Θεσμοί και συγκυρία

Η θεσμική ανεπάρκεια μείζον πρόβλημα της Ελλάδας
Κ. Αντωνίου
Πηγή: reporter.gr

Το Σαββατοκύραικο που πέρασε μίλησαν όλοι. Ο Σαμαράς περιέγραψε το «όραμά» του στα 40χρονα της ΝΔ και στο άρθρο του στην Καθημερινή. Συνοπτικά, επιχείρησε να πείσει ότι επί πρωθυπουργίας του έγιναν άθλοι και ότι πλησιάζει η ώρα της επιβράβευσης. Απείλησε ότι κάθε επιλογή εκτός πλαισίου θα σημάνει την καταστροφή και θέλησε να προειδοποιήσει ότι δεν είναι σε καμία περίπτωση διατεθειμένος να γίνει ο νέος Παπανδρέου και να πέσει αμαχητί.

Ο Βενιζέλος, έτοιμος να δώσει μία ύστατη μάχη στο Κοινοβούλιο (τον μοναδικό προνομιακό του χώρο, είναι η αλήθεια), επιτέθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ και τον Τσίπρα (σε συνέντευξή του στο Βήμα) και έδειξε ότι αυτό είναι το μέτωπο στο οποίο επιλέγει να πολεμήσει, μπας και περισώσει κάτι από το ούτως ή άλλως αρνητικό πεπρωμένο του ιδίου και του κόμματός του.

Και ο Τσίπρας, προς γενική κατάπληξη, απάντησε και στους δύο σε ήπιους τόνους, μιλώντας για την ταυτότητα της νέας αριστεράς, για το πώς η Ευρώπη δεν πρέπει να την φοβάται και για το πώς οι πολίτες θα πρέπει να τον εμπιστευτούν. 

Αυτά συμβαίνουν στις παραμονές μίας κοινοβουλευτικής διαδικασίας για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, την οποία η ίδια η κυβέρνηση κινητοποιεί. Θυμίζουμε ότι την τελευταία φορά που συνέβη κάτι τέτοιο, έστω υπό κάπως διαφορετικές συνθήκες, ένας πρωθυπουργός αναγκάστηκε σε παραίτηση και ατιμωτική αποχώρηση, τα πολιτικά δεδομένα της χώρας ανατράπηκαν και τα μνημόνια έγιναν «το σημαντικότερο πολιτικό κείμενο». 

Προς τι όλη αυτή η αναταραχή και αγωνία, εν τέλει; 

Φυσικά, όλοι έχουμε επίγνωση του τι συμβαίνει στη χώρα. Προσαρμογές έχουν γίνει, σπατάλες έχουν μειωθεί, δείκτες μπορεί να έχουν βελτιωθεί, όμως την ίδια στιγμή, μισθοί και θέσεις εργασίας έχουν εξαφανιστεί, συντάξεις επίσης, οι εργαζόμενοι κυκλοφορούν μεταξύ ανέργων και όλα εξακολουθούν να κρέμονται σε μία κλωστή - παρεμπιπτόντως, έχουμε ξεχάσει ότι το να ανήκεις στην ευρωζώνη είναι ένα θέμα, το να υπάρχει μία οικονομία που να λειτουργεί είναι ένα άλλο...

Η συζήτηση αυτή θα είχε εντελώς διαφορετικό περιεχόμενο, αν δεν υπήρχε το μείζον πρόβλημα της χώρας το οποίο είναι πλέον βαθιά πολιτικό και πρωτίστως θεσμικό. 

Το ζήτημα για την Ελλάδα και εν πολλοίς η αιτία της τραγωδίας της είναι ότι οι θεσμοί δεν υπέρκεινται της συγκυρίας. Κοινώς: η θεσμική ανεπάρκεια της χώρας συνιστά το μείζον πρόβλημά της. 

Ειδικότερα: η σημερινή ένταση και αναταραχή δεν θα υπήρχε αν δεν υπήρχε η «απειλή» της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο τρόπος εκλογής, οι δυνατότητες εκμετάλλευσής του από όποιον το επιθυμεί κατά περίσταση (κυβέρνηση ή αντιπολίτευση) και η πολιτική ανοησία του πολιτικού προσωπικού, δημιουργούν σήμερα εκ νέου συνθήκες κρίσης και απειλούν να διαλύσουν τα πάντα.

Φυσικά και οι εκλογές δεν είναι και δεν θα έπρεπε να είναι πρόβλημα ή απειλή. Ομως σήμερα άλλοι 

επιδιώκουν και άλλοι φοβούνται εκλογές, λόγω μίας προβληματικής και αναχρονιστικής εν τέλει συνταγματικής διάταξης, που συνδέεται με το αν η Βουλή μπορεί ή δεν μπορεί να εκλέξει πρόεδρο. 

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι αν δεν υπήρχε το ίδιο πρόβλημα το 2009-2010, η πορεία των εξελίξεων θα μπορούσε να είναι λιγότερο δραματική. 

Δυστυχώς, η εκκρεμότητα αυτή την στιγμή δεν μπορεί να διευθετηθεί. Το μόνο ερώτημα προς το παρόν είναι αν η εκκρεμότητα θα αποβεί μοιραία.