Piove, governo ladro! [Βρέχει, κλέφτες κυβερνήτες!]












Η αδιαφορία
του Αντόνιο Γκράμσι

ΠΗΓΗ: http://enthemata.wordpress.com/
μετάφραση: Κωνσταντίνα Ευαγγέλου

Το κείμενο που ακολουθεί περιλαμβάνεται στον τόμο Piove, governo ladro! [Βρέχει, κλέφτες κυβερνήτες!] Editori Riuniti, Ρώμη 1996, σ. 59-60). Πρόκειται για πολεμικά κείμενα που σχολιάζουν τα ιταλικά ήθη και γράφτηκαν για την εφημερίδα-όργανο του ιταλικού σοσιαλιστικού κόμματος Avanti! μεταξύ του 1916 και 1918

Είναι πράγματι ο δυνατότερος μοχλός της Ιστορίας. Αλλά αντίστροφα. Αυτά που συμβαίνουν, το κακό που ενσκήπτει πάνω σε όλους τους ανθρώπους, το εν δυνάμει καλό που μια πράξη αδιαμφισβήτητης αξίας μπορεί να προκαλέσει, δεν οφείλονται στην πρωτοβουλία των λίγων που πράττουν, όσο στην αδιαφορία, στην απουσία[1] των πολλών. Ό,τι συμβαίνει, δεν συμβαίνει τόσο επειδή μερικοί θέλουν να συμβεί, όσο διότι η μάζα των πολιτών εκχωρεί τη βούλησή της, κι αφήνει (κάποιους ελεύθερους) να πράττουν, αφήνει να συσσωρεύονται οι κόμποι που στη συνέχεια μόνο το σπαθί μπορεί να κόψει, και επιτρέπει την άνοδο στην εξουσία σε ανθρώπους, κάτι που στη συνέχεια μόνο μια εξέγερση μπορεί να ανατρέψει.

Ο φαταλισμός που φαίνεται να κυριαρχεί στην Ιστορία είναι ακριβώς η απατηλή όψη αυτής της αδιαφορίας, αυτής της απουσίας. Διάφορα γεγονότα ωριμάζουν στη σκιά, επειδή χέρια εντελώς ανεξέλεγκτα υφαίνουν το πανί της συλλογικής ζωής, και η μάζα το αγνοεί. Τα πεπρωμένα μιας ολόκληρης εποχής μανιπουλάρονται σύμφωνα με τις στενές θεωρήσεις, με τους άμεσους σκοπούς μικρών δραστήριων ομάδων, και η μάζα των πολιτών το αγνοεί. 

Αλλά τα γεγονότα που ωρίμασαν ξεχύνονται, το υφασμένο στη σκιά πανί φτάνει στο τέλος του, και τότε φαίνεται πως ο φαταλισμός τα παρασέρνει όλα και όλους, πως η Ιστορία δεν είναι παρά ένα τεράστιο φυσικό φαινόμενο, μια έκρηξη, ένας σεισμός, όπου όλοι είναι θύματα: κι αυτοί που ήθελαν κι αυτοί που δεν ήθελαν, κι αυτοί που ήξεραν κι αυτοί που αγνοούσαν, κι αυτοί που ήταν δραστήριοι, κι αυτοί που ήταν αδιάφοροι. Και οι τελευταίοι εξάπτονται, θα ’θελαν να εξαιρεθούν από τις συνέπειες, θα ’θελαν να ήταν σαφές πως οι ίδιοι δεν το θέλησαν, πως οι ίδιοι δεν φέρουν ευθύνη. Και μερικοί κλαψουρίζουν φαρισαϊκά, άλλοι βρίζουν χυδαία, αλλά κανένας, ή μάλλον λίγοι αναρωτιούνται: αν είχα επιτελέσει το ανθρώπινο καθήκον μου, αν είχα προσπαθήσει να ακουστεί η φωνή μου, η γνώμη μου, η βούλησή μου, θα είχαν συμβεί όσα συνέβησαν; 

Και κανένας, ή ελάχιστοι ενοχοποιούν τον εαυτό τους για την αδιαφορία, τον σκεπτικισμό, για το ότι δεν στήριξαν ηθικά και υλικά τις πολιτικές και οικονομικές ομάδες που ακριβώς μάχονταν για να αποφευχθεί το τόσο μεγάλο κακό, που στόχευαν να διασφαλιστεί το ελάχιστο έστω καλό. Αυτοί προτιμούν να μιλούν για αποτυχία των ιδεών, για την οριστική κατάρρευση των προγραμμάτων κι άλλα παρόμοια τερπνά. Συνεχίζουν την αδιαφορία τους, τον σκεπτικισμό τους. Αύριο θα ξαναρχίσουν τη ζωή τους με γνώμονα την απουσία από κάθε άμεση ή έμμεση ευθύνη. Και δεν είναι πως δεν βλέπουν τα πράγματα καθαρά, πως δεν είναι ικανοί να παρουσιάσουν καταπληκτικές λύσεις για τα πλέον επείγοντα προβλήματα, ή και για εκείνα που χρειάζονται ευρύτερη προετοιμασία και περισσότερο χρόνο αλλά είναι εξίσου επείγοντα. Όμως αυτές οι λύσεις μένουν εξαιρετικά άγονες, αυτή η συνεισφορά στη συλλογική ζωή δεν διαπερνιέται από κανένα ηθικό φως· είναι συνέπεια μιας διανοουμενίστικης περιέργειας, και όχι μιας επείγουσας αίσθησης της ιστορικής ευθύνης που τους χρειάζεται όλους δραστήριους στη ζωή, στην πράξη, που δεν ανέχεται αγνωστικισμούς και αδιαφορίες κανενός είδους. 

Πρέπει λοιπόν να εκπαιδευτούμε σ’ αυτή τη νέα ευαισθησία, πρέπει να τελειώσουμε οριστικά με τις ανερμάτιστες μεμψιμοιρίες των αιώνιων αθώων. Πρέπει να ζητήσουμε λογαριασμό απ’ τον καθέναν για το πώς διεκπεραίωσε το έργο που του ανέθεσε και του αναθέτει καθημερινά η ζωή, γι’ αυτά που έκανε και κυρίως γι’ αυτά που δεν έκανε. Δεν πρέπει η κοινωνική αλυσίδα να βαραίνει μόνο ελάχιστους, αλλά οτιδήποτε συμβαίνει να μην αποδίδεται στην τύχη και στο μοιραίο· αντίθετα, να είναι ευφυές έργο των ανθρώπων. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο να εξαφανιστούν οι αδιάφοροι, οι σκεπτικιστές, εκείνοι που εκμεταλλεύονται το ελάχιστο καλό που προκαλεί η δραστηριότητα των λίγων, και δεν θέλουν να αναλάβουν την ευθύνη του μεγάλου κακού που η απουσία τους απ’ τον αγώνα αφήνει να προετοιμάζεται και να συμβαίνει.
(26 Αυγούστου 1916)

Σημείωση: Το πρωτότυπο κείμενο ήταν ενιαίο, χωρίς παραγράφους. Για λόγους διευκόλυνσης του αναγνώστη, ωστόσο, διαμορφώσαμε παραγράφους στην παρούσα δημοσίευση.

Η Κωνσταντίνα Ευαγγέλου διδάσκει στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ

[1] Στο ιταλικό πρωτότυπο, assenteismo: η απουσία, η αδιαφορία, ιδίως επί πολιτικών ή κοινωνικών προβλημάτων.

Σπάνιες στιγμές - Ν. Λυγερός

Σπάνιες στιγμές - Ν. Λυγερός

Σπάνιες στιγμές είναι αυτές όπου συνειδητοποιείς την ώρα που κάνεις μία πράξη, ότι έχει ιστορική σημασία και ότι θα αφήσει το στίγμα της και στα επόμενα έτη. 
Είναι σπάνιες αυτές οι στιγμές διότι η κοινωνία που ζει αποκλειστικά μέσα στο παρόν, τις αποφεύγει και δεν τις προωθεί. 
Γι’ αυτό το λόγο, οι άνθρωποι θεωρούν ότι δεν έχουν την ικανότητα ν’ αλλάξουν τα πράγματα και νομίζουν ότι είναι δεδομένα. Έτσι όταν γίνονται αυτές οι σπάνιες στιγμές για τον καθένα πρέπει να τις απολαύσει και να μοιραστεί τη χαρά του και με τους συνανθρώπους του. 
Ακριβώς με αυτό το αίσθημα αρχίσαμε να μαζεύουμε υπογραφές υπέρ της θέσπισης της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, για να μοιράσουμε ένα νέο κομμάτι της ιστορίας μας κάνοντας χρήση του διαδικτύου, για να μπορέσουμε ν’ αγγίξουμε όλον τον ελληνισμό, ο οποίος είναι μια προσφορά στην Ανθρωπότητα. 

