Η ένταση της οικονομικής οδύνης

Πηγή : Financial Times  από http://www.euro2day.gr/ftcom_gr/194/articles/662557/ArticleFTgr.aspx

"Η ένταση της οικονομικής οδύνης για τους Έλληνες είναι διπλάσια από ότι για τους Ιρλανδούς και τους Πορτογάλους, γεγονός που πυροδοτεί ανησυχίες ότι το επιβληθέν πρόγραμμα λιτότητας ενδεχομένως να πλήξει περαιτέρω την ανάπτυξη στην πιο αδύναμη οικονομία της ευρωζώνης.

Έρευνα των Financial Times δείχνει ότι οι προγραμματισμένες αυξήσεις στην φορολογία και οι μειώσεις των αμοιβών αντιστοιχούν σε περίπου 14% των καθαρών αποδοχών στην Ελλάδα – δηλαδή 5.600 ευρώ για κάθε νοικοκυριό.

Ο αντίκτυπος είναι διπλάσιος από τα μέτρα λιτότητας που έχουν επιβληθεί στις άλλες δύο χώρες της ευρωζώνης που έχουν ενταχθεί στον μηχανισμό στήριξης – Πορτογαλία και Ιρλανδία – και σχεδόν τριπλάσιος από ότι ισχύει για την Ισπανία.

Μόλις τρεις ημέρες πριν παρουσιάσουν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι το τελευταίο τους σχέδιο για την αντιμετώπιση της κρίσης στην ευρωζώνη, τα στοιχεία αυτά θέτουν το βασικό δίλημμα για τους ξένους πιστωτές της χώρας: Πρέπει να εξισορροπήσουν την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις, ενώ παράλληλα γνωρίζουν ότι εάν η προσαρμογή είναι πολύ σκληρή, τότε η ελληνική οικονομία ίσως και να συντριβεί.

Τα στοιχεία δείχνουν επίσης το μέγεθος της πρόκλησης για την ελληνική κυβέρνηση η οποία προσπαθεί να εφαρμόσει σκληρά μέτρα λιτότητας σε μία χώρα που ήδη πλήττεται από απεργίες και βίαιες διαδηλώσεις ενάντια στις μεταρρυθμίσεις που ζητά η αποκαλούμενη τρόικα – το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου καλείται να δώσει μία μεγάλη μάχη την Πέμπτη για να επικυρωθούν τα τελευταία επώδυνα μέτρα λιτότητας από το κοινοβούλιο ώστε να εξασφαλιστεί και η εκταμίευση της επόμενης δόσης των 8 δισ. ευρώ. Εάν δεν εκταμιευθεί η δόση, τα κεφάλαια της χώρας για την καταβολή των μισθών του Δημοσίου θα εξαντληθούν μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Εν τω μεταξύ, η τρόικα αναμένεται να κοινοποιήσει αυτή την εβδομάδα την τελευταία της έκθεση για το εύρος της αποτυχίας στην εκπλήρωση των στόχων ως προς το έλλειμμα του προϋπολογισμού. Η αποτυχία αυτή θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με νέα σκληρότερα μέτρα λιτότητας ή νέα δάνεια.

Η ανάλυση των FT βασίστηκε σε στοιχεία που συχνά παραβλέπονται στις συζητήσεις για την κρίση χρέους της ευρωζώνης, όπως το σύνολο της αξίας των μέτρων που απαιτούνται σε έναν χρόνο για να μειωθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού. Δεδομένου ότι η καταβολή των τόκων για τα δάνεια της Ελλάδας αναμένεται να αυξηθεί την περίοδο 2010-2015 κατά 77%, πρέπει να γίνουν βαθύτερες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες για να κρατηθεί η χώρα στα πόδια της, ενώ χρειάζονται νέα μέτρα, πέραν των όσων έχουν αποφασιστεί, για να μειωθεί το έλλειμμα.

Οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης επικεντρώνονται στην απαίτηση για εκτεταμένη δημοσιονομική προσαρμογή ώστε να αποφευχθεί μία καταστροφική χρεοκοπία, αν και ζητούν παράλληλα διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να τονωθεί η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.

Είναι «εύλογο το ερώτημα για τον αντίκτυπο αυτών των μεγάλων μέτρων λιτότητας στην εγχώρια ζήτηση» δηλώνει ο Sebastian Barnes, επικεφαλής του τμήματος της ανάλυσης του ΟΟΣΑ για την ευρωζώνη, συμπληρώνοντας ωστόσο, ότι δεν μπορούν να αποφευχθούν «οι επώδυνες» μεταρρυθμίσεις.

«Οι αξιωματούχοι πρέπει να πετύχουν την δύσκολη εξισορρόπηση ανάμεσα στην εγχώρια ζήτηση και τη λιτότητα» δηλώνει ο κ. Barnes και συμπληρώνει: «Η δημοσιονομική προσαρμογή θα καταπνίξει την εγχώρια ζήτηση, αλλά αυτό είναι μέρος της διαδικασίας αναπροσαρμογής, καθώς χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία κατέγραφαν υψηλά ελλείμματα στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών κι έτσι η κατανάλωση σε κάποιο σημείο, θα έπρεπε να αντιστραφεί».

Η αποτίμηση των μέτρων λιτότητας σε σχέση με το μέσο καθαρό εισόδημα, δίνει μία εκτίμηση για την ένταση της οδύνης που βιώνουν οι ελληνικές οικογένειες συγκριτικά με τις γειτονικές τους χώρες στην ΕΕ.

Υπάρχουν σημαντικές αμφιβολίες για το κατά πόσο η Ελλάδα θα μπορέσει να εφαρμόσει το πακέτο των 24,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 10,3 δισ. ευρώ είναι μέτρα που ανακοινώθηκαν μετά το προσχέδιο του προϋπολογισμού, για να καλυφθούν ολισθήματα σε άλλους τομείς.

Πάντως, ακόμη και εάν η κυβέρνηση καταφέρει να εφαρμόσει έστω και τα μισά από αυτά τα επιπλέον μέτρα, ο αντίκτυπος από την μείωση των δημοσίων δαπανών και την αύξηση της φορολογίας θα αντιστοιχεί σε περίπου 11% του μέσου εισοδήματος για το ελληνικό νοικοκυριό – 4.500 ευρώ – εκ των οποίων τα 2.300 θα είναι νέα φορολογία και τέλη.

Ακόμη κι έτσι, τα μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα θα είναι πολύ πιο οδυνηρά από το ιρλανδικό πακέτο του 2009 – στο αποκορύφωμα του ιρλανδικού προγράμματος λιτότητας – που ανήλθε στα 4.800 ευρώ για κάθε νοικοκυριό ή 9% του εισοδήματος κάθε ιρλανδικού νοικοκυριού.