Κιδησο: πέρα από το καλαμπούρι

Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών: πέρα από το… καλαμπούρι

Του Γιώργου Σπυριδάκη

19 Ιαν. 2015

Η ίδρυση ενός πολιτικού σχηματισμού ουδέποτε αποτέλεσε μονοσήμαντο γεγονός. Ποτέ μια πολιτική πρωτοβουλία τέτοιου μεγέθους, ακόμη και αν δεν μιλάμε πια για το κυβερνήσιμο ΠΑΣΟΚ, δε λαμβάνεται για να εξυπηρετηθούν αποκλειστικά μονοδιάστατοι στόχοι και μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Οι αφετηρίες μπορεί να είναι και ιδιοτελείς. Αλλά όχι μόνον τέτοιες. Η ερμηνεία που εμφανίζει τον Γιώργο Παπανδρέου να προχωρά στην ίδρυση αυτού του κόμματος κινούμενος σε μια παρόμοια λογική χωλαίνουν. Ωστόσο, ακόμη και όταν δεν δίνει έμφαση σε καθαρά μικροπολιτικά ή ιδιοτελή κριτήρια, καμία επιμέρους ανάλυση δεν καταφέρνει να αιτιολογήσει την ξαφνική εμφάνιση ενός κομματικού σχηματισμού. Ας βάλουμε τα κομμάτια του παζλ μαζί συνδυάζοντας συμπληρωματικές μεταξύ τους ερμηνείες.

Οι μέχρι σήμερα αναλύσεις αναφέρονται στα στενά υλικά συμφέροντα, τα μικροπολιτικά κριτήρια, τη διεκδίκηση της "οικογενειακής πολιτικής κληρονομιάς", την υπεράσπιση της πολιτικής τιμής μιας ιστορικής πολιτικής οικογένειας, την προσπάθεια να υψωθεί ανάχωμα σε μια ευρεία νίκη του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ή/και να ανεβεί ο πήχης της αυτοδυναμίας για το σχηματισμό κυβέρνησης μέσω της εισόδου περισσότερων κομμάτων στη βουλή. Είναι περισσότερο από προφανής η προσπάθεια του νεοπαγούς παπανδρεϊκού κόμματος να περιορίσει το δημοσκοπικό και πραγματικό προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ, όπως άλλωστε θα έκανε κάθε συστημικός πολιτικός σχηματισμός που σέβεται τον εαυτό του. Αρκεί όμως για να εξηγήσει την εμφάνιση του "Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών" όταν ελλοχεύει ο κίνδυνος να αφήσει το αποδυναμωμένο εκλογικά ΠΑΣΟΚ έξω από το νέο Κοινοβούλιο; Η απάντηση που δίνεται σ' αυτό το άρθρο είναι αρνητική στηριζόμενη στην υπόθεση ότι η  χρησιμότητά και η αποστολή του νεοπαγούς κόμματος δεν εξαντλείται στην προεκλογική περίοδο.

Οι αποσπασματικές ερμηνείες και αναγνώσεις που διατυπώθηκαν παραπάνω, διακριτές μεταξύ τους, προσφέρονται σαν μέσα διεκδίκησης μιας πολιτικής ηγεμονίας στο χώρο του κέντρου. Όταν, δε, συγκλίνουν οι ατομικές / ομαδικές επιδιώξεις μικρών αλλά επιδέξιων πολιτικών ομάδων με ευρύτερες επιδιώξεις φορέων πραγματικής εξουσίας, τότε τα κόμματα που δημιουργούνται έχουν μονιμότερα χαρακτηριστικά και γίνεται ευκολότερη η εξασφάλιση ισχυρότερης υποστήριξης σε μια σειρά πολιτικών ενεργειών και πρωτοβουλιών. Βασικό επιχείρημα στην υπόθεση που διατυπώνεται είναι η παρατήρηση ότι η αμερικανική πολιτική ηγεμονία στην Ελλάδα διέρχεται μια γκρίζα περίοδο λόγω διαφόρων παραγόντων. Ας τους αναφέρουμε:

- η ανάδειξη της Γερμανίας σε ηγεμονεύουσα οικονομική δύναμη μέσα στην Ευρώπη και η πρόσδεση χωρών στο άρμα της, αλλά και η πρόσδεση στα γερμανικά αστικά κόμματα μιας σειράς από συστημικά κόμματα της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Η γερμανική αστική τάξη δημιουργεί το πολιτικό της αντίγραφο μέσα σε κάθε ευρωπαϊκή κοινωνία.