Αιγαίο, Σίφνος, 2009

Δεν μπορούμε να μην συμμετάσχουμε όλοι οι Έλληνες, σε αυτήν την ιστορική προσπάθεια. Η ΑΟΖ δεν είναι ένα μόνο οικονομικό και πολιτικό θέμα για τους ειδήμονες. Η ελληνική ΑΟΖ είναι το δικαίωμα όλων των Ελλήνων, όπου και να βρίσκονται, να έχουν κι αυτοί το απέραντο γαλάζιο, όπως γίνεται σε πολλές χώρες του κόσμου. 
Είμαστε ένας λαός με αξιοπρέπεια κι η αντίστασή μας στα αυταρχικά καθεστώτα ήταν πάντα ένα παράδειγμα προς μίμηση για όλους. Και τώρα ακόμα και κάτω από αυτές τις δύσκολες στιγμές δεν πρόκειται να γονατίσουμε, δεν είναι αυτός ο χαρακτήρας μας, δεν είναι αυτή η μοίρα μας. Δικαιούμαστε την ΑΟΖ μας κι ο καθένας μας θα εκφραστεί και θα πιέσει για να γίνει η θέσπιση όσο πιο γρήγορα γίνεται, διότι είναι δίκαιο και σωστό. Δεν υπάρχει άλλος λόγος να περιμένουμε. 
Θέλουμε λοιπόν όλοι μας να παλέψουμε με την δική μας υπογραφή που ξέρουμε καλύτερα από κάθε άλλο που την βάζουμε, για να προχωρήσει η όλη κατάσταση και να ξεφύγουμε από αυτό το ζυγό που προσπαθεί να μας υποδουλώσει. 
Είμαστε η πατρίδα που γέννησε λέξεις, όπως τα Μαθηματικά, η Φυσική, η Χημεία, η Γεωλογία, η Σεισμολογία, η Ναυτιλία. Όλες αυτές οι λέξεις λειτουργούν στο πλαίσιο της ΑΟΖ τώρα για να προστατεύσουμε την Ελλάδα μας. Τα γράμματά μας είναι τα τείχη μας ενάντια στην βαρβαρότητα από τότε που υπάρχει ο ελληνισμός. Είμαστε ένας λαός της θάλασσας και δεν μπορεί κανείς να απεμπολήσει το δικαίωμά μας. 
Η ΑΟΖ είναι το μέλλον που έρχεται από το παρελθόν μας, για να ζήσουμε όλοι μαζί αυτήν την ιστορική στιγμή, την σπάνια στιγμή που αποφασίζουμε εμείς για την πατρίδα μας και για το λαό μας όχι ένα οικονομικό μοντέλο, γιατί ποτέ στην ιστορία μας δεν δώσαμε αξία στα λεφτά, αλλά το μέλλον ανθρώπων που προσφέρουν στην Ανθρωπότητα και στον Χρόνο.

το νερό... νεράκι


Όχι στην ιδιωτικοποίηση του νερού: 
Νέα ερωτηματικά και αντιφάσεις προκύπτουν από την απάντηση Olli Rehn σε ερώτηση Νίκου Χρυσόγελου και Πράσινων Ευρωβουλευτών
1.138.000 ευρωπαίοι πολίτες έχουν υπογράψει την «Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών: το νερό είναι ανθρώπινο δικαίωμα» http://www.right2water.eu/el
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να προτείνει νομοθεσία που να υλοποιεί το ανθρώπινο δικαίωμα (αναγνωρισμένο από τον ΟΗΕ) πρόσβασης σε ύδρευση και αποχέτευση, και να προωθεί την παροχή ύδρευσης και αποχέτευσης ως απαραίτητων δημόσιων υπηρεσιών για όλους.
Δεν υπάρχει κανένα βάσιμο επιχείρημα για την ιδιωτικοποίηση του νερού, με βάση την ανάλυση της ελληνικής πραγματικότητας αλλά και τη διεθνή εμπειρία. Οι πολίτες στη Γερμανία και την Ιταλία έχουν απορρίψει με αποφάσεις τοπικών συμβουλίων αλλά και  δημοψηφίσματα τις προσπάθειες ιδιωτικοποίησης του νερού. Ο Δήμος του Βερολίνου, αλλά και σαράντα Δήμοι της Γαλλίας -ανάμεσά τους οι Δήμοι του Παρισιού, του Μπορντώ και της Μπρεστ- και πολλοί Δήμοι στη κεντρική και ανατολική Ευρώπη, ανάκτησαν ξανά τον έλεγχο του νερού. Συμβόλαια ιδιωτικοποιήσεων και επιχειρήσεις νερού ελέγχονται από την Κομισιόν για αθέμιτο ανταγωνισμό. Αλλά στην Ελλάδα προωθείται η πώληση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ! Κατά την πρόσφατη, μάλιστα, επίσκεψη του Γάλλου προέδρου στην Ελλάδα ένα από τα θέματα στην αντζέντα των συζητήσεων ήταν το ενδιαφέρον γαλλικών εταιριών νερού για την αγορά τους.
Η πρόσφατη απάντηση του επιτρόπου Olli Rehn σε ερώτηση του Νίκου Χρυσόγελου και Πράσινων Ευρωβουλευτών προς την Κομισιόν, σχετικά με την προώθηση της ιδιωτικοποίησης του νερού, αναδεικνύει νέα ερωτήματα και αντιφάσεις από την Ευρωπαϊκή πλευρά όσο και από την πλευρά της Ελληνικής κυβέρνησης. Συνοπτικά αναφέρουμε (και ακολουθεί αναλυτικός σχολιασμός):
  • Η πώληση της ΕΥΔΑΠ  και της ΕΥΑΘ  δεν μπορεί να στηριχθεί σε επιχειρήματα για μείωση των ελλειμμάτων, εφ΄ όσον οι δύο εταιρείες δεν έχουν ελλείμματα αλλά κέρδη.
  • Τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μεσοπρόθεσμα οι ιδιωτικοποιήσεις των δύο εταιρειών δεν θα συμβάλλουν τελικά στη μείωση του δημόσιου χρέους.
  • Το επιχείρημα της χρηματοδότησης με ιδιωτικούς πόρους έργων υποδομών νερού είναι σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει διεθνώς. Οι ιδιωτικές εταιρίες δεν επενδύουν σε δίκτυα, και όταν επενδύουν επιζητούν κρατική ενίσχυση. Οι δημόσιοι φορείς μπορούν να αξιοποιούν ευρωπαϊκούς πόρους για επενδύσεις.
  • Η ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει ότι οι Ρυθμιστικές Αρχές Υδάτων, που θεσπίστηκαν για να ελέγχουν τους ιδιώτες, δεν κατάφεραν ούτε να συγκρατήσουν τις τιμές, ούτε να εξασφαλίσουν τις αναγκαίες επενδύσεις για έργα υποδομής από τις ιδιωτικές εταιρίες. Επιπλέον, στην Ελλάδα του σήμερα, η κυβέρνηση αποφάσισε να μην υπάρξει Ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή αλλά τις αρμοδιότητες να αναλάβει η Ειδική Γραμματεία Υδάτων (ΕΓΥ) του ΥΠΕΚΑ, ένας δηλαδή αδύναμος κρατικός μηχανισμός, ο οποίος αμέσως μετά υποβαθμίστηκε και διοικητικά. αναλυτικά στοιχεία εδώ

