πρόσφυγες - και δεν χρειάζεται πολύ να εμφανιστούν οι φανατικοί ως πρόσφυγες, να περάσουν τα σύνορα και να φέρουν στην Ευρώπη μια γεύση αποσταθεροποίησης. 

Η Δύση διδάχτηκε λίγα από την εμπειρία με τους Μουτζαχεντίν, που οι Ηνωμένες Πολιτείες εξόπλησαν και οργάνωσαν για να πολεμήσουν τον Κόκκινο Στρατό στο Αφγανιστάν. 

Η άνοδος του Ισλαμικού Κράτους μόνο στο βόρειο Ιράκ δημιούργησε πάνω από 200.000 πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένων των χριστιανών και των Yazidis. 

Τώρα υπάρχουν δύο εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία στην Τουρκία και ένα εκατομμύριο στο Λίβανο, που ήδη απασχολούνταν με την δική του ευαίσθητη πολιτική και εθνική ισορροπία. 

Ένα εκατομμύριο Σύριοι διέσχισαν τα σύνορα προς την Ιορδανία - μια χώρα χωρίς πολλούς πόρους - προσθέτοντας σημαντική πολιτική πίεση στο Βασίλειο. 

Η Ευρώπη άρχισε να απορροφά περισσότερους πρόσφυγες, καθώς η αρχικά γενναιόδωρη φιλοξενία της Τουρκίας αποδείχθηκε στρατηγική κίνηση , για να διευκολύνει την εξάλειψη του Άσαντ και των συμμάχων του. Ωστόσο, ο Άσαντ και το κυριαρχούμενο από τον Αλάουι κόμμα Μπάαθ είναι ακόμα εκεί και μετά την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν η κατάρρευση του καθεστώτος φαίνεται μάλλον απίθανη. 

Το κύριο ενδιαφέρον της Τουρκίας τώρα είναι λιγότερο να αναχαιτίσει το Χαλιφάτο και περισσότερο να επιβραδύνει την αυξανόμενη κουρδική παλίρροια, λίγο έξω από τα σύνορα, που απειλεί να υποκινήσει τον κουρδικό εθνικισμό στο εσωτερικό της.

Πράγματι, η πολιτική της Άγκυρας προς το Ισλαμικό Κράτος είναι στην καλύτερη περίπτωση διφορούμενη. Ήταν απρόθυμη να αμφισβητήσει τους αυτοαποκαλούμενους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους και διευκόλυνε την ανάπτυξή τους, ενθαρρύνοντας - ή αγνοώντας ηθελημένα - την είσοδο μαχητών στη Συρία και το Ιράκ μέσω των συνόρων της. 

Αυτό σίγουρα επέτρεψε την συνέχιση και επέκταση του πολέμου. Επιπλέον, ο Πρόεδρος Ερντογάν και το Κόμμα ΑΚΡ, το οποίο έχει ήδη υποστεί πλήγμα χάνοντας την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία, αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο πολιτικό μέλλον, καθώς οι Τούρκοι ετοιμάζονται να ψηφίσουν και πάλι αυτό το φθινόπωρο, με τα κουρδικά κόμματα να αναμένεται να κερδίσουν ακόμα περισσότερες ψήφους από τις εκλογές της περασμένης άνοιξης. 

Η Τουρκία έχει πολλά προβλήματα στο εσωτερικό της και δεν προτίθεται να αντιμετωπίσει το Ισλαμικό Κράτος με σκοπό να σταματήσει τον πόλεμο στη Συρία, εκτός εάν μπορεί να νικήσει τον πραγματικό εχθρό της, το κουρδικό ΡΚΚ, την παραστρατιωτική οργάνωση που στοχεύει στο ανεξάρτητο κράτος του Κουρδιστάν.

Η ξαφνική ροή προσφύγων προς την Ευρώπη μπορεί να θεωρηθεί ως αντίδραση της Τουρκίας -παρότι η Τουρκία είναι σημαντικό μέλος του ΝΑΤΟ- γιατί «πείστηκε» να φιλοξενήσει τα drones και τα μαχητικά αεροσκάφη των ΗΠΑ στη βάση του Ιντσιρλίκ . Μέχρι πέρσι η Τουρκία κατάφερνε να κρατήσει τα σύνορά της κλειστά, για την αποτροπή του μεγάλου κύματος μετανάστευσης προς την Ευρώπη, που επέτρεψε την κρίση των προσφύγων να φθάσει στο σημερινό σημείο. Επειδή η Τουρκία δεν χρειάζεται πλέον τους Σύρους, τους άφησε να προχωρήσουν στην Ελλάδα. Είναι πολύ πρόσφατο φαινόμενο οι νέοι πρόσφυγες από τη Συρία να αποφεύγουν τελείως τα ελληνοτουρκικά σύνορα, προτιμώντας το σύντομο πέρασμα προς το ελληνικό νησί της Κω. 

Αυτό ίσως έχει αρχίσει να πείθει κάποιους στην κυβέρνηση Ομπάμα - ο ίδιος ο Ομπάμα μπορεί να είχε φτάσει σε αυτό το συμπέρασμα νωρίτερα - ότι η Συρία δεν μπορεί να σταθεροποιηθεί, δηλαδή να αντιμετωπίσει το κύμα των τζιχαντιστών - χωρίς τη στήριξη του ισχύοντος καθεστώτος, που κυβέρνησε τη χώρα για δεκαετίες. 

Μεταξύ λαθών εκτίμησης, ασαφειών, αντιφάσεων και ξαφνικών αλλαγών πολιτικής, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει τώρα να ξεκαθαρίσουν την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, στην οποία οι μετανάστες είναι ο τελευταίος κρίκος μιας αλυσίδας γεωπολιτικών λαθών, που έγιναν σε υψηλό επίπεδο από την έναρξη της συριακής εξέγερσης, τον Μάρτιο του 2011.

[Μετάφραση: αεράκι]