- η διολίσθηση της Νέας Δημοκρατίας η οποία δεν παλινδρομεί – όπως παλιά – ανάμεσα σε ένα ήπιο νεοφιλελευθερισμό και σε μια λαϊκή δεξιά πολιτική, αλλά γύρω από έναν άτεγκτο και επιθετικό νεοφιλελευθερισμό συνοδευόμενο σε επίπεδο πολιτειακό από ακροδεξιές εκφωνήσεις, από τις οποίες δεν υπάρχει ορατό ενδεχόμενο απεμπλοκής. Ο ρόλος και η θέση της οικογένειας Μητσοτάκη μέσα στη Ν.Δ. βαίνει μειούμενος, ο δε Καραμανλής δεν ήταν ποτέ πολιτικός αμερικανικών συμφερόντων με την πλήρη σημασία του όρου.

-  ο κατακερματισμός του χώρου του, απροκάλυπτα πια νεοφιλελεύθερου και ενίοτε φιλοακροδεξιού, πολιτικού κέντρου ο οποίος ασφυκτιά από άποψη πολιτικής απήχησης, έχει ένδεια δικού του ιδεολογικού προσανατολισμού σε συνθήκες πολιτικού διπολισμού και δυσκολεύεται να ανασυνταχθεί σε επίπεδο προσώπων και μηχανισμών.

Στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. η στροφή προς τα συμφέροντα της Γερμανίας ήταν και είναι καθολική. Ο σημερινός αρχηγός Βενιζέλος μετά τις εκλογές πιθανότατα παύει να παίζει σημαντικό ρόλο στην κεντρική πολιτική σκηνή και γίνεται πρωταγωνιστής αποκλειστικά στο πεδίο της δικαιοσύνης με το δρόμο για τη φυλακή ορθάνοιχτο. Ένα κόμμα υπό κατάρρευση, χωρίς οικονομική και πολιτική βιωσιμότητα, με αρχηγό υποψήφιο υπόδικο για σωρεία αδικημάτων εναντίον της δημοκρατίας και τη κοινωνίας, καθώς οδεύουμε στην εξάντληση της τρέχουσας συγκυρίας της κυβερνησιμότητάς του, εγκαταλείπεται πλέον απ' όλους, ακόμη και από τους ίδιους του τους πολιτευτές.

Ο Σταύρος Θεοδωράκης έχει επισημάνει το κενό πολιτικής εκπροσώπησης της αμερικάνικής ισχύος και προσπαθεί να το καλύψει εκφωνώντας πολιτικό λόγο που βρίσκεται σε αντιστοιχία μαζί της. Το "Ποτάμι", όμως, αποτελεί ένα κόμμα με ορίζοντα μιας ή δύο εκλογικών αναμετρήσεων, αφού αναγκαστικά θα λάβει ξεκάθαρη θέση στη νέα βουλή η οποία θα δημιουργήσει συγκρουσιακές καταστάσεις και πολλές διαφωνίες ανάμεσα στους υποστηρικτές του "χαρισματικού" αρχηγού του. Ο Σταύρος Θεοδωράκης δεν θα μπορεί να κρύβεται πια πίσω από το δάκτυλό του, ούτε να εξηγήσει γιατί συντάσσεται με το παλιό, την ολιγαρχία, και όχι με το νέο, μια πολιτική δύναμη όπως ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. η οποία αποδίδει και πάλι αξιοπρέπεια σε μεγάλα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας. Ο βασικός κίνδυνος όμως που απειλεί το "Ποτάμι" είναι η οικονομική κατάρρευση και οι γενικότεροι κλυδωνισμοί των συγκροτημάτων τύπου τα οποία χρηματοδοτούν, προβάλλουν και υποθάλπουν αυτό το φαινομενικά ανεξάρτητο πολιτικό μόρφωμα. Το αναλώσιμο του πολιτικού εγχειρήματος του "Ποταμιού" το εμποδίζει να καταλάβει σημαντικότερη θέση μέσα στους ορατούς και αόρατους συσχετισμούς εξουσίας.