Τα «εναλλακτικά» αδιέξοδα του Δημήτρη Χριστόφια



Στις 17 Φλεβάρη διεξάγονται οι προεδρικές εκλογές στην Κύπρο. Από τις υποψηφιότητες λείπει το όνομα του Δ. Χριστόφια. Αντ’ αυτού κατεβαίνει ο Σταύρος Μαλάς νυν υπουργός υγείας και συνεργαζόμενος με το ΑΚΕΛ. Οι άλλες δύο κρίσιμες υποψηφιότητες είναι του Ν. Αναστασιάδη (ΔΗΣΥ+ ΔΗΚΟ) και η ανεξάρτητη υποψηφιότητα του Γ. Λιλλίκα (που υποστηρίζεται και από την ΕΔΕΚ). Ανάμεσα σε αυτές τις τρεις υποψηφιότητες θα κριθεί η εκλογή του νέου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η θητεία Χριστόφια κλείνει με άδοξο τρόπο. Πρόκειται για την αποτυχία ενός αριστερού εγχειρήματος, μιας αριστερής προσπάθειας διαχείρισης της κρίσης (από την οποία θα πρέπει να βγάλουμε τα αναγκαία συμπεράσματα).
Η μη κάθοδος του Δ. Χριστόφια στις εκλογές αποτελεί μια έμμεση αναγνώριση της αποτυχίας του. Όσο κι αν ο ίδιος επιχειρεί να την παρουσιάσει σαν μια πράξη «ηρωική», μια πράξη αντίστασης στους όρους των δανειστών. Η προσφυγή στον Ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης έγινε επί των ημερών του κι η προσφυγή αυτή, ως γνωστό, σημαίνει μνημόνια , λιτότητα, δημοσιονομικά μέτρα, ιδιωτικοποιήσεις κ.ά. Δεν είναι δυνατόν να μην τα γνώριζε όλα αυτά ο Δ. Χριστόφιας από πριν, και να υιοθετεί εκ των υστέρων αντι-μνημονιακά συνθήματα.
Η περίπτωση Χριστόφια δείχνει την κατάληξη που μπορεί να έχει, στις μέρες μας, η εύκολη πλειοδοσία σε υποθετικές εναλλακτικές λύσεις.
Είναι νωπές ακόμα οι εκφράσεις και τα υπονοούμενα που συνήθιζε να χρησιμοποιεί όλο το προηγούμενο διάστημα: «έχουμε κι άλλες λύσεις», «να είστε βέβαιοι ότι υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι».
Είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι δεν γνώριζε πώς έχουν τα πράγματα διεθνώς. Ότι η Ρωσία και η Κίνα δεν αποτελούν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης.
Δεν είναι η άγνοια που χαρακτηρίζει τον εναλλακτισμό. Είναι η τυφλή πίστη σε αυτόν.
Η «εναλλακτικότητα» γενικά είναι ένα σύνδρομο που ακολουθεί την αριστερά σε όλον τον κόσμο.
Στο όνομά της επιβεβαιώνεται κάθε μορφής αριστερά (τι αριστερά άλλωστε θα ήταν αν δεν ήταν φορέας εναλλακτικών λύσεων;).
Κι αν συμβαίνει, όπως σήμερα, να μην υπάρχουν πειστικές εναλλακτικές απαντήσεις, ιδιαίτερα στην οικονομία, τότε τι γίνεται;
Τις επινοεί. Πιστεύει πως οφείλει να τις επινοεί. Αλλιώς διακυβεύεται η υπόστασή της.
Έτσι όμως οδηγείται, αργά ή γρήγορα, στην διάψευση των όσων υποστηρίζει, σε πισωγυρίσματα και ανακολουθίες και τελικά σε αλλεπάλληλες αποτυχίες (χωρίς να το κάνει αυτό εσκεμμένα, αλλά ως δέσμια των ιδεολογικών της πεποιθήσεων).
Η έλλειψη επεξεργασμένων και αξιόπιστων εναλλακτικών λύσεων αποτυπώνει σήμερα την κρίση της αριστεράς. Από δω ξεκινά η συζήτηση για το μέλλον της. Γεγονός που η Αριστερά δεν μπορεί να το παρακάμψει όσο κι αν, εκ πρώτης όψεως, φαίνεται να μην την απασχολεί.
Η Ευρωπαϊκή αριστερά, σε όλες της τις εκφάνσεις, επιμένει να υποστηρίζει ότι μπορεί να διαχειριστεί με έναν άλλον τρόπο την κρίση. Δεν έχει καμιά τέτοια δυνατότητα. Μακάρι να είχε.
Το μόνο που έχει στις προγραμματικές της αποσκευές είναι ένα κράμα από προστατευτικά και Κεϋνσιανά μέτρα, αναποτελεσματικά για τις σημερινές συνθήκες, ενώ ο αντι-νεοφιλελευθερισμός της δεν συνιστά κανενός είδους εναλλακτική λύση.
Με αυτά τα δεδομένα αυτό που μπορεί να κάνει, όλο κι όλο, είναι να διαγράψει έναν κύκλο πειραματισμών προκειμένου να αναγκαστεί να προσφύγει στην συνέχεια στην Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση τη μόνη δυνατή σήμερα για τις χώρες της Ευρωζώνης.
Η ανατροπή της Ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής με τους σημερινούς (και μεσοπρόθεσμα μελλοντικούς) συσχετισμούς, είναι αδύνατη. Και είναι φανερό ότι κανενός είδους εξαίρεση στα πλαίσια της Ευρώπης δεν μπορεί να υπάρξει (άρα και όποια θεωρία για ριζική επαναδιαπραγμάτευση είναι κενή περιεχόμενου).
Η αριστερά λοιπόν δεν μπορεί να συνεχίσει να προβάλει αυτά τα ανέφικτα ως δυνατά. Να διεκδικεί Ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις χωρίς μνημόνια, χωρίς προγράμματα λιτότητας, χωρίς αποκρατικοποιήσεις, χωρίς θεσμικές μεταρρυθμίσεις.
Να προβάλει το πρότυπο ενός ασυμβίβαστου συνομιλητή χωρίς να υπάρχει κανένα περιθώριο για τέτοιου είδους συμπεριφορές και ρόλους στα πλαίσια της Ε.Ε.
Εναλλακτικό δεν είναι το ανέφικτο. Δεν είναι το εξωπραγματικό.
Η όλη κατάσταση γίνεται φανερό ότι, για την Αριστερά, απαιτεί πρώτα απ’ όλα έναν θεωρητικό επαναπροσδιορισμό και στη συνέχεια την επεξεργασία πρακτικών πολιτικών που θα συνιστούν ή όχι (αυτό θα εξαρτηθεί) μιαν άλλη πολιτική διαχείρισης της κρίσης. Αλλά αυτά είναι προβλήματα που οφείλουν να αντιμετωπισθούν στο απώτερο μέλλον, στα πλαίσια μιας ενδεχόμενης αντιμετώπισης της κρίσης της αριστεράς.
Προς το παρόν η αριστερά θα πρέπει να πάψει να καλλιεργεί αυταπάτες. Να δει κατάματα την αλήθεια, χωρίς ιδεολογισμούς και σύνδρομα. Έτσι μόνο θα βάλει ουσιαστικές υποθήκες για μιαν πιθανή «εναλλακτική» συνεισφορά  της στο μέλλον. Και (το πιο βασικό) θα σταματήσει μέσα από μια καθαρά ιδεολογική λειτουργία να υπόσχεται διάφορα ανέφικτα και να εξαπατά με αυτόν τον τρόπο την κοινωνία. Η αναξιοπιστία του Ελληνικού πολιτικού συστήματος την περιλαμβάνει. Δεν την έχει απ’ έξω.
Για την Ελλάδα και την Κύπρο σήμερα δεν υπάρχει άλλος δρόμος από αυτόν της προσαρμογής στα Ευρωπαϊκά δεδομένα. Όσο πιο γρήγορα γίνει αυτό αντιληπτό τόσο καλύτερα. Η μοίρα μας είναι ταυτισμένη με αυτήν της Ευρώπης. Καιρός λοιπόν κι η Ελληνική αριστερά να εγκαταλείψει την χρόνια και μακάρια αυταρέσκειά της (όσο και αν την βολεύει πρόσκαιρα) και να εξευρωπαϊσθεί. Η πρόοδος της Ελλάδας έχει αυτήν την έννοια στις μέρες μας. Η αριστερά για νάναι της προόδου πρέπει να συμβάλει, με τον τρόπο της, σε αυτήν την εξέλιξη. Αλλιώς θα παραμείνει δύναμη αναχρονισμού που θα ψάχνει, στα δύσκολα, μέσα από ηρωικές εξόδους να εξασφαλίσει τα απαραίτητα άλλοθι των αποτυχιών της (όπως απεγνωσμένα επιχειρεί να το κάνει σήμερα στην Κύπρο).
Μήλιος Xρήστος
11-2- 2013




24/2/13

ο βασικός υποστηρικτής του σχεδίου Ανάν έγινε πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας


Απόψε πανηγυρίζει η Τουρκία.Είναι σημαντικό να θυμηθούμε τί υποστήριξε ο Αναστασιάδης το 2004 εδώ γιά να γνωρίζουμε το όραμα του γιά την Κύπρο.Εκτός κι΄αν δεν κατάλαβε τι υποστήριζε, που είναι το πιό πιθανό.Αν αυτό συνέβη,και μετά κατανόησε το λάθος του, θα μπορούσε εκ των υστέρων να ομολογήσει το λάθος του.Δεν το έκανε. Θα μπορούσε να πεί κανείς, ότι εδώ το ΠΑΣΟΚ στήριξε το σχέδιο Ανάν και μετά από 4 χρόνια ο ελληνικός λαός του ανάθεσε την εξουσία.Ο Αναστασιάδης είναι το πρόβλημα ; Oχι.Δεν είναι ο Αναστασιάδης το πρόβλημα, είναι η παρακμή ενός ολόκληρου έθνους.Διότι μόνο ένα έθνος που παρακμάζει δεν έχει ηγέτες κάποιου βεληνεκούς.Μόνο ένα έθνος που παρακμάζει σε Ελλάδα και Κύπρο μπορεί να αναθέτει τον συλλογικό βίο σε μετριότητες.

οι πολίτες πελάτες

http://youpayyourcrisis.blogspot.gr, Κυριακή, 17 Φεβρουαρίου 2013

Ιδιωτικοποιήσεις ή πώς να κατασκευάζεις πελάτες…
ΠΗΓΗ: aristero blog
Παναγιώτης Μαυροειδής

«Έλαβα πρόσφατα μια εγκύκλιο από την τοπική αρχή της περιοχής του Λονδίνου όπου μένω, που απευθυνόταν σε μένα ονομάζοντας με  ‘’πελάτη’’.  Είχα εξοικειωθεί ως τώρα με την αδυσώπητη διείσδυση του νεοφιλελευθερισμού στην καθημερινή ζωή των πολιτών, αλλά παρ’ όλα αυτά  αιφνιδιάστηκα. Δεν αγοράζω οτιδήποτε από το τοπικό συμβούλιο, αντίθετα, υποτίθεται ότι με αντιπροσωπεύει. Το εκλέγω και ξοδεύει τους φόρους μου. Αλλά, ο επίσημος που έγραψε την εγκύκλιο είναι φανερό πως αντιλαμβάνεται την τοπική αρχή σαν κάτι περισσότερο από επιχείρηση, που πουλάει κάτι, ικανοποίηση ίσως».
Οι παρατηρήσεις αυτές διατυπώνονται στην εισαγωγή του βιβλίου του Collins Leys, Total Capitalism, Market Politics, Market State (MERLIN PRESS, LONDON, 2008). Γράφονται σε μια μεγάλη και ισχυρή καπιταλιστική χώρα, τη Μεγάλη Βρετανία, μία από τις γενέτειρες  του νέο-συντηρητισμού και του δόγματος  ‘’το ιδιωτικό είναι καλύτερο’’ και με αυτή την έννοια έχουν μια ιδιαίτερη σημασία οι σχετικές παρατηρήσεις και σχολιασμοί του συγγραφέα. Πολύ περισσότερο όταν αυτές, δεν αφορούν μόνο την οικονομική πλευρά του ζητήματος, αλλά τη μετάλλαξη της καθημερινής ζωής, μέσω της ολοκληρωτικής παράδοσης των πάντων στη λογική του κεφαλαίου και του κέρδους.

Το όραμα του σύγχρονου ολοκληρωτικού καπιταλισμού, είναι  το καθετί να μεταβληθεί σε πεδίο επιχειρηματικής κερδοφόρας δραστηριότητας. Ακόμη και σε τομείς που είχαμε συνηθίσει να θεωρούμε εξ ορισμού δημόσιους ή εκτός της ανθρώπινης παρέμβασης.

Ο κόσμος όλος, με αυτή τη συλλογιστική, δεν συγκροτείται από τίποτα άλλο παρά από αλληλο-γρονθοκοπούμενες ανταγωνιστικότητες  μεταξύ  επιχειρήσεων, τομέων, κρατών, οικονομικών ενοτήτων, που με ένα μαγικό τρόπο ωθούν τα πάντα προς μια μέγιστη αποτελεσματικότητα και βελτιστοποίηση.

Το δόγμα αυτό δεν συμπυκνώνει μόνο μια υπαγωγή όλων των κοινωνικών λειτουργιών και ζωτικών ανθρώπινων δραστηριοτήτων στη λογική του ιδιωτικού κέρδους, αλλά αποτελεί και το υπόστρωμα για μια μεγάλη πολιτική μεταβολή, καθώς οι εργαζόμενοι, οι  συλλογικά ζώντες άνθρωποι και πολίτες, μετατρέπονται με καθολικό τρόπο σε ατομικούς καταναλωτές ή ακόμη σαφέστερα σε ‘’πελάτες’’.  Μια κοινωνία ολοκληρωτικά καπιταλιστική όσο ποτέ, από την ενέργεια και τα τρόφιμα, έως τη διασκέδαση, το νερό και τα απορρίμματα, είναι μια κοινωνία των πελατών και τίποτα περισσότερο.

Η αγαθή περίπτωση είναι να θυμηθούμε την ελληνική ταινία στην οποία ο Θανάσης Βέγγος φωνάζει κραδαίνοντας το ντουφέκι του ‘’πελάτες μου….’’, έξω από  ένα μαγαζάκι.  Για να έρθουμε ωστόσο πιο κοντά στη σοβαρότητα του  θέματος, ας θυμηθούμε  την υποτιμητική έννοια με την οποία οι οπαδοί μιας ποδοσφαιρικής ομάδας, αποκαλούν ‘’πελάτες’’ μια άλλη  ποδοσφαιρική ομάδα , στην περίπτωση που της επιβάλλουν συνεχώς ήττες, μαζί και εξευτελισμό.

Ο Collins Leys, βρίσκει αναλογίες ανάμεσα σε μια τέτοια κοινωνία του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, με τον ‘’ολοκληρωτικό πόλεμο’’ των πρώτων χρόνων του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, ο οποίος οριζόταν ως ‘’πόλεμος μεταξύ ολόκληρων κοινωνιών και όχι μόνο μεταξύ στρατών’’.

Δημόσιες συγκοινωνίες, εκπαίδευση, υγεία, κοινωνικές υπηρεσίες, επιστημονική έρευνα, τηλεπικοινωνίες, ενέργεια, ραδιοτηλεοπτικές συχνότητες, εκδόσεις, τύπος, συντάξεις, χρήσεις γης, νερό, δημόσιες υποδομές, όπως δρόμοι και λιμάνια, ακόμη και η ίδια η διαμόρφωση πολιτικών στρατηγικών, μεταφέρονται στον ιδιωτικό τομέα. Τα πάντα αλέθονται στο μύλο της ‘’αγοράς’’, στο όνομα της αποτελεσματικότητας, η οποία φυσικά ορίζεται με όρους  απόδοσης μιας ιδιωτικής επένδυσης και όχι με το κριτήριο του δημόσιου οφέλους και μιας καλύτερης κοινωνίας.

Στο σημείωμα αυτό, για λόγους οικονομίας,  δεν θα ασχοληθούμε με το ερώτημα που αφορά το γιατί οι δημόσιες λειτουργίες στον καπιταλισμό δεν είναι πραγματικά δημόσιες, ούτε  ποιοτικές, ούτε και εντελώς δωρεάν. Θα επικεντρωθούμε στην κατάργηση τους, μέσω της ιδιωτικοποίησης, που αποτελεί ζήτημα τεράστιας σημασίας.  Η ιδιωτικοποίηση φυσικά έχει μεταμφιεστεί  στο λεξιλόγιο των τροϊκανών και γενικά των απολογητών του καπιταλισμού στο πιο εύηχο ‘’αποκρατικοποίηση’’,  σαν τα υπουργεία Πολέμου, τα οποία σε όλες τις χώρες ονομάζονται Υπουργεία Άμυνας.

Όπως και να  την ονομάσουμε όμως, η μετάβαση μιας επιχείρησης, από το δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα, συνιστά κάτι περισσότερο από ξεπούλημα για τριάντα αργύρια σε ένα ιδιώτη.

Πρώτα από όλα η λειτουργία της δημόσιας επιχείρησης πρέπει να επανα-ορισθεί,  με τεμαχισμό σε μια σειρά διακριτών  επιμέρους λειτουργιών, οι οποίες να μπορούν να κοστολογούνται και  να πωλούνται.  Για παράδειγμα, αντί για μια συνολική λειτουργία νοσοκομειακής φροντίδας, γίνεται πλέον λόγος για εκατοντάδες ανεξάρτητες  ‘’ιατρικές πράξεις’’,  ή για αναρίθμητες διακριτές ‘’συμβουλές υγείας’’,  που κοστολογούνται και πωλούνται ανάλογα. Αυτός ο τεμαχισμός όμως, δεν είναι  μόνο τεχνικό ζήτημα. Αλλοιώνει την  ίδια την έννοια της συνολικής νοσοκομειακής φροντίδας υγείας, που αποτελεί μια οργανική ενότητα και δεν αποτελείται από  άθροισμα πράξεων, με τον ίδιο τρόπο που τα διάφορα διαμελισμένα μέλη ενός σώματος, δεν μπορούν να αθροιστούν για να αποτελέσουν  ένα ζωντανό οργανισμό, με τη σοφία της λειτουργίας που αυτός έχει.

Δεν αρκεί όμως να μετατραπεί μια δημόσια κοινωνική λειτουργία, σε άθροισμα εμπορεύσιμων πράξεων, προϊόντων και υπηρεσιών. Πρέπει να δημιουργηθούν πελάτες, πρόθυμοι να αγοράσουν. Μια δεύτερη πλευρά επομένως, έχει να κάνει με την  καλλιέργεια   της  αναγκαιότητας, να πληρώνουν οι ίδιοι οι πολίτες. Αυτό φυσικά δεν θα μπορούσε ποτέ να επιβληθεί αν πρώτα δε διασυρθούν στην κοινή χλεύη ή δεν οδηγηθούν στην οικονομική ασφυξία και λειτουργική παράλυση οποιοιδήποτε επιζώντες οργανισμοί, που παρέχουν τις ίδιες υπηρεσίες δωρεάν. Όταν λοιπόν βλέπουμε ή ακούμε για αίσχη και ρεμούλες  σε ένα δημόσιο νοσοκομείο, ας ψάχνουμε να βρίσκουμε και ποια ιδιωτική κλινική χτίζεται ή ποια ιδιωτικοποίηση είναι στα σκαριά…

Επειδή όμως ακόμη δεν έχει εφευρεθεί τρόπος-και δεν πρόκειται- να παράγονται και να πωλούνται υπηρεσίες χωρίς εργαζόμενους, πρέπει και αυτοί οι τελευταίοι να μετασχηματιστούν. Από εργαζόμενους που υπηρετούν συλλογικούς σκοπούς, με στοιχειώδη αντίληψη κοινωνικού λειτουργού, σε εργαζόμενους  που παράγουν προϊόν προς πώληση, για λογαριασμό ενός αφεντικού και φυσικά υποταγμένων στο τελευταίο. Όταν κατακλυζόμαστε από ειδήσεις για φακελάκια γιατρών δημοσίου ή άλλα τέτοια, δεν είναι γιατί οι Πρετεντέρηδες θέλουν να στιγματίσουν  την διαφθορά.  Αυτές οι τάσεις του προσωπικού πλουτισμού ή και απλής επιβίωσης θα είναι πάντα παρούσες  στο πλαίσιο ενός δημόσιου τομέα υπηρέτη του κεφαλαίου και μιας κοινωνίας που καλλιεργεί τη λογική της κοινωνικής αδιαφορίας και του προσωπικού οφέλους. Δε θέλουν να στιγματίσουν το γιατρό που κάνει αυτή την πράξη, αλλά αντίθετα να κάνει να φαίνονται γελοίοι και μη πιστευτοί, ο γιατρός και η νοσοκόμα που δεν ενδίδουν σε αυτά. Να απαξιώνεται ως ψεύτικη, υποκριτική  και μη πραγματική οποιαδήποτε αντίληψη εργασίας ως ενσυνείδητη κοινωνική προσφορά. Άρα, να προκύπτει ως μοιραία η πλήρης κατάργηση  κάθε -έστω και τυπικής - δυνατότητας να υπάρξει ως τέτοια και να φαίνεται αναπόδραστη η αντικατάσταση της από την τυπική εργασία παραγωγής και πώλησης  εμπορεύματος για λογαριασμό ενός ιδιώτη. Είναι σα να αποκαλύπτει κανείς  την κρυφή ερωτική ζωή της κυρα-Μαρίας, για να δικαιώσει τη λειτουργία και τη διαφάνεια του επίσημου πορνείου της γειτονιάς.

Ωστόσο, η  μετατροπή μιας δημόσιας λειτουργία, σε εμπορεύσιμη υπηρεσία, δεν είναι αρκετή, για να λειτουργήσει αποδοτικά με επιχειρηματικά κριτήρια. Την ίδια στιγμή, σε ένα σύγχρονο καπιταλισμό που σέβεται το όνομα του, υπάρχει η σκληρή πραγματικότητα του ανταγωνισμού.  Πρέπει να αναζητηθούν οι λεγόμενες οικονομίες κλίμακας, που προϋποθέτουν μείωση κόστους παραγωγής, μαζική παραγωγή και φυσικά τυποποίηση. Αυτά φαίνονται περίπου φυσιολογικά σε μια περίπτωση  υλικών προϊόντων μαζικής παραγωγής, όπως  για παράδειγμα αυτοκίνητα ή λάμπες φωτισμού. Όταν όμως ο λόγος γίνεται για υπηρεσίες και ειδικά όταν αυτές βασίζονται, τουλάχιστον σε ένα βαθμό, σε προσωπικές υπηρεσίες, είτε μιλάμε για γιατρό, είτε για τηλεφωνήτρια, τα πράγματα αλλάζουν αρκετά και είναι αρκετά πιο σύνθετα. Εννοείται πως κανένας επιχειρηματίας δεν μπορεί να δεχθεί ότι το ποσοστό κέρδους του, δεν θα είναι – αν όχι το μεγαλύτερο δυνατό στην αγορά-  τουλάχιστον στο επίπεδο του μέσου ποσοστού κέρδους, στους παραγωγικούς τομείς που είναι πάντα σημείο αναφοράς. Διαφορετικά, δεν θα έβαζε τα λεφτά του σε μια ιδιωτικοποίηση δημόσιας εταιρείας που παρέχει υπηρεσίες.

Ποια μπορεί να είναι η απάντηση αε αυτό το πρόβλημα;  Μοιάζει με την απάντηση, που θεωρείται και κλειδί επιτυχίας για την ΙΚΕΑ: Τα έπιπλα σχεδιάζονται με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να μπορούν να μεταφερθούν και να συναρμολογηθούν από τους πελάτες. Δεν αποτελεί αποκλειστική καινοτομία. Ας κοιτάξουμε γύρω μας. Τα μηχανήματα αυτόματης ανάληψης αντικαθιστούν τραπεζικούς υπάλληλους και παιδεύουν γιαγιάδες και ανθρώπους με προβλήματα όρασης. Αυτόματοι τηλεφωνητές αεροπορικών εταιρειών ή εταιρειών τηλεφωνίας, δείχνουν την πόρτα της απόλυσης σε υπαλλήλους και ο κόσμος παιδεύεται με τα πλήκτρα και τις επιλογές.  Υπολογιστές και e-mails αντικαθιστούν ταχυδρομικές υπηρεσίες, κάτι που ενθουσιάζει τους νέους ανθρώπους, αλλά καταδικάζει κοινότητες χωρίς καμία επικοινωνία. Αυτόματα μηχανήματα αντικαθιστούν τους ταμίες στα σουπερμάρκετ, ή γιατρούς και νοσηλευτές στα νοσοκομεία. Check out και check in σε ξενοδοχεία ή αεροδρόμια χωρίς μεσολάβηση υπαλλήλων. Μαθήματα με υπολογιστές, αλλά χωρίς δασκάλους, που μετατρέπουν τη μόρφωση από κοινωνική λειτουργία σε μηχανική ένθεση πραγμάτων στον εγκέφαλο. Τι το κοινό έχουν όλα αυτά; Εκτός από την αντικατάσταση ανθρώπινης εργασίας με μηχανήματα, διαπιστώνουμε και κάτι  άλλο πολύ σπουδαίο: Ό,τι δεν μπορεί να το κάνει η μηχανή, θα το κάνει ο πελάτης.

Αυτή όμως η διαδικασία, πραγματικά, αλλάζει  ριζικά την ίδια την φύση των υπηρεσιών και οι δημόσιες υπηρεσίες για τις οποίες συζητούμε εδώ, δεν αποτελούν εξαίρεση.  Η συμβουλευτική, δια ζώσης,  υποστήριξη  από  ένα οικογενειακό γιατρό του δημόσιου συστήματος υγείας,  για να επιστρέψουμε στο κύριο παράδειγμα μας, συνοδευόμενη από μια σύντομη εξέταση και συζήτηση, μετατρέπεται αρχικά σε μια υποστήριξη από κάποιο  μη σταθερό γιατρό μιας μεταβαλλόμενης ομάδας, αργότερα σε μια απλή συμβουλή νοσοκόμας ή βοηθού-νοσοκόμας και τελικά περιορίζεται σε τηλεφωνική υποστήριξη σε ένα ιατρικό τηλεφωνικό κέντρο, όπου απαντά μια  φωνή από κομπιούτερ στη βάση πρωτοκόλλου κατά το καινοτόμο πρότυπο των ροζ γραμμών.

Τα παραπάνω μας βοηθούν να καταλάβουμε ότι δεν  έχουμε μόνο  μια μετάβαση  σε κοινωνικές υπηρεσίες που ελέγχονται επιχειρησιακά και οικονομικά  από κάποιο  ιδιώτη επιχειρηματία και όχι από το κράτος. Είναι αλήθεια πως πολύς κόσμος αυτό είχε πιστέψει και τσίμπησε, έχοντας τη λογική ‘’εδώ που φτάσαμε, ας δουλέψει σωστά, ας με εξυπηρετήσει και ας βάλει και αυτός στην τσέπη του ένα κέρδος’’.  Η ζωή δείχνει, ειδικά σε χώρες που ξεκίνησαν πρώτες αυτό το χώρο, όπως η Μεγάλη Βρετανία, πως έχουμε μια  μετατροπή κοινωνικών –από τη  φύση τους- υπηρεσιών σε εξατομικευμένη υπόθεση με ακρωτηριασμένο χαρακτήρα. Σε όλους τους ιδιωτικοποιημένους  τομείς, διαμορφώνονται διαφορετικά επίπεδα ποιότητας και πρόσβασης, που κοστολογούνται και χρεώνονται με ανάλογο τρόπο. Έτσι, έχεις υποτίθεται την δυνατότητα να διαλέξεις, αν θέλεις μια ‘’full service’’ υπηρεσία,  μόνο εφόσον την πληρώσεις αδρά. Αυτό επιτυγχάνεται δια μέσου της εισαγωγής διαφορετικών πληρωμών για ‘’έξτρα’’ υπηρεσίες διαφόρων ειδών, που συμπληρώνουν τις ‘’βασικές’’ παροχές οι οποίες είναι απολύτως υποβαθμισμένες ή/και ανύπαρκτες. Έτσι, μπορείς να πληρώσεις χωριστά για να  έχεις  καλό φαγητό, κρεβάτι ή τακτική επίσκεψη γιατρού ή νοσοκόμας σε ένα νοσοκομείο, σχολικά βιβλία και πρόσβαση σε βιβλιοθήκες σε ένα σχολείο, καλής ποιότητας τηλεοπτικά προγράμματα σε μια σύνδεση. Δηλαδή, πράγματα που αρχικά ήταν ή έπρεπε να ήταν αναπόσπαστα μέρη μιας συνολικής ποιοτικής υπηρεσίας προσφερόμενη σε όλους.

Με αυτό τον τρόπο η κοινωνική υπηρεσία, δεν ιδιωτικοποιείται, αλλά καταργείται, μεταλλάσσεται σε μια αγοραπωλησία χωρίς κοινωνικό αποτέλεσμα. Ότι ξεκίνησε ως δημόσια λειτουργία και σχεδιάστηκε για να ικανοποιήσει ένα συλλογικά καθορισμένο κοινωνικό ή πολιτικό σκοπό, καταλήγει σε μια παραγωγή προϊόντων μαζικής κατανάλωσης που πωλούνται επικερδώς. Η έννοια του δημόσιου αγαθού διαφοροποιείται σε μια πανσπερμία ‘’πακέτων’’ που προσφέρονται σε διαφορετικού επιπέδου πελάτες ανάλογα με την τσέπη τους.  Το παλαιό ‘’στο νοσοκομείο και στον  πόνο, είμαστε όλοι ίσοι’’, πρέπει να ξεχαστεί.  Οι συλλογικές ανάγκες και οι καθολικές αξίες που μια δημόσια κοινωνική λειτουργία πρέπει να υπηρετεί, περιθωριοποιούνται και τελικά καταργούνται. Ο ολοκληρωτικός καπιταλισμός, αναζητεί, στοχεύει και κατασκευάζει έναν ολοκληρωτικά εξατομικευμένο πληθυσμό, χωρίς συλλογικές ανάγκες και καθολικές αξίες. Για να μη  λέμε πολλά, ας το δούμε όπως το είχε θέσει ωμά η Θάτσερ : ‘’Δεν υπάρχει κοινωνία γενικά, μόνο άτομα και οι οικογένειες τους’’, που ξοδεύουν τα χρήματα τους στις αγορές.

Μπορούμε όμως αλήθεια να έχουμε δημοκρατία, αν δεν έχουμε ‘’κοινωνία’’; Χωρίς  κοινή ζωή, δημόσιες κοινωνικές πολιτικές, πολιτισμό και αλληλεγγύη; Αν δεν τα χρειαζόμαστε αυτά, τότε η καλύτερη πολιτική μορφή είναι ένας φασισμός νέου τύπου και ας μη τρομάξουμε να έρθουμε αντιμέτωποι με αυτή την προοπτική.

Είμαστε σε εποχή μιας ιστορικών διαστάσεων μετάβασης. Είναι δυνατόν  οι οικονομικές, κοινωνικές μορφές, με πρώτιστο το ζήτημα της ιδιοκτησίας, να μετασχηματιστούν  στην  κατεύθυνση της κοινής νομής, δημιουργίας και απόλαυσης, δηλαδή κομμουνιστικά, δίνοντας ανώτερη διάσταση στη δημοκρατίας; Ή μήπως  οι πολιτικές, πολιτιστικές μορφές, προϊόντα καταχτήσεων προηγούμενων επαναστάσεων,  θα προσαρμοστούν βίαια στην  οικονομική, κοινωνική βαρβαρότητα του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, δηλαδή θα ζήσουμε ένα σύγχρονο φασισμό της ηλεκτρονικής εποχής;  

Για το ένα ή το άλλο, δε θα αποφασίσουν τα άστρα ή η μοίρα. Αντίθετα, στο μεσοδιάστημα αυτής της ιστορικής διχάλας, υπάρχουμε εμείς, οι εργαζόμενοι, οι τάξεις, τα δρώντα υποκείμενα, οι κοινωνίες στην ταξική τους διαπάλη, που θέλουμε και αγωνιζόμαστε να καταστήσουμε δυνατό, εφικτό και αναγκαίο  τον πρώτο δρόμο.

* Το άρθρο ετοιμάστηκε για το ηλεκτρονικό περιοδικό baboushka

η μικρή , ευπώλητη ΔΕΗ

Στην Κομισιόν ο φάκελος «μικρή ΔΕΗ» μαζί με το αγκάθι της Βεύης...

ΠΗΓΗ: energypress

Στην Κομισιόν ετοιμάζεται να αποστείλει σύμφωνα με τις πληροφορίες το φάκελο της «μικρής ΔΕΗ» το ΥΠΕΚΑ όπου και θα τη ρωτά κατά πόσο πρέπει να συμπεριληφθεί στο χαρτοφυλάκιο της νέας εταιρείας και το ορυχείο της Βεύης.
Η επιστολή προς τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού (DGCompetition) πρόκειται να φύγει εντός των ημερών και θα δίνει μια πλήρη εικόνα του πακέτου της νέας εταιρείας, σε επίπεδο τόσο μονάδων, όσο και ορυχείων.
Η Κομισιόν καλείται στην ουσία να επιλύσει τη διαφωνία που έχει προκύψει μεταξύ του ΥΠΕΚΑ που επιμένει ότι το ορυχείο της Βεύης δεν πρέπει να συμπεριληφθεί στο πακέτο αφού ο διαγωνισμός βρίσκεται στην τελική ευθεία, και του ΤΑΙΠΕΔ που υποστηρίζει ακριβώς το αντίθετο.
Το ΤΑΙΠΕΔ επιμένει ότι το συγκεκριμένο ορυχείο πρέπει να συμπεριληφθεί οπωσδήποτε στο πακέτο της μικρής ΔΕΗ, καθώς είναι απαραίτητο για την τροφοδοσία τόσο της μονάδας Μελίτη Ι στη Φλώρινα (330 MW), όσο και της υπό σχεδιασμό μονάδας Μελίτη ΙΙ(480 MW) που έχει συμπεριληφθεί στο χαρτοφυλάκιο της νέας εταιρείας.
Υπενθυμίζουμε ότι το συγκεκριμένο ορυχείο αποτελείται από ένα τμήμα που ανήκει στη ΔΕΗ (το 40%) και το οποίο βρίσκεται εκτός λειτουργίας λόγω προβλημάτων που έχουν προκύψει με τον εργολάβο, και ένα τμήμα(το υπόλοιπο 60%) που βρίσκεται επί χρόνια σε διαδικασία διαγωνισμού για παραχώρηση σε ιδιώτες.
‘Η και τα δύο κοιτάσματα ή κανένα…
«’Η ο ανάδοχος της μικρής ΔΕΗ θα εκμεταλλεύεται και τα δύο κοιτάσματα ή κανένα. Το ορυχείο πρέπει να δοθεί ως ενιαίο σύνολο, διαφορετικά ακυρώνεται η σωστή τροφοδοσία της Μελίτη, τόσο της σημερινής μονάδας όσο και εκείνης που θα γίνει», λένε στελέχη τουΤΑΙΠΕΔ, και εξηγούν ότι εναπόκειται στην Κομισιόν να δώσει τη λύση.
Γίνεται σαφές με βάση τουλάχιστον τα όσα υποστηρίζουν στο ΤΑΙΠΕΔ πως από την απάντηση της Κομισιόν, θα κριθεί το αν θα προχωρήσουν γρήγορα οι διαδικασίες για τη «μικρή ΔΕΗ». Αν οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών συναινέσουν στο να συμπεριληφθεί και η Βεύη στα περιουσιακά στοιχεία της νέας εταιρείας, το ΤΑΙΠΕΔ θα πάρει το πράσινο φως για να ξεκινήσει τις χρονοβόρες διαδικασίες απόσχισηςτων περιουσιακών αυτών στοιχείων από τη μητρική. Αν πάλι δεν συναινέσουν, τότε θα ξεκινήσει ένας νέος γύρος συζητήσεων μεταξύΥΠΕΚΑ- ΤΑΙΠΕΔ και του συμβούλου της ιδιωτικοποίησης, την HSBC, που σημαίνει καθυστερήσεις και που σίγουρα θα μεταθέσει χρονικά τα χρονοδιαγράμματα έναρξης της πώλησης, που τοποθετείτο στο τελευταίο τρίμηνο του 2013.
Σε κάθε περίπτωση στο φάκελο που θα αποστείλει το ΥΠΕΚΑ προς τις Βρυξέλλες θα περιγράφεται μια πλήρη εικόνα με το τι ακριβώς θα περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο της νέας εταιρείας, σε επίπεδο τόσο μονάδων (λιγνιτικές Μελίτη Ι & ΙΙ, Αμύνταιο Ι & ΙΙ, φυσικού αερίου Κομοτηνή, μαζί με τα υδροηλεκτρικά Θησαυρού & Πλατανόβρησης), όσο και ορυχείων.