Συμπερασματικά, η αμερικανική επιρροή στην Ελλάδα βρίσκεται σε περίοδο ύφεσης. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα οι Η.Π.Α. θα βρίσκονται μπροστά σε μια μη φιλο-αμερικανική κυβέρνηση και σε μια αντιπολίτευση η οποία εκτός όλων των άλλων της προβλημάτων δεν είναι προνομιακά συνδεδεμένη μόνο με τα αμερικανικά συμφέροντα, αλλά και με τα γερμανικά. Εδώ είναι που κερδίζει έδαφος η υπόθεση ότι η ίδρυση του "Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών" εντάσσεται σε ευρύτερους σχεδιασμούς των Η.Π.Α.

Γιατί τώρα;

Το "Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών" δημιουργείται δίνοντάς σε όλους μια αίσθηση κατεπείγοντος. Δικαιολογούν τα διακυβεύματα της αμέσως επόμενης, μετεκλογικής περιόδου μια τέτοια βιασύνη εκ μέρους του Παπανδρέου και των επιτελών του;

Μετεκλογικά με την κυβέρνηση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. αρχίζουν άμεσα συζητήσεις και πραγματική διαπραγμάτευση για το χρέος και η πλευρά του Δ.Ν.Τ. μένει χωρίς σύμμαχο πολιτικό κόμμα στην Ελλάδα. Το στρατόπεδο των δανειστών δεν είναι ενιαίο και αρραγές. Όσο κοντοσιμώνει η διαπραγμάτευση και η ώρα της απόδοσης ευθυνών, τόσο θα προκύπτουν εσωτερικές τριβές στο εσωτερικό της Τρόικας.

Ανεξάρτητα από το θέμα του χρέους, με μια αριστερή ριζοσπαστική κυβέρνηση στην Ελλάδα επίκειται αναπροσδιορισμός της στρατηγικής της Ελλάδας στα Βαλκάνια, στην Ευρώπη και στον κόσμο, ο οποίος θα αποτυπωθεί σε όλο το φάσμα των ανοικτών και κλειστών θεμάτων: ενεργειακοί δρόμοι, Α.Ο.Ζ., εξωτερική πολιτική της Ελλάδας απέναντι στην Τουρκία και το Ισραήλ, στρατιωτικοί εξοπλισμοί, σχηματισμός νέων πολιτικών και οικονομικών συμμαχιών στον ευρωπαϊκό νότο αλλά και έξω από την Ευρώπη, αμφισβήτηση του δόγματος του νεοφιλελευθερισμού, διωγμός του Δ.Ν.Τ. και της τρόικας και αντιπαράθεση με τους δανειστές.

Στην πιο καίρια στιγμή οι Η.Π.Α. έχουν μείνει χωρίς κλασικό εκφραστή των δικών τους προτεραιοτήτων στην ελληνική πολιτική σκηνή. Ένα κόμμα που θα κωδικοποιεί τα αμερικάνικά συμφέροντα και τα συμφέροντα του Δ.Ν.Τ. σε πολιτικό λόγο για εσωτερική κατανάλωση είναι απαραίτητο.

Γιατί ο Παπανδρέου;

Ας μην ξεχνάμε ποιος είναι ο Γιώργος Παπανδρέου. Ένας πολιτικός με βαθιές ρίζες στην αμερικανική πολιτική σκηνή. Ισχύει και το αντίστροφο, η αμερικανική πολιτική σκηνή έχει βαθιές ρίζες σε αυτόν. Τι άλλο "είναι" ο Γιώργος: ο ανακαινιστής, ο εισαγωγέας του Δ.Ν.Τ. στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, ενός οργανισμού κατεξοχήν αμερικανικών συμφερόντων, ενός αποικιοκρατικού οικονομικού θεσμού του σκληρού τραπεζικού κεφαλαίου. Ο οικονομικός δολοφόνος της ίδιας του της χώρας, πιθανόν και gambler που κατηγορείται ότι κερδοσκόπησε πάνω στη δυσφήμιση και τη χρεοκοπία της από τα ασφάλιστρα κινδύνου (CdS). Ο τρίτος κατά σειρά Παπανδρέου σε μια γενιά πολιτικών που συγκαθόρισαν το παρελθόν και το παρόν. Ένας θιασώτης της ονομαστικής δημοκρατίας των δικαιωμάτων που όμως παραμένει ακραία νεοφιλελεύθερη στο οικονομικό κομμάτι, με μια καθαρά αμερικανική οπτική πάνω στον κόσμο.

Ο Παπανδρέου είναι, επίσης, σε διεθνές επίπεδο ένας από τους πιο σημαντικούς πολιτικούς αμερικανικών συμφερόντων. Δεν είναι δυνατόν να αφεθεί ανενεργός στην χώρα την οποία πολιτεύεται, σε μια συγκυρία που διακυβεύονται πολιτικά και εκλογικά εξελίξεις με παγκόσμιο αποτύπωμα και αντίκτυπο.

Εύλογο είναι το ερώτημα: γιατί προκρίνεται ο Γιώργος Παπανδρέου από τη στιγμή που έχει και αυτός ανοικτούς λογαριασμούς με τη δικαιοσύνη και την πρόσφατη ιστορία του τόπου; Η έλλειψη εναλλακτικών λύσεων είναι μέρος της απάντησης. Δεν πρέπει, ακόμα, να ξεχνάμε ότι για τους επαγγελματίες της πολιτικής απουσία 2,5 χρόνων από την κεντρική πολιτική σκηνή ισοδυναμεί με αυτό-αμνήστευσή τους στο πεδίο των πολιτικών συμβολισμών. Εκεί δίνεται άλλωστε και η επικοινωνιακή μάχη από το επιτελείο του Παπανδρέου. Η οπισθοφυλακή πολιτικών απολογητών του ΓΑΠ έχει πιάσει ήδη δουλειά για να αποκρούει τις δύσκολες ερωτήσεις. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γίνεται προσπάθεια να επιβληθεί σιγή ασυρμάτου επενδύοντας στα χρόνια της απουσίας του Παπανδρέου από τις πολιτικές εξελίξεις, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι ο τελευταίος ως απλός βουλευτής συμμετείχε νομοθετικά στην επίρρωση των μνημονιακών πολιτικών μέχρι προχθές. Όποιος θίγει το προφανές, τις ποινικές ευθύνες του ΓΑΠ για τα χρόνια της πρωθυπουργίας του, πρέπει να αποδεικνύει ότι δεν είναι ελέφαντας. Όπως λέει και το τραγούδι, "φταίνε πάντα οι πρώην και οι επόμενοι". Στις τηλεοπτικές εμφανίσεις μελών του νεοπαγούς κόμματος αναδεικνύονται με τα μελανότερα χρώματα οι κυβερνήσεις Καραμανλή, Παπαδήμου και η συγκυβέρνηση Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ, ενώ την ίδια στιγμή ο Παπανδρέου αγιογραφείται σαν ο "αδικημένος" της ιστορίας, σαν το "καλό παιδί" που σήκωσε βάρος το οποίο δεν του αναλογούσε, σαν σωτήρας που με την προσφυγή στο Δ.Ν.Τ. (με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά με τα οποία έγινε) έσωσε την Ελλάδα.... (Συνεχεια εδώ