«Κλείδωσε» το πακέτο της «Μικρής ΔΕΗ» που θα δοθεί σε ιδιώτες

Χρ. Λιάγγου, Καθημερινή, 15/2/2013

Το πακέτο της «Μικρής ΔΕΗ» που θα συσταθεί για να παραχωρηθεί σε ιδιώτες «κλείδωσε» σε ό,τι αφορά τις μονάδες και τα ορυχεία και παραμένει ασαφές ως προς το κομμάτι που αφορά τον τομέα της εμπορίας. Το χαρτοφυλάκιο της νέας εταιρείας θα περιλαμβάνει μονάδες με αντιπροσωπευτικό μείγμα καυσίμων (λιγνίτη, υδροηλεκτρικά και φυσικό αέριο) συνολικής ισχύος 1.900 MW περίπου, η οποία θα προσαυξηθεί στα 2.350 MW, αφού θα συμπεριληφθούν και τα 480 MW της υπό σχεδιασμό μονάδας Μελίτη 2 στη Φλώρινα.
Από το λιγνιτικό δυναμικό της ΔΕΗ στη νέα εταιρεία θα εισέλθουν η μονάδα Μελίτη 1 της Φλώρινας με ισχύ 330 MW και 200 εργαζομένους, που είναι η πλέον σύγχρονη λιγνιτική μονάδα της επιχείρησης, και οι δύο μονάδες του Αμυνταίου με ισχύ 600 MW και συνολικά 310 εργαζομένους. Από τις μονάδες του φυσικού αερίου στη νέα εταιρεία θα περάσει η μονάδα της Κομοτηνής, συνολικής ισχύος 480 MW, μαζί με τους 98 εργαζομένους σε αυτή.
Το υδροηλεκτρικό χαρτοφυλάκιο της νέας εταιρείας θα περιλαμβάνει συνολική ισχύ 494 MW και 50 εργαζομένους. Αυτό θα προέλθει από την παραχώρηση του συγκροτήματος του Νέστου με τις τρεις μονάδες του Θησαυρού, ισχύος 128 MW η καθεμιά και τη μονάδα της Πλατανόβρυσης με ισχύ 110 MW.
Στη «Μικρή ΔΕΗ» θα περάσει επίσης το ορυχείο του Αμυνταίου με 680 εργαζομένους, καθώς και το ορυχείο της Βεύης. Το ορυχείο της Βεύης περιλαμβάνει ένα κομμάτι που ανήκει στη ΔΕΗ και αυτή τη στιγμή βρίσκεται εκτός λειτουργίας λόγω προβλημάτων που έχουν προκύψει με τον εργολάβο εκμετάλλευσης και ένα κομμάτι που βρίσκεται σε διαδικασία διαγωνισμού για παραχώρηση σε ιδιώτες.
Η πλευρά του ΤΑΙΠΕΔ υποστηρίζει ότι θα πρέπει να σταματήσει ο διαγωνισμός και το προς παραχώρηση κοίτασμα της Βεύης να πάει στη νέα εταιρεία για από κοινού εκμετάλλευση με το κοίτασμα της ΔΕΗ, ενώ η πλευρά του υπουργείου φέρεται να δυσκολεύεται, ισχυριζόμενη ότι ο διαγωνισμός βρίσκεται στο τελικό στάδιο της ανάθεσης. Η διελκυστίνδα μεταξύ υπουργείου και ΤΑΙΠΕΔ είναι ένας από τους λόγους που έχουν οδηγήσει σε καθυστέρηση το κλείσιμο του χαρτοφυλακίου της «Μικρής ΔΕΗ». Ο δεύτερος παράγοντας της καθυστέρησης, αφού με βάση τις υποχρεώσεις του Μνημονίου, η κυβέρνηση θα έπρεπε να είχε υποβάλει πλήρη σχέδιο των περιουσιακών στοιχείων που θα ιδιωτικοποιηθούν από τον Νοέμβριο του 2012, συνδέεται με τις δυσκολίες προσδιορισμού της εμπορικής δραστηριότητας της ΔΕΗ που θα εισφερθεί στη νέα εταιρεία.
Το γεγονός ότι δεν υπάρχει προηγούμενη εμπειρία δυσκολεύει τις αποφάσεις, αναφέρουν αρμόδιοι παράγοντες. Το σχέδιο αναφέρεται στην απόσχιση ενός ποσοστού 20% του τομέα της εμπορίας και μένει να αποσαφηνιστεί εάν το κριτήριο θα είναι η γεωγραφική περιοχή. Στην περίπτωση αυτή θα προέλθει από τη Β. Ελλάδα για να «κουμπώσει» με την υπόλοιπη δραστηριότητα της νέας εταιρείας ή εάν θα είναι η κατηγοριοποίηση των πελατών. Στη δεύτερη περίπτωση θα πρέπει να οριστικοποιηθεί τι ποσοστό θα αφορά οικιακούς πελάτες, εμπορικούς, βιομηχανικούς κ.λπ.
Σε ό,τι αφορά τους εργαζομένους, εκτός από αυτούς που απασχολούνται στις υπό παραχώρηση μονάδες και ορυχεία και οι οποίοι αριθμούν περί τους 1.280, έχει συμφωνηθεί να μεταφερθεί και ένα 20% περίπου εργαζομένων από τις κεντρικές υπηρεσίες της ΔΕΗ (οικονομικές και πληροφορικής) που θα ανεβάσει τον συνολικό αριθμό εργαζομένων στη νέα εταιρεία στους 2.000 περίπου.
Η ηγεσία του ΥΠΕΚΑ σε συνεργασία με τον σύμβουλο ιδιωτικοποίησης HSBC και το ΤΑΙΠΕΔ θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να επιλύσουν τις ασάφειες στο κομμάτι της εμπορίας και τους εργαζομένους από τις κεντρικές υπηρεσίες της ΔΕΗ, το αργότερο μέχρι την έλευση της τρόικας στο τέλος του Φεβρουαρίου, αφού δεσμεύονται να παρουσιάζουν ένα κατ’ αρχήν σχέδιο με αναλυτικά στοιχεία για το προς πώληση χαρτοφυλάκιο.
Σε κάθε περίπτωση, η υλοποίηση αυτού του σχεδίου προβλέπεται να ολοκληρωθεί σε ορίζοντα 3ετίας, διάστημα που σύμφωνα με αρμόδιους παράγοντες του ΥΠΕΚΑ έχει γίνει αποδεκτό από την τρόικα. Ενα από τα πλέον κρίσιμα θέματα που καλούνται να διαχειριστούν οι νομικές υπηρεσίες της ΔΕΗ σε συνεργασία με τον σύμβουλο αποκρατικοποίησης HSBC είναι το πώς η απόσχιση αυτών των περιουσιακών στοιχείων θα επηρεάσει την αποπληρωμή των δανείων της ΔΕΗ.
Το καθαρό χρέος της επιχείρησης στο τέλος του 9μήνου του 2012 ήταν 4,7 δισ. ευρώ. Οι συμβάσεις είναι συνδεδεμένες με τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης και αυτό σημαίνει ότι η ΔΕΗ πριν προχωρήσει η απόσχιση θα πρέπει να έρθει σε διαπραγματεύσεις με όλες τις τράπεζες, τονίζουν αρμόδιοι παράγοντες και εξηγούν ότι για να γίνει αυτή θα πρέπει να υπάρξει αποτίμηση του κάθε παγίου.
Η δυσκολία του εγχειρήματος συνδέεται επίσης με παραχωρήσεις εδαφών και απαλλοτριώσεις, με το ασφαλιστικό των εργαζομένων αλλά και με δεσμεύσεις της ΔΕΗ έναντι της τοπικής κοινωνίας. Ενδεικτικά αναφέρεται η δέσμευση με νόμο από το 1996 απόδοσης στις τοπικές κοινωνίες Φλώρινας, Κοζάνης και Αρκαδίας ποσοστού 0,5% επί του τζίρου της ΔΕΗ ως αντισταθμιστικού οφέλους από την επιβαρυντική για το περιβάλλον λιγνιτική δραστηριότητα, που μεταφράζεται σε 25 εκατ. ετησίως.

ΧΡΗΣΙΜΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο σύστημα για το έτος 2010

 ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ


ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: 
Οι τοπικές κοινωνίες του ενεργειακού λεκανοπεδίου στην Δυτική Μακεδονία παρακολουθούν με αμηχανία και κάποια χαιρεκακία τα τεκταινόμενα περί την ΔΕΗ και δεν τοποθετούνται. 
Η πολυετής κυριαρχία των ισχυρών συνδικαλιστικών ηγεσιών, εξασφάλισε υψηλά εισοδήματα και ανταμοιβές στο προσωπικό της ΔΕΗ και πλούτο στις φιλοξενούσες πόλεις  κατά το παρελθόν.
Ωστόσο η ασθενής σχέση των συνδικάτων με τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα που δημιούργησε η λειτουργία και οι πρακτικές της ΔΕΗ , και η ιδιοτελής, συχνά σκανδαλώδης συμπεριφορά των συνδικαλιστικών ηγεσιών, διέρρηξε την σχέση τους με τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και με τους ίδιους τους συναδέλφους τους.
Η ΓΕΝΟΠ , που τάσσεται βεβαίως κατά της ιδιωτικοποίησης και των πωλήσεων, δεν διαθέτει πλέον τα  ισχυρά πολιτικά και κοινωνικά ερείσματα του παρελθόντος, ενώ  ο χρόνος μετράει σε βάρος της ενότητας και της μαχητικότητά της . 
Κάπως έτσι η κραταιά, μεγάλη ΔΕΗ τεμαχίζεται σε "μικρή" , προς πώληση, που περιλαμβάνει ωστόσο τις τις πλέον σύγχρονες μονάδες. Από όσες της απομείνουν θα διατηρηθούν ελάχιστες, μια που σταδιακά θα αποσυρθούν για περιβαλλοντικούς λόγους, ως το 2020 και πρίν τη λήξη του χρόνου ζωής τους όλες οι παλιότερες μονάδες. 
Εν τω μεταξύ, αναμένουμε σιωπηλά και με απορία τα σχέδια για τα δίκτυα και τους καταναλωτές της , για την επιστροφή ή μη των απαλλοτριωμένων εδαφών , για τα ανταποδοτικά οφέλη προς την αυτοδιοίκηση, για την θέση και το μέλλον των Δήμων και των Περιφερειών του ενεργειακού χάρτη....


Στο κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «ΟΙ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΘΕΣΗ ΤΩΝ ΛΙΓΝΙΤΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΤΗΣ ΔΕΗ»_ 80626242-Description of alternative measures to be adopted by the Hellenic Republic forthe further liberalisation of the Greek wholesale electricity generation  (Ιαν. 2012 ), στο ΑΝΝΕΧ Ι αναφέρεται ο νέος σχεδιασμός απόσυρσης των μονάδων της ΔΕΗ , που περιλαμβάνει και τις μονάδες που τροφοδοτούν τις Τηλεθερμάνσεις.
-       Η στήλη 'Old decomissioning date' περιλαμβάνει τον τεχνικά σχεδιασμένο χρόνο απόσυρσης των μονάδων, που συνήθως παρατείνεται
-       Η στήλη 'New 20-20-20 decomissioning date' περιλαμβάνει τον νέο χρόνο απόσυρσης των μονάδων, για λόγους εκπομπών και ενεργειακής αποδοτικότητας
-       Η στήλη 'New decomissioning date no investment 'περιλαμβάνει τον χρόνο απόσυρσης αν δεν γίνουν επενδύσεις και στον πίνακα φαίνεται ότι αφορά ΜΟΝΟ την αποθείωση στον Αγ.Δημήτριο